Rewolucja autonomicznych robotów mobilnych: jak AMR-y zmieniają przemysł i społeczeństwo

AMR to autonomiczne roboty wyposażone w czujniki i sztuczną inteligencję, które wykrywają, mapują, planują i poruszają się po środowisku bez udziału człowieka.
W przeciwieństwie do tradycyjnych AGV, AMR same wybierają trasy i mogą dynamicznie omijać przeszkody w czasie rzeczywistym.
Do historycznych kamieni milowych należą Elmer i Elsie Williama Grey’a Waltera (koniec lat 40.), Shakey ze Stanfordu (koniec lat 60.), HelpMate (ok. 1992), Roomba firmy iRobot (2002) oraz wprowadzenie terminu AMR przez Aethon w 2014 roku.
Centra realizacji zamówień Amazona polegają na tysiącach AMR zaprojektowanych przez Kiva Systems do przenoszenia regałów i realizacji zamówień.
Starship Technologies obsługuje ponad 2000 robotów dostawczych na chodnikach na całym świecie i do początku 2025 roku zrealizowała ponad 8 milionów autonomicznych dostaw.
Pod koniec 2024 i w 2025 roku pojawiły się mobilne manipulatory i roboty humanoidalne – takie jak prototypy Optimus Tesli i Sanctuary AI – wykonujące zadania pick-and-place w nieustrukturyzowanych środowiskach.
Roboty dostawcze na chodnikach podlegają zróżnicowanym przepisom stanowym: w Georgii dozwolone jest do 500 funtów przy 4 mph, w New Hampshire do 80 funtów przy 10 mph, a w Kansas w 2022 roku zawetowano podobną ustawę.
Standardy bezpieczeństwa obejmują ANSI/RIA R15.08 Część 1 (2020) i Część 2 (2023) dla przemysłowych robotów mobilnych, ISO 13482 dla robotów osobistych/usługowych oraz ISO 3691-4:2023 dla bezzałogowych wózków przemysłowych, uzupełnione przez Trust Center Brain Corp z 2024 roku.
IFR odnotowuje 44% wzrost sprzedaży robotów logistycznych w latach 2021–2022, gdy firmy starają się rozwiązać problem braków kadrowych, a roboty tworzą nowe stanowiska, takie jak nadzorcy robotów i technicy utrzymania ruchu.
Globalny rynek AMR osiągnął około 4 miliardów dolarów w 2024 roku i prognozuje się jego dwucyfrowy wzrost, a MiR wprowadził na rynek robota do dużych ładunków pod koniec 2024 roku.

Poznaj wędrujące roboty

Wyobraź sobie robota pędzącego przez alejkę magazynu o północy, uzupełniającego zapasy, gdy pracownicy śpią – albo maszynę wielkości kolana toczącą się chodnikiem, by dostarczyć ci lunch. To nie jest science fiction, to dzieje się już dziś. Autonomiczne roboty mobilne (AMR) zyskują na popularności, po cichu zmieniając sposób przemieszczania towarów, funkcjonowania szpitali, a nawet dostarczania nam zakupów spożywczych. W magazynach internetowi giganci tacy jak Amazon mieliby trudności z nadążeniem za popytem, gdyby nie te roboty control.com. Te inteligentne maszyny przejmują nudne, ciężkie lub monotonne zadania, uwalniając ludzi do bezpieczniejszej i bardziej wymagającej pracy. I nie są ograniczone do fabryk – możesz spotkać roboty dostawcze na kampusie uniwersyteckim lub roboty sprzątające myjące podłogi w supermarkecie po godzinach.

Czym więc są AMR i skąd to całe zamieszanie? Ten raport wyjaśni autonomiczne roboty mobilne prostym językiem – od ich początków w eksperymentach rodem z wczesnego science fiction, przez najnowocześniejsze technologie, po niezliczone zastosowania w różnych branżach i ważne pytania dotyczące pracy i bezpieczeństwa. Przedstawimy także najnowsze przełomy (nawet z tego roku) i opinie ekspertów o naszych nowych robotycznych pomocnikach. Na końcu będziesz mieć pełny obraz tej rewolucji wędrujących robotów – i dowiesz się, dlaczego ma ona znaczenie dla nas wszystkich.

Czym są autonomiczne roboty mobilne? Krótka historia

Autonomiczne Roboty Mobilne (AMR) to w zasadzie roboty samojezdne – maszyny wyposażone w wystarczającą inteligencję, by poruszać się po swoim otoczeniu bez zdalnego sterowania przez człowieka. Jak ujął to jeden z ekspertów robotyki, „Autonomiczne Roboty Mobilne to… pojazdy robotyczne, które poruszają się autonomicznie bez potrzeby użycia taśm czy reflektorów i potrafią omijać przeszkody.” agvnetwork.com Innymi słowy, AMR posiada własny „mózg” i czujniki, dzięki czemu może podejmować decyzje na bieżąco: postrzegać otoczenie, wyznaczać trasę i samodzielnie przemieszczać się z punktu A do B. To odróżnia je od starszych „głupich” maszyn zautomatyzowanych, które po prostu podążają za wcześniej wyznaczonymi trasami lub instrukcjami. W przeciwieństwie do tradycyjnych automatycznie prowadzonych pojazdów (AGV), które muszą trzymać się stałych tras (podążając za przewodami, magnesami lub kodami QR na podłodze), AMR mogą samodzielnie wybierać trasę i dynamicznie omijać przeszkody agvnetwork.com. Jeśli na drodze pojawi się nieoczekiwana paleta lub tłum ludzi, AMR zwolni lub ominie przeszkodę, podczas gdy klasyczny AGV po prostu się zatrzyma i będzie czekał agvnetwork.com. Ten wyższy poziom autonomii to kluczowa cecha wyróżniająca AMR.

(Bardzo) krótka historia: Koncepcja robotów mobilnych nie jest nowa – w rzeczywistości sięga ponad 70 lat wstecz. Pod koniec lat 40. XX wieku neurolog William Grey Walter zbudował prawdopodobnie pierwsze przykłady AMR: dwa małe, przypominające żółwie roboty o imionach Elmer i Elsie, które potrafiły się poruszać, reagować na światło i przeszkody, a nawet odnaleźć drogę do stacji ładowania control.com. Te prymitywne „żółwie” były eksperymentami naukowymi, ale położyły podwaliny pod ideę, że maszyna może autonomicznie poruszać się po swoim świecie. Pod koniec lat 60. naukowcy ze Stanford stworzyli Shakey, przełomowego robota, który potrafił postrzegać otoczenie i planować działania (często uznawanego za pierwszego mobilnego robota zasilanego sztuczną inteligencją).

Tymczasem przemysł badał pojazdy bezzałogowe: pierwsze automatyczne pojazdy prowadzone (AGV) zostały wprowadzone w latach 50. XX wieku do transportu materiałów w magazynach i fabrykach control.com. Te wczesne AGV były w zasadzie zmotoryzowanymi wózkami podążającymi za przewodami radiowymi w podłodze – daleko im było do „inteligentnych”, ale automatyzowały żmudny transport. Przenieśmy się do lat 90., kiedy pojawiły się pierwsze komercyjnie udane autonomiczne roboty mobilne. W szczególności robot o nazwie HelpMate zaczął poruszać się po korytarzach szpitalnych około 1992 roku control.com. Opracowany na bazie projektu NASA, HelpMate potrafił samodzielnie korzystać z wind i dostarczać posiłki, pościel oraz próbki laboratoryjne w szpitalach control.com. Nawigował za pomocą wbudowanych czujników ultradźwiękowych, podczerwieni i kamer, a także posiadał funkcje bezpieczeństwa, takie jak detektory kolizji i awaryjne zatrzymanie control.com. HelpMate udowodnił, że autonomiczne roboty mogą niezawodnie wykonywać zadania w rzeczywistych warunkach i odciążać ludzi – w tym przypadku przejmując „posłańcze” obowiązki w szpitalach, dzięki czemu pielęgniarki i personel mogli skupić się na opiece nad pacjentami control.com.

W latach 2000. autonomia zrobiła ogromny postęp dzięki tańszym czujnikom i szybszym komputerom. W 2002 roku odkurzacz-robot Roomba firmy iRobot stał się hitem popkultury, pokazując, jak niedrogi, mały AMR z zapałem sprząta podłogi w domach. W fabrykach i magazynach naukowcy oraz startupy wprowadzili inteligentniejsze roboty, które nie potrzebowały specjalnych tras na podłodze – potrafiły same tworzyć mapę budynku i poruszać się swobodnie. W połowie lat 2010. sam termin „autonomiczny robot mobilny” zyskał popularność, gdy firmy takie jak Aethon (producent szpitalnych robotów TUG) i inne zaczęły używać tej nazwy dla swoich swobodnie poruszających się maszyn aethon.com. (Ciekawostka: firma Aethon twierdzi, że ukuła termin „AMR” na swojej stronie internetowej w 2014 roku, gdy branża przestała nazywać te maszyny AGV lub po prostu robotami mobilnymi aethon.com.)

Dziś AMR-y naprawdę się zadomowiły: dzięki postępom w czujnikach, oprogramowaniu AI i bateriach, mamy obecnie tysiące autonomicznych robotów pracujących w magazynach, szpitalach, centrach handlowych i nie tylko. Ostatnia dekada przyniosła gwałtowny wzrost – nowoczesne AMR-y są zdolne do wykonywania wielu różnych zadań i stały się kluczową częścią przemysłowego zestawu narzędzi control.com. Koszty spadły, a możliwości się poprawiły, co doprowadziło do szerszego wdrożenia. Jak zauważono w jednym z raportów z 2020 roku, roboty te „znacznie zwiększają elastyczność” w automatyzacji i mogą wykonywać zadania „wcześniej niewyobrażalne dla zwykłej robotyki” control.com. Krótko mówiąc, AMR-y przekształciły się z eksperymentalnych ciekawostek w praktyczne, niezbędne narzędzia komercyjne. W dalszej części tego raportu omówimy, jak działają i jaki mają wpływ.

Jak działają AMR-y – kluczowe technologie i komponenty

Łatwo powiedzieć, że robot „sam decyduje o swoich działaniach”, ale jak to właściwie robi? Wewnątrz autonomicznego robota mobilnego znajduje się kilka zaawansowanych technologicznie komponentów, które pozwalają mu widzieć, myśleć i działać:

Czujniki – „oczy i uszy” robota: AMR-y polegają na zestawie czujników, aby rozumieć swoje otoczenie. Do najczęstszych należą LiDAR (skanery laserowe tworzące trójwymiarową mapę otoczenia poprzez pomiar odległości), kamery (do widzenia), dalmierze ultradźwiękowe lub podczerwone (do wykrywania przeszkód) oraz zderzaki lub czujniki dotykowe (do wykrywania kontaktu). Czujniki te przekazują w czasie rzeczywistym dane o ścianach, ludziach, pudełkach i innych obiektach do „mózgu” robota. Na przykład 2D lub 3D LiDAR pozwala robotowi „widzieć” układ pomieszczenia i lokalizować przeszkody lub przejścia. Kamery i oprogramowanie AI do rozpoznawania obrazu mogą pomóc rozpoznać konkretne rzeczy, takie jak kody QR na paczce czy osobę na drodze. Autonomiczny robot zazwyczaj posiada także wewnętrzne czujniki (koła odometrii, żyroskopy itp.) do śledzenia własnego ruchu. Całe to wykrywanie jest kluczowe – jak zauważa jeden z prezesów firm robotycznych, lepsze i tańsze czujniki umożliwiają teraz robotom unikanie kolizji w bardziej płynny sposób: zamiast zatrzymywać się za każdym razem, gdy coś przetnie im drogę, nowsze AMR-y potrafią zwolnić i ominąć przeszkody, zachowując bezpieczeństwo automate.org.
Komputer pokładowy i AI – „mózg”: Centralny komputer (często wytrzymały PC lub specjalizowany kontroler) to mózg robota, który przetwarza dane z czujników i podejmuje decyzje w czasie rzeczywistym. To tutaj w grę wchodzi sztuczna inteligencja (AI) i algorytmy. Jedną z kluczowych funkcji jest SLAM (Simultaneous Localization and Mapping), technika, dzięki której robot buduje mapę nieznanego otoczenia i śledzi swoją pozycję na tej mapie agvnetwork.com. Zasadniczo, gdy robot się porusza, wykorzystuje odczyty z czujników do tworzenia planu pomieszczenia i lokalizowania się, aby się nie zgubić. Inny zestaw algorytmów odpowiada za planowanie trasy – po otrzymaniu celu robot oblicza optymalną trasę i na bieżąco ją aktualizuje, jeśli coś zablokuje drogę. Nowoczesne AMR-y używają połączenia oprogramowania opartego na regułach i uczenia maszynowego. Prostsze zadania (takie jak „jedź prosto 10 metrów, skręć w prawo”) są zaprogramowane z góry, ale decyzje wyższego poziomu (np. jak ominąć rozlaną ciecz) mogą angażować AI, która nauczyła się na wielu przykładach. W najnowocześniejszych systemach AI pomaga nawet w rozpoznawaniu złożonych scenariuszy (np. odróżnianiu człowieka od filaru) i w „rozumowaniu” o zadaniach. Jednym z najnowszych trendów jest podejmowanie decyzji wspierane przez AI: firmy takie jak Google DeepMind pracują nad AI dla robotów, która potrafi przewidywać problemy (np. braki w zaopatrzeniu) i proaktywnie dostosowywać działania robotów braincorp.com. Krótko mówiąc, mózg AMR-a jest wyposażony w oprogramowanie, które pozwala mu postrzegać, nawigować i podejmować proste decyzje – wszystko bez udziału człowieka.
Napęd i zasilanie – „ciało”: Aby się poruszać, AMR-y używają kół (czasem gąsienic lub nóg) napędzanych silnikami elektrycznymi. Większość to pojazdy elektryczne zasilane akumulatorami, które okresowo się ładują. Posiadają system napędowy (silniki, koła, przekładnie) do fizycznego poruszania się oraz system zasilania (pakiet baterii i mechanizm ładowania) do dostarczania energii agvnetwork.com. Wiele robotów samodzielnie wraca do stacji dokującej, aby się naładować, gdy poziom baterii jest niski – zachowanie to spopularyzował odkurzacz Roomba w domach. W przemyśle niektóre roboty korzystają z ładowania okazjonalnego (krótkie doładowania na padach ładujących podczas naturalnych przerw) lub nawet z ładowania bezprzewodowego. W rzeczywistości, gdy floty AMR-ów się rozrosły, wprowadzono innowacje takie jak bezprzewodowe pady ładujące, aby uniknąć zajmowania miejsca przez dziesiątki oddzielnych stacji ładowania – podobnie jak uniwersalna ładowarka do telefonu, z której może korzystać każdy robot automate.org. To pomaga utrzymać roboty w ruchu przez całą dobę bez udziału człowieka.
Systemy bezpieczeństwa: Ponieważ wiele AMR-ów działa w otoczeniu ludzi, bezpieczeństwo jest najważniejsze. Oprócz czujników przeszkód, często mają one redundantne funkcje emergency stop oraz zdefiniowane zachowania bezpieczeństwa. Na przykład roboty są zazwyczaj zaprogramowane tak, by zwalniać w zatłoczonych miejscach, zatrzymywać się, jeśli obiekt nagle pojawi się w krytycznej odległości, oraz sygnalizować swoje ruchy (niektóre mają światła lub ostrzeżenia dźwiękowe). Nowoczesne AMR-y są coraz bardziej zaawansowane pod względem bezpieczeństwa. Zamiast gwałtownie hamować przy każdym drobnym problemie (co może zakłócać pracę), roboty nowej generacji stosują bardziej wyrafinowane reakcje. Ekspert ds. bezpieczeństwa robotów wyjaśnia, że nowe AMR-y potrafią poradzić sobie z sytuacją, gdy np. małe pudełko spadnie im przed „nos”, zwalniając płynnie i omijając przeszkodę, zamiast uruchamiać pełny emergency stop, dzięki lepszym czujnikom i sprytnym algorytmom planowania ruchu automate.org. Wszystko to sprawia, że robot może być zarówno bezpieczny, jak i wydajny w środowiskach mieszanych z udziałem ludzi.
Łączność i zarządzanie flotą: Wiele AMR-ów jest połączonych przez Wi-Fi lub sieci z centralnym systemem. Duże wdrożenia (wyobraź sobie 100 robotów w magazynie) wykorzystują fleet management software do koordynowania zadań, zapobiegania korkom i optymalizacji podziału pracy. Oprogramowanie to może przydzielać misje (np. „Robot A, odbierz paletę z lokalizacji X”), monitorować stan robotów i integrować się z pracą ludzi. Coraz częściej producenci AMR-ów oferują przyjazne interfejsy, dzięki którym pracownicy mogą wydawać polecenia lub ustalać harmonogramy dla floty robotów. Niektóre systemy pozwalają nawet różnym typom robotów komunikować się ze sobą lub korzystać ze wspólnej infrastruktury (na przykład uniwersalnej stacji ładowania lub systemu kontroli ruchu dla mieszanki wózków widłowych i wózków transportowych) automate.org. W istocie roboty działają jak zespół. Jak opisuje jeden z menedżerów branży, w nowoczesnym magazynie można zobaczyć, jak „kilka AMR-ów obsługuje jednego pracownika jednocześnie… To jak taniec między robotami a osobą kompletującą zamówienie”, gdzie każdy robot i człowiek współpracują, by zwiększyć ogólną wydajność automate.org. Tego typu wielorobotyczna choreografia jest możliwa dzięki inteligentnemu oprogramowaniu działającemu w tle.

Wszystkie te elementy – czujniki, „mózg” AI, sprzęt mobilny i narzędzia koordynacji – łączą się, by uczynić z AMR-a autonomicznego, elastycznego pracownika. Można to ująć prosto: robot rozpoznaje otoczenie, decyduje, co zrobić dalej na podstawie tych informacji (korzystając z zaprogramowanej logiki i zdobytego doświadczenia), a następnie fizycznie działa (jedzie, skręca, podnosi itp.), by wykonać zadanie – wszystko w ciągłej pętli. Ten „stos technologiczny” autonomii szybko się rozwinął, dlatego dziś ufamy robotom, że samodzielnie poruszają się po zagraconych halach fabrycznych czy szpitalnych korytarzach.

Typy AMR-ów i przykłady z rzeczywistości

„Autonomiczny robot mobilny” to pojęcie zbiorcze – te maszyny występują w wielu kształtach i rozmiarach, dostosowanych do różnych zadań. Oto przegląd głównych kategorii AMR-ów używanych obecnie wraz z przykładami każdej z nich:

Roboty magazynowe i logistyczne: Jednym z najpowszechniejszych zastosowań AMR są magazyny, centra dystrybucyjne i fabryki. Roboty te przewożą towary i materiały, oszczędzając pracownikom konieczności pchania wózków lub prowadzenia wózków widłowych. Na przykład w centrach realizacji zamówień Amazona słynnie używa się tysięcy niskich pomarańczowych wózków AMR (pierwotnie zaprojektowanych przez Kiva Systems), które wjeżdżają pod regały i przesuwają je, dzięki czemu ludzie stojący w jednym miejscu mogą kompletować zamówienia control.com. Inne magazyny używają robotów do pojemników i wózków takich jak te od Locus Robotics czy Fetch Robotics – małych, kołowych maszyn, które podążają za zbieraczami i przewożą zamówienia. Są też autonomiczne wózki widłowe i przewoźniki palet, które mogą podnosić i transportować ciężkie ładunki bez kierowcy. Firmy takie jak Seegrid, OTTO Motors i Toyota produkują te samojezdne pojazdy przemysłowe. Te magazynowe AMR często pracują w flotach. Przejmując żmudną pracę transportowania produktów, drastycznie zwiększają wydajność – badania pokazują, że AMR przejęły 20–30% powtarzalnych zadań transportu materiałów w niektórych fabrykach, skracając czas realizacji zamówień nawet o 50% portal.phenikaa-x.com. Nic dziwnego, że magazyny są liderami we wdrażaniu tych rozwiązań.
Roboty w opiece zdrowotnej i szpitalach: Szpitale od lat wykorzystują AMR do przewożenia pościeli, leków i posiłków, odciążając personel medyczny i pozwalając mu skupić się na opiece nad pacjentami. Klasycznym przykładem jest robot TUG firmy Aethon (a wcześniej HelpMate w latach 90.) – w zasadzie zmotoryzowany wózek, który porusza się po korytarzach szpitalnych dostarczając zaopatrzenie. Roboty TUG potrafią nawet korzystać z wind i otwierać drzwi za pomocą sygnałów bezprzewodowych. Przemieszczają się od apteki do stanowiska pielęgniarskiego z lekami lub z kuchni na oddziały z tacami z jedzeniem. Zwłaszcza w większych szpitalach roboty te oszczędzają pielęgniarkom niezliczone kroki (i bóle pleców) związane z pchaniem wózków. Podczas pandemii COVID-19 niektóre szpitale wdrożyły także roboty do dezynfekcji (często urządzenia UV na bazie AMR), które samodzielnie odkażają pomieszczenia. Poza szpitalami AMR pojawiają się w domach opieki, gdzie dostarczają przedmioty, lub w laboratoriach, gdzie przewożą próbki. Środowisko opieki zdrowotnej, z wąskimi korytarzami i dużą liczbą ludzi, naprawdę pokazuje, jak ważne są bezpieczeństwo i niezawodność robotów – i rzeczywiście, przez lata działania roboty te okazały się bardzo bezpieczne.
Roboty w handlu detalicznym i obsłudze klienta: Jeśli ostatnio odwiedziłeś duży sklep lub supermarket, mogłeś natknąć się na nieoczekiwanego robotycznego pracownika. W handlu detalicznym AMR-y są wykorzystywane do zadań takich jak czyszczenie podłóg, skanowanie zapasów, a nawet pomoc klientom. Na przykład duże sieci spożywcze wdrożyły roboty skanujące alejki (wysokie, wolno poruszające się roboty z kamerami), które przemierzają sklepy, aby sprawdzać poziom zapasów lub wykrywać rozlane płyny. Jeden z takich robotów, o pseudonimie „Marty”, można znaleźć w sklepach Giant w USA – ostrzega on personel o zagrożeniach. Podobnie, autonomiczne szorowarki do podłóg (takie jak te zasilane systemem BrainOS firmy Brain Corp) czyszczą centra handlowe, lotniska i sklepy Walmart po godzinach – wyglądają jak miniaturowe maszyny do czyszczenia podłóg z miejscem do siedzenia, ale bez operatora, metodycznie szorując podłogi samodzielnie. W galeriach handlowych lub obiektach hotelarskich możesz spotkać roboty, które witają klientów lub udzielają wskazówek (często są to bardziej społeczne roboty na kółkach). Roboty dostarczające do pokoi hotelowych to kolejna nisza: małe, pionowe AMR-y, które mogą korzystać z wind, aby dostarczać zamówienia z room service lub ręczniki gościom (przykładem jest robot Relay firmy Savioke). Te roboty do handlu i obsługi klienta są zaprojektowane tak, by działać uprzejmie wśród ludzi – zazwyczaj poruszają się z prędkością spacerową lub wolniej i używają czujników, by unikać ludzi. Mają też zwykle przyjaźniejsze wzornictwo (niektóre mają nawet cyfrowe „twarze” lub dźwięki), by wyglądać przystępnie, a nie przemysłowo. Choć w wielu miejscach wciąż są nowością, ich obecność rośnie.
Roboty dostawcze (dostawy ostatniej mili): Ciekawa kategoria AMR-ów przenosi tę technologię na zewnątrz, do przestrzeni publicznych. Roboty dostawcze na chodnikach to te urządzenia wielkości lodówki na kółkach, które możesz zobaczyć toczące się po chodnikach miast lub kampusach uniwersyteckich, dostarczające jedzenie i paczki. Firma Starship Technologies, na przykład, obsługuje ponad 2000 takich robotów na całym świecie; do początku 2025 roku wykonały one ponad 8 milionów autonomicznych dostaw starship.xyz, przewożąc wszystko – od pizzy po zakupy spożywcze. Roboty te używają kamer, czujników ultradźwiękowych, a czasem lidaru, by poruszać się po terenach dla pieszych z bezpieczną prędkością (zwykle około 6 km/h). Zazwyczaj są zdalnie monitorowane przez ludzi, którzy mogą pomóc, jeśli robot się zgubi (np. przy trudnym przejściu), ale w 99% przypadków jeżdżą samodzielnie. Inni znaczący gracze to Serve Robotics (wdrażający roboty dostawcze w Los Angeles i innych miastach) oraz Coco. Nawet giganci logistyczni testowali roboty – Roxo FedExu i Scout Amazona to prototypy robotów chodnikowych (choć jeszcze nie wdrożone na szeroką skalę). Dla większych ładunków testowane są także niektóre roboty przypominające drony na kołach oraz małe autonomiczne vany do dostaw lokalnych. Ten obszar mierzy się nie tylko z wyzwaniami technicznymi (jak poruszanie się w stale zmieniającym się środowisku miejskim), ale także regulacyjnymi – różne stany i miasta mają różne przepisy dotyczące robotów na chodnikach. Na przykład, Georgia pozwala robotom o wadze do 500 funtów poruszającym się z prędkością 4 mph, podczas gdy New Hampshire ogranicza wagę do 80 funtów, ale pozwala im jechać 10 mph supplychaindive.com. Przepisy się zmieniają, ale trend jest wyraźny: roboty dostawcze AMR mają szansę uczynić dostawy ostatniej mili bardziej wydajnymi i ograniczyć potrzebę zatrudniania kurierów do małych zamówień.
Roboty do ochrony i inspekcji: Kolejny nowy typ AMR patroluje obiekty w celach bezpieczeństwa lub przeprowadza inspekcje. Przypominają one wieże na kółkach lub nawet małe wózki wyposażone w kamery i czujniki. Firmy takie jak Knightscope mają roboty, które autonomicznie patrolują parkingi, kampusy firmowe czy centra handlowe jako mobilny strażnik – wykorzystując kamery, czujniki termiczne i AI do wykrywania intruzów lub problemów i raportowania ich ludzkiej obsłudze ochrony. Inne AMR-y są wykorzystywane w przemyśle do inspekcji sprzętu (np. pod kątem anomalii cieplnych, wycieków gazu itp.) w miejscach potencjalnie niebezpiecznych dla ludzi. Niektóre przypominają małe czołgi, które mogą poruszać się po zakładzie, a nawet wchodzić po schodach. Ich zaletą jest możliwość wykonywania częstych, rutynowych patroli w sposób konsekwentny oraz docierania w miejsca ryzykowne (lub po prostu nużące) dla ludzi. Nie zastępują one ludzkich zespołów ochrony czy inspekcji, lecz działają jako niezmordowani asystenci.
Roboty osobiste i domowe: Choć dominują zastosowania przemysłowe, warto wspomnieć, że najbardziej znanym autonomicznym robotem mobilnym na świecie może być skromny Roomba. Robotyczne odkurzacze i kosiarki do trawy do użytku domowego to również AMR-y – autonomicznie poruszają się po salonie lub ogrodzie, wykonując prace bez bezpośredniego sterowania. Miliony gospodarstw domowych mają już takiego robota pomocnika. Te konsumenckie roboty są zwykle prostsze (wykorzystują czujniki zderzeniowe lub proste mapowanie i ograniczają się do jednego zadania), ale są wyraźnym dowodem na to, jak AMR-y weszły do codziennego życia. Wraz z rozwojem technologii możemy spodziewać się większej liczby domowych AMR-ów do zadań takich jak przynoszenie przedmiotów czy monitorowanie bezpieczeństwa domu.

Najważniejsze przykłady: Aby powiązać powyższe opisy z nazwami, oto kilka rzeczywistych AMR-ów, które mają wpływ: roboty magazynowe Amazona (dawniej Kiva Systems) obsługują ogromną liczbę zamówień e-commerce; Locus Robotics i roboty 6 River Systems (Chuck) wspierają kompletowanie zamówień w wielu centrach dystrybucyjnych; Mobile Industrial Robots (MiR) produkuje popularne roboty-wózki dla fabryk; Spot firmy Boston Dynamics, zwinny, czteronożny robot, patroluje obiekty, a nawet odległe platformy wiertnicze; Aethon TUG i Moxi firmy Diligent Robotics przemierzają szpitale dostarczając zaopatrzenie; Starship i Serve dostarczają jedzenie na kampusach; Knightscope K5 patroluje centra handlowe jako strażnik; a Roomba firmy iRobot sprząta podłogi na całym świecie. To tylko wierzchołek góry lodowej – niezliczone startupy i duże firmy automatyzacyjne wdrażają AMR-y do nowych zastosowań każdego roku. Wspólnym mianownikiem jest maszyna, która potrafi inteligentnie poruszać się w rzeczywistym środowisku, wykonując przydatne zadanie przy minimalnym nadzorze.

Zastosowania w różnych branżach

Autonomiczne roboty mobilne znajdują zastosowanie niemal w każdej branży, w której trzeba przemieszczać przedmioty lub ludzi. Oto jak różne sektory wykorzystują AMR-y:

Magazynowanie i logistyka: Zastosowanie: Realizacja zamówień, transport zapasów, załadunek ciężarówek. Roboty przewożą towary wewnątrz magazynów, sortują paczki w centrach dystrybucyjnych i przenoszą przedmioty między stanowiskami pracy. Wpływ: W dużych magazynach e-commerce floty AMR pracują 24/7, aby sprostać zapotrzebowaniu na wysyłki – AMR stały się „kręgosłupem” szybkiej realizacji zamówień dla firm takich jak Amazon control.com. Pomagają obsłużyć rosnącą liczbę zamówień online bez konieczności proporcjonalnego zwiększania zatrudnienia, a także skracają czas realizacji. AMR zmniejszają również dystans pokonywany pieszo przez ludzi i ich zmęczenie w magazynach, co zwiększa wydajność i bezpieczeństwo.
Produkcja: Zastosowanie: Dostawy przy linii produkcyjnej, transport materiałów i wsparcie montażu. Fabryki wykorzystują AMR do dostarczania części na linie montażowe na czas, przewożenia gotowych produktów do magazynu, a nawet do trzymania narzędzi i wykonywania prostych zadań montażowych. Wpływ: Wspiera to trend elastycznej produkcji – linie produkcyjne można szybko rekonfigurować, ponieważ roboty nie są przywiązane do stałych taśm transportowych. Producenci samochodów, na przykład, używają AMR jako holowników do przewożenia części po fabrykach. Przejmując powtarzalny transport, AMR uwalniają pracowników do bardziej wymagających zadań montażowych i utrzymują płynność produkcji, nawet w przypadku niedoborów kadrowych.
Opieka zdrowotna: Zastosowanie: Logistyka szpitalna i obsługa pacjentów. Jak wspomniano, szpitalne AMR dostarczają leki, próbki laboratoryjne, jedzenie i pościel. Niektóre wyspecjalizowane roboty mogą nawet podążać za pielęgniarkami podczas obchodu, niosąc ciężki sprzęt. Wpływ: Odciążają personel medyczny od rutynowych zadań – często podkreślaną korzyścią jest umożliwienie pielęgniarkom, by „zostawiły dźwiganie i przynoszenie robotowi”, dzięki czemu mogą poświęcić więcej czasu pacjentom. Zwłaszcza przy presji kadrowej w służbie zdrowia, roboty są cennymi pomocnikami. Pacjenci i personel początkowo uznają za nowość widok robota mówiącego „przepraszam” w windzie, ale te maszyny stały się częścią zespołu szpitalnego. W czasie kryzysów (np. pandemii) były również wykorzystywane do ograniczania ryzyka zakażeń (np. dostarczanie zaopatrzenia do stref kwarantanny lub autonomiczne dezynfekowanie pomieszczeń).
Handel detaliczny i hotelarstwo: Zastosowanie: Utrzymanie sklepów, zarządzanie zapasami, obsługa klienta i dostawy hotelowe. Detaliści wykorzystują roboty do skanowania półek w poszukiwaniu brakujących towarów i weryfikacji cen (np. Walmart testował roboty inwentaryzacyjne). Autonomiczne szorowarki podłogowe czyszczą duże sklepy po godzinach. W hotelach i restauracjach małe roboty kurierskie dostarczają przedmioty gościom lub sprzątają stoliki. Wpływ: Te zastosowania mają na celu poprawę doświadczenia klienta (czystsze sklepy, szybsza obsługa) przy jednoczesnym ograniczeniu pracy fizycznej. Wstępne dane sugerują, że roboty inwentaryzacyjne mogą znacznie poprawić dokładność w sklepach, a roboty dostawcze w hotelach zachwycają gości (i odciążają przeciążony personel). Jest też aspekt marketingowy – robot w lobby hotelowym lub alejce sklepowej przyciąga uwagę i sygnalizuje innowacyjność.
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona: Zastosowanie: Patrole i monitorowanie przestrzeni publicznych lub prywatnych obiektów. Roboty ochronne AMR wykorzystują kamery, czujniki termiczne, a nawet dwukierunkowy dźwięk, aby odstraszać intruzów i zapewniać zdalny nadzór na miejscu. Miasta testowały roboty do zadań takich jak monitorowanie parków nocą czy egzekwowanie przepisów parkingowych. Wpływ: Choć to wciąż nowość, roboty ochronne mogą zwiększyć zasięg zespołów ochrony. Mogą nieprzerwanie patrolować obszary, których monitorowanie przez człowieka 24/7 byłoby niepraktyczne. Jednak pojawiają się też nowe pytania (kwestie prywatności, akceptacja społeczna), dlatego są wprowadzane ostrożnie.
Dostawy na ostatniej mili: Zastosowanie: Autonomiczne dostarczanie jedzenia, paczek i zakupów na krótkich dystansach. Jak opisano, dziesiątki kampusów i osiedli mają już małe roboty dostarczające burrito, kawę i inne produkty. Niektóre programy pilotażowe wykorzystują nieco większe autonomiczne pojazdy na drogach do dostaw zakupów spożywczych. Wpływ: Te roboty mogą zrewolucjonizować lokalne dostawy, obniżając koszty i czas oczekiwania (robot nie ma nic przeciwko dostawie na 1 milę dla jednego produktu, co dla kierowcy byłoby nieefektywne). Firmy raportują obiecujące wyniki: roboty Starship przejechały ponad 10 milionów kilometrów i udowodniły, że potrafią niezawodnie poruszać się w środowisku miejskim starship.xyz. Roboty dostawcze AMR są przyjazne dla środowiska (zasilane bateriami) i ograniczają potrzebę używania furgonetek do małych zamówień, co potencjalnie zmniejsza ruch i emisje. Z drugiej strony muszą współistnieć z pieszymi i rowerzystami – jak dotąd z niewielkimi problemami, ale miasta uważnie się temu przyglądają. Różnorodność przepisów sprawia, że ekspansja jest powolna i metodyczna supplychaindive.com, jednak prognozy wzrostu sektora są bardzo wysokie.
Inne nisze: Powyższe to główne obszary, ale AMR są także wykorzystywane w rolnictwie (autonomiczne traktory i roboty sadownicze), górnictwie (samojezdne wywrotki), a nawet w rozrywce (roboty poruszające się po parkach rozrywki). Niektóre lotniska używają AMR do transportu wózków bagażowych lub prowadzenia pasażerów. Wraz z rozwojem technologii każde środowisko, w którym przydałby się mobilny „pomocnik”, jest potencjalnym miejscem zastosowania.

We wszystkich tych branżach pojawia się pewien wzorzec: AMR przejmują prace „3 D” – nudne, brudne lub niebezpieczne zadania. Doskonale radzą sobie z powtarzalną, czasochłonną pracą (ciągłe przynoszenie, przenoszenie, skanowanie) oraz działaniem w środowiskach nieprzyjaznych dla ludzi (ciasne przestrzenie, długie godziny, kontakt z zarazkami lub zagrożeniami). Dzięki temu nie tylko zwiększają wydajność, ale często poprawiają bezpieczeństwo i satysfakcję z pracy ludzi, którzy mogą skupić się na zadaniach wyższego poziomu lub przyjemniejszych.

Regulacje i kwestie bezpieczeństwa

Za każdym razem, gdy roboty opuszczają kontrolowane środowisko fabryki i zaczynają poruszać się wśród nas, pojawiają się ważne pytania: Jak zapewnić, że nikomu nie zrobią krzywdy? Kto ponosi odpowiedzialność, jeśli coś pójdzie nie tak? Jakim zasadom muszą podlegać? Wraz z rozwojem AMR, regulatorzy i organizacje branżowe pracują nad ustaleniem standardów i wytycznych dotyczących bezpiecznego wdrażania.

Standardy bezpieczeństwa: W sektorze przemysłowym producenci robotów współpracowali nad formalnymi standardami bezpieczeństwa dla robotów mobilnych. W USA branża wprowadziła ANSI/RIA R15.08, standard przeznaczony specjalnie dla Przemysłowych Robotów Mobilnych (IMR). Część 1 normy R15.08 (dotycząca projektowania robotów) została opublikowana w 2020 roku, a część 2 (dotycząca zintegrowanych systemów) została wydana w 2023 roku automate.org. Trzecia część, koncentrująca się na pełnym cyklu życia, jest spodziewana do 2025 roku automate.org. Standardy te określają kompleksowe wymagania dotyczące m.in. funkcji awaryjnego zatrzymania, wydajności czujników oraz sposobu przeprowadzania oceny ryzyka podczas wdrażania AMR w zakładzie. W Europie i na arenie międzynarodowej ISO również aktualizuje standardy bezpieczeństwa robotów usługowych. Nowa norma ISO 13482 (dla robotów opiekuńczych i usługowych) jest w przygotowaniu, aby zastąpić starszą wersję z 2014 roku automate.org, odzwierciedlając nową generację robotów funkcjonujących wśród ogółu społeczeństwa. Dodatkowo, ISO 3691-4:2023 określa zasady bezpieczeństwa dla bezzałogowych wózków przemysłowych (obejmujących niektóre AMR, takie jak zautomatyzowane wózki widłowe) automate.org. Krótko mówiąc, standardy techniczne nadrabiają zaległości, aby zapewnić, że roboty są projektowane i testowane tak, by były bezpieczne dla ludzi. Producenci przestrzegają ich, aby zminimalizować ryzyko kolizji lub awarii powodujących szkody.

Regulacje w przestrzeni publicznej: Na drogach publicznych i chodnikach AMR-y napotykają na mozaikę lokalnych przepisów. Wiele stanów USA uchwaliło przepisy zezwalające na roboty dostawcze na chodnikach (często klasyfikując je jako „urządzenia do dostaw osobistych”). Jednak zasady się różnią – jak wspomniano, stany różnią się dopuszczalną wagą i prędkością supplychaindive.com, a niektóre wymagają zezwoleń lub obecności ludzkiego nadzorcy w zasięgu wzroku. Żaden stan nie wprowadził całkowitego zakazu, ale niektóre miasta nałożyły surowe ograniczenia lub moratoria, jeśli pojawiły się obawy. Jeden z prezesów firm produkujących roboty dostawcze opisał uzyskanie jednolitych regulacji jako „koszmar… występują ogromne różnice” pomiędzy stanami supplychaindive.com. Firmy często współpracują z ustawodawcami przy tych ustawach; na przykład Starship Technologies pomagał opracować pierwsze przyjazne robotom przepisy w stanach takich jak Wirginia i Idaho supplychaindive.com. Celem jest zalegalizowanie działalności robotów przy jednoczesnym uwzględnieniu kwestii bezpieczeństwa (np. nakaz ustępowania pieszym) i odpowiedzialności. Nie każda inicjatywa ustawodawcza przechodzi bez problemów – w 2022 roku gubernator Kansas zawetował ustawę dotyczącą robotów dostawczych, powołując się na nierozstrzygnięte kwestie dotyczące egzekwowania bezpieczeństwa oraz kto byłby odpowiedzialny, gdyby robot spowodował wypadek supplychaindive.com. To podkreśliło potrzebę doprecyzowania kwestii ubezpieczenia i nadzoru zanim roboty pojawią się na ulicach. Ogólnie jednak, tendencja sprzyja ostrożnej akceptacji, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści.

Środki bezpieczeństwa operacyjnego: Poza przepisami, firmy wdrażające AMR-y stosują wiele praktycznych środków bezpieczeństwa. Obejmują one: ograniczenia prędkości (większość robotów dostawczych porusza się z prędkością pieszego), głośne sygnały dźwiękowe lub komunikaty głosowe, gdy robot znajduje się w pobliżu ludzi, światła o wysokiej widoczności oraz programowanie „pierwszeństwa przejścia”, które sprawia, że robot zawsze ustępuje każdemu człowiekowi lub zwierzęciu. W miejscach pracy pracownicy są zwykle szkoleni, jak wchodzić w interakcje z robotami (a właściwie – jak im nie przeszkadzać). Wiele robotów potrafi się komunikować – np. magazynowy AMR może migać światłem lub powiedzieć „Zatrzymuję się”, jeśli ktoś stanie mu na drodze. Konserwacja to kolejny aspekt: zapewnienie, że roboty są w dobrym stanie technicznym, aby nie doszło do awarii czujników lub hamulców, jest ważną częścią protokołów bezpieczeństwa.

Cyberbezpieczeństwo: Mniej oczywistym aspektem bezpieczeństwa jest ochrona robotów przed atakami hakerskimi lub zakłóceniami sieci. W miarę jak AMR stają się połączonymi urządzeniami IoT, pojawia się obawa, że złośliwy aktor mógłby próbować je kontrolować lub że wirus mógłby zakłócić działanie floty. Eksperci branżowi wspominają o wzmocnieniu szyfrowania i bezpiecznej komunikacji w flotach robotów jako kolejnym kroku, a nawet przewidują, że wymagania dotyczące cyberbezpieczeństwa znajdą się w standardach bezpieczeństwa robotów automate.org. W końcu zhakowany robot może stać się zagrożeniem dla bezpieczeństwa. W 2024 roku jedna z firm robotycznych uruchomiła nawet branżowe „Centrum Zaufania”, aby promować przejrzystość w zakresie praktyk bezpieczeństwa i ochrony AMR braincorp.com. Spodziewaj się, że coraz częściej będzie się mówić o certyfikacji cyberbezpieczeństwa robotów, gdy staną się one powszechne.

Ogólnie rzecz biorąc, zarówno organy regulacyjne, jak i branża robotyki uznają, że zaufanie społeczne jest kluczowe. Jeden głośny wypadek mógłby znacząco zahamować wdrażanie. Jak dotąd AMR mogą pochwalić się dobrym rekordem bezpieczeństwa. Maszyny te są zazwyczaj małe, wolne i wyposażone w liczne redundantne funkcje bezpieczeństwa, co sprawia, że poważne incydenty są rzadkie. Jednak wraz ze wzrostem skali użytkowania potrzebna będzie stała czujność i jasne zasady – podobnie jak mamy przepisy ruchu drogowego i normy pojazdów, aby nasze drogi były bezpieczne. To dynamiczna przestrzeń, w której pojawiają się nowe wytyczne w miarę wchodzenia robotów w nowe środowiska.

Wpływ społeczny i implikacje dla rynku pracy

Zawsze gdy pojawia się temat automatyzacji, nieuchronnie pojawia się pytanie: Co to oznacza dla ludzkich pracowników? Czy roboty zabiorą nam pracę, czy uwolnią nas od monotonnych zadań – a może jedno i drugie? Wzrost liczby autonomicznych robotów mobilnych niesie ze sobą głębokie konsekwencje dla rynku pracy, gospodarki i codziennego życia. Tutaj omawiamy kluczowe skutki i debaty:

Wspomaganie pracy ludzkiej i uzupełnianie braków kadrowych: Wielu liderów branży twierdzi, że AMR pojawiają się nie po to, by całkowicie zastąpić pracowników, lecz by ich wspierać i rozwiązywać problem krytycznych niedoborów siły roboczej. W sektorach takich jak logistyka i produkcja pracodawcy mają trudności z zatrudnieniem wystarczającej liczby osób do wymagających fizycznie zadań (np. kompletowanie towarów w magazynie czy prowadzenie wózków widłowych przez 12 godzin na zmianie). „Niedobór kierowców ciężarówek, pracowników magazynowych czy dokerów to poważna presja na łańcuchy dostaw na całym świecie,” zauważa Marina Bill, prezes Międzynarodowej Federacji Robotyki ifr.org. Jej zdaniem roboty są częścią rozwiązania: „Roboty wyposażone w AI oferują ogromne nowe możliwości dla tego sektora,” pomagając odciążyć ludzi i utrzymać przepływ towarów, gdy trudno o pracowników ifr.org. IFR informuje, że sprzedaż robotów logistycznych gwałtownie rośnie (44% wzrost w latach 2021–2022) w odpowiedzi na ogromny popyt i zbyt małą liczbę pracowników ifr.org. Podobnie ekspert ds. robotyki John Santagate zwraca uwagę, że magazyny borykają się z „ogromnym niedoborem siły roboczej”, ponieważ starsi pracownicy odchodzą na emeryturę, a coraz mniej młodych osób wchodzi do branży; rosnące koszty i popyt potęgują wyzwanie techradar.com. Firmy sięgają po automatyzację z konieczności. „Autonomiczne roboty mobilne mogą pomóc w realizacji pracochłonnych zadań manualnych… tworząc ogromne oszczędności,” mówi Santagate, co pozwala firmom sprostać zapotrzebowaniu klientów mimo braków kadrowych techradar.com. Krótko mówiąc, AMR mogą wypełniać luki – pracując na nocnej zmianie, obsługując wzmożony ruch w szczycie sezonu lub wykonując prace, których ludzie nie chcą (np. całodzienne przewożenie ciężkich wózków). To może również sprawić, że praca ludzka stanie się bardziej zrównoważona, zmniejszając wypalenie i liczbę urazów.

Transformacja pracy i nowe role: Historia pokazuje, że automatyzacja zazwyczaj zmienia pracę, zamiast ją po prostu eliminować. Gdy AMR-y przejmują ciężkie, powtarzalne zadania, pracownicy często przechodzą do bardziej wymagających ról. Na przykład w niektórych magazynach, które wdrożyły roboty, personel został przeszkolony do pracy jako operatorzy robotów, menedżerowie floty lub technicy utrzymania ruchu. Rośnie zapotrzebowanie na takie stanowiska jak nadzorcy robotów (koordynatorzy ludzie nadzorujący zespół robotów) oraz technicy serwisu robotów, którzy zajmują się obsługą maszyn. IFR opublikowała nawet artykuł o „umiejętnościach nowej generacji” potrzebnych do nowych miejsc pracy tworzonych przez robotykę ifr.org – sugerując, że w miarę jak roboty przejmują proste zadania, pracownicy będą potrzebować szkoleń do bardziej złożonych, technicznych lub kreatywnych zadań, które pozostaną. W przemyśle roboty mogą uwolnić pracowników od niebezpiecznych lub monotonnych zadań na linii montażowej, pozwalając im przejść do kontroli jakości, programowania lub planowania logistyki. Jednym z pozytywnych efektów, o których informują firmy, jest spadek rotacji pracowników po wprowadzeniu robotów – ponieważ praca staje się mniej wyczerpująca fizycznie i bardziej angażująca. Roboty często pracują też obok ludzi, a nie w izolacji. Znanym pojęciem w robotyce są „koboty” (roboty współpracujące), a w świecie robotów mobilnych jest podobnie: pracownicy i roboty dzielą miejsce pracy, każdy wykonując to, w czym jest najlepszy. Jak podkreśla Marina Bill, „roboty usługowe pracują ramię w ramię z personelem, tworząc bardziej wydajne miejsca pracy,” a przejmując „brudne, nudne i niebezpieczne” zadania, roboty pomagają uczynić pracę bezpieczniejszą i bardziej atrakcyjną ifr.org. Połączony zespół ludzi i robotów może zazwyczaj osiągnąć więcej niż każda ze stron osobno.

Obawy przed utratą miejsc pracy: Pomimo pozytywnego podejścia, istnieją rzeczywiste obawy i przypadki wypierania pracowników. Roboty rzeczywiście bezpośrednio zastępują niektóre funkcje – na przykład, jeśli jeden AMR może zastąpić potrzebę dwóch magazynierów na zmianie, te ludzkie stanowiska mogą być z czasem ograniczane. Związki zawodowe w niektórych branżach podchodzą ostrożnie do automatyzacji. Niedawny raport Bloomberga zauważył, że wdrażanie robotów w magazynach nieco zwolniło w 2024 roku, częściowo dlatego, że związki zawodowe walczyły o ochronę miejsc pracy na pierwszej linii podczas negocjacji kontraktowych bloomberg.com. Związki w sektorach takich jak produkcja samochodów czy transport od dawna sprzeciwiają się niekontrolowanej automatyzacji, by chronić miejsca pracy. Występują też różnice regionalne: niektóre kraje chętniej wdrażają roboty, by zrekompensować starzejącą się siłę roboczą (Japonia, Korea Południowa), podczas gdy inne, z młodszą populacją pracowników, mogą preferować wzrost zatrudnienia ludzi. Obawy są szczególnie silne w przypadku stanowisk niskokwalifikowanych, które nie wymagają zaawansowanego wykształcenia – to właśnie te prace są często celem AMR-ów. Na przykład autonomiczne roboty dostawcze mogą stanowić zagrożenie dla kurierów pracujących na zlecenie; autonomiczne maszyny sprzątające mogą zmniejszyć zapotrzebowanie na personel sprzątający w dużych obiektach. Ekonomiści debatują nad efektem netto – czy nowe, technologiczne miejsca pracy zrekompensują utracone stanowiska manualne? To temat ciągłej dyskusji. Coraz częściej politycy rozważają środki takie jak programy przekwalifikowania czy nawet podatki od robotów, by złagodzić ewentualne negatywne skutki. W jednym z badań naukowych cytowano pracownika, który powiedział: „Roboty zabierają miejsca pracy, zwłaszcza te proste… Nie będą w stanie zrobić wszystkiego, ale [zmniejszają zapotrzebowanie na] wielu ludzi,” oddając powszechny niepokój arxiv.org.

Wydajność i wzrost gospodarczy: Z bardziej optymistycznej perspektywy, szersze wdrożenie AMR-ów może zwiększyć ogólną wydajność i potencjał gospodarczy. Automatyzując logistykę będącą podstawą współczesnych gospodarek, towary mogą być produkowane i dostarczane szybciej oraz taniej. Może to obniżyć koszty dla konsumentów i potencjalnie stworzyć wzrost, który prowadzi do powstawania nowych miejsc pracy w innych obszarach (klasyczny przykład: gdy montaż samochodów został zautomatyzowany, ceny aut w stosunku do ich możliwości spadły, a branża się rozwinęła, zatrudniając ludzi w projektowaniu, sprzedaży itd.). Małe firmy również mogą na tym skorzystać – na przykład mały magazyn, który nie może sobie pozwolić na zatrudnienie większej liczby pracowników, może wdrożyć kilka robotów w modelu „roboty jako usługa”, by zwiększyć skalę działalności, co pozwoli firmie się rozwinąć i zatrudnić ludzi w obsłudze klienta lub innych rolach. Niektórzy analitycy porównują obecny wzrost popularności AMR-ów do wprowadzenia komputerów osobistych czy internetu – technologii, która może wyeliminować pewne zadania, ale ostatecznie tworzy nowe branże i efektywności, z których wszyscy korzystamy.

Akceptacja społeczna: Poza kwestią miejsc pracy, ważny jest poziom komfortu społecznego z widokiem robotów w codziennym życiu. Do tej pory autonomiczne odkurzacze i kosiarki zostały zaakceptowane w domach. Widok robota dostawczego na chodniku wciąż budzi ciekawość (a czasem psotne ingerencje, jak próby podwiezienia się lub robienia żartów robotowi). Ogólnie rzecz biorąc, społeczności są przychylne, o ile roboty zachowują się bezpiecznie i uprzejmie. Firmy często programują roboty, by były wyjątkowo ostrożne, a nawet urocze – na przykład roboty dostawcze, które grzecznie się zatrzymują i „czekają” na pieszych lub mówią „dziękuję” po odebraniu przedmiotu. Publiczne sondaże pokazują mieszane uczucia: wiele osób podoba się pomysł, by roboty wykonywały niechciane prace, ale niektórzy obawiają się bezosobowej przyszłości lub utraty kontaktów międzyludzkich (czy będzie nam brakować rozmów z dostawcą lub woźnym?). To subiektywne skutki, z którymi społeczeństwo będzie musiało się zmierzyć, gdy roboty staną się powszechniejsze. Warto zauważyć, że żadna technologia nie działa w próżni (nie licząc żartu o Roombie) – społeczeństwo może zdecydować, jak wykorzystać AMR, czy całkowicie zautomatyzować niektóre usługi, czy używać robotów do wspierania ludzi. Wypracowany kompromis wpłynie na to, jak zmienią się nasze codzienne doświadczenia.

Podsumowując, autonomiczne roboty mobilne to miecz obosieczny dla rynku pracy: obiecują uwolnienie od monotonnych zajęć i pomoc tam, gdzie brakuje pracowników, ale też wymuszają przemyślenie rozwoju kadr i ochrony osób, których role mogą się zmienić. Eksperci, tacy jak Marina Bill, pozostają przekonani, że „połączona siła robotyki i automatyzacji… rozwiąże braki kadrowe” i nawet umożliwi nowy wzrost w kluczowych branżach ifr.org. Nadzieja jest taka, że ludzie będą awansować na bezpieczniejsze, bardziej wymagające stanowiska, a roboty staną się pomocnymi partnerami. Niemniej jednak, zapewnienie, by rewolucja robotyczna przyniosła korzyści wszystkim – a nie tylko wynikom finansowym – będzie kluczową kwestią w nadchodzących latach.

Najnowsze wiadomości i przełomy (ostatnie 6–12 miesięcy)

Dziedzina autonomicznych robotów rozwija się szybko (czasem dosłownie). W ciągu ostatniego roku pojawiło się wiele godnych uwagi osiągnięć w technologii AMR, wdrożeniach i trendach rynkowych. Oto kilka najważniejszych wydarzeń, które pokazują, dokąd zmierza ta branża:

Eksplozja wzrostu i inwestycji: Rynek AMR nadal szybko się rozwija. Na rok 2024 globalny rynek autonomicznych robotów mobilnych osiągnął wartość około 4 miliardów dolarów rocznie portal.phenikaa-x.com i prognozuje się, że przez kolejne lata będzie rósł w tempie dwucyfrowym. Analitycy przewidują, że każdego roku do siły roboczej dołączą dziesiątki tysięcy nowych robotów w fabrykach, magazynach i przestrzeniach publicznych. Firmy inwestują ogromne środki w startupy robotyczne i zwiększają skalę produkcji. Na przykład Mobile Industrial Robots (MiR), czołowy producent AMR, wprowadził pod koniec 2024 roku nowy model robota do dużych ładunków, aby sprostać zapotrzebowaniu na transport większych palet w przemyśle mobile-industrial-robots.com. A w połowie 2025 roku Amazon ogłosił, że ma ponad pół miliona jednostek napędowych robotów działających w swoich obiektach, co stanowi fundament jego imperium logistycznego (liczba, która dekadę temu wydawałaby się zdumiewająca). Przedsięwzięcia robotyczne przyciągają także ogromne finansowanie – co świadczy o tym, jak kluczowa dla przyszłości automatyzacji jest ta technologia.
Ulepszone możliwości dzięki AI: Głównym trendem jest wprowadzanie coraz bardziej zaawansowanej sztucznej inteligencji do robotów mobilnych. W 2024 roku byliśmy świadkami przełomów w zdolności robotów do radzenia sobie z większą złożonością. W podsumowaniu branżowym na koniec roku zauważono, że „w 2024 roku robotyka i AI przełamały bariery… AMR i systemy oparte na AI zmieniły sposób działania firm, wprowadzając nowe poziomy wydajności i elastyczności” braincorp.com. W szczególności roboty coraz lepiej radzą sobie z takimi zadaniami jak zarządzanie zapasami w czasie rzeczywistym (wykorzystując AI na pokładzie do liczenia i śledzenia produktów na półkach) oraz predykcyjne podejmowanie decyzji (przewidywanie potrzeb lub problemów). Przykładem jest wykorzystanie dużych modeli językowych i generatywnej AI do pomagania robotom w rozumieniu bardziej złożonych poleceń lub rozwiązywaniu problemów – zespoły badawcze w firmach takich jak DeepMind Google pracują nad projektami (np. Project Astra), które mają umożliwić robotom analizę danych i autonomiczną optymalizację logistyki braincorp.com. Może to oznaczać na przykład robota, który potrafi samodzielnie rozważyć najlepszy sposób organizacji sekcji magazynu bez szczegółowego programowania krok po kroku. Nie jesteśmy jeszcze na poziomie Rosie-gospodyni z kreskówki, ale postępy w 2024 roku sugerują, że pojawia się nowa generacja inteligentniejszych AMR.
Wzrost liczby manipulatorów mobilnych i humanoidów: Tradycyjnie roboty mobilne albo przewoziły ładunki, albo miały bardzo ograniczone manipulatory. Gorącym obszarem rozwoju są manipulatory mobilne – zasadniczo AMR z dołączonym ramieniem lub innym narzędziem, dzięki czemu mogą zarówno poruszać się, jak i fizycznie obsługiwać przedmioty. Pod koniec 2024 i w 2025 roku kilka firm zaprezentowało prototypy robotów, które mogą podjechać do przedmiotu, a następnie go podnieść lub wykonać zadanie, łącząc mobilność ze zręcznością. Międzynarodowa Federacja Robotyki podkreśliła, że manipulatory mobilne, a nawet roboty humanoidalne coraz bardziej kształtują nowe kierunki rozwoju w tej dziedzinie springerprofessional.de. Na przykład szeroko reklamowany humanoidalny robot Tesli Optimus ma docelowo wykonywać zadania magazynowe, takie jak podnoszenie pudeł – zasadniczo ma być mobilnym robotem w kształcie człowieka, który można wprowadzić do miejsc pracy zaprojektowanych dla ludzi braincorp.com. Inny startup, Sanctuary AI, pracuje nad humanoidalnymi robotami do precyzyjnych prac montażowych i usługowych braincorp.com. Chociaż te zaawansowane roboty są nadal w fazie badań i rozwoju lub wczesnych pilotaży, w minionym roku poczyniono duże postępy: poprawiono chodzenie, równowagę i zdolności manipulacyjne. Jeśli się powiodą, mogą wynieść AMR na nowy poziom – nie tylko realizując transporty punkt-punkt, ale faktycznie wykonując złożone zadania w nieustrukturyzowanych środowiskach (wyobraź sobie robota, który może poruszać się po sklepie spożywczym i jednocześnie wykładać towar na półki). Warto obserwować ten obszar, ponieważ lata 2025–2026 mogą przynieść pierwsze testy humanoidalnych lub wielofunkcyjnych robotów mobilnych w rzeczywistych miejscach pracy.
Masowe wdrożenia i kamienie milowe: Ostatni rok to także czas skalowania. Roboty dostawcze, na przykład, osiągnęły ważne kamienie milowe. W kwietniu 2025 roku Starship Technologies ogłosiło, że ich roboty przekroczyły 8 milionów łącznych dostaw na całym świecie starship.xyz – to wyraźny znak, że ta niegdyś eksperymentalna usługa staje się głównym nurtem na niektórych rynkach. Flota Starship przekroczyła 10 milionów przejechanych kilometrów pod koniec 2024 roku starship.xyz, a obecnie działa na ponad 150 kampusach i lokalizacjach w wielu krajach starship.xyz. Podobnie, w branży sprzątania komercyjnego, Brain Corp poinformował, że do końca 2024 roku jego autonomiczne szorowarki podłogowe wyczyściły setki milionów stóp kwadratowych powierzchni handlowych, a wdrożenia na lotniskach i w szkołach szybko rosną braincorp.com. Kolejny przykład: gigant spożywczy Walmart rozszerzył wykorzystanie robotów sprzątających i inwentaryzacyjnych na kolejne sklepy, co odzwierciedla zaufanie do ich zwrotu z inwestycji. Te wdrożenia pokazują, że AMR wychodzą z fazy pilotażowej i stają się standardowym narzędziem. Każda nowa historia sukcesu dodatkowo zachęca konkurentów do eksplorowania automatyzacji.
Skupienie na bezpieczeństwie i zaufaniu: Wraz ze wzrostem liczby robotów wśród ludzi, firmy podjęły inicjatywy mające na celu wzmocnienie zaufania publicznego. W 2024 roku szczególny nacisk położono na przejrzystość w zakresie bezpieczeństwa robotów. Brain Corp (dostawca wielu komercyjnych robotów usługowych) uruchomił pierwsze w branży „Centrum Zaufania”, aby otwarcie dzielić się praktykami i danymi dotyczącymi bezpieczeństwa swoich AMR braincorp.com. Celem jest zapewnienie firm i społeczeństwa, że roboty są testowane i monitorowane według wysokich standardów. Dodatkowo, konferencje i grupy standaryzacyjne w latach 2023–2024 opublikowały nowe wytyczne dotyczące interakcji człowiek-robot, obejmujące takie kwestie jak zachowanie robotów w pobliżu osób niewidomych lub niepełnosprawnych, cyberbezpieczeństwo (jak wspomniano) oraz etyczne wdrożenia (np. niewykorzystywanie robotów do jawnego nadzoru w sposób, który ludzie mogliby uznać za inwazyjny bez ich zgody). Ten trend pokazuje, że sam sukces techniczny to za mało – kluczowa jest społeczna akceptacja. Dlatego ostatni rok przyniósł postęp nie tylko w samych robotach, ale także w ekosystemie polityk i najlepszych praktyk wokół nich.
Ważne fuzje i współprace: Przemysł robotyki w ostatnim czasie doświadczył wzmożonej konsolidacji i partnerstw. W połowie 2024 roku kilka przejęć przez duże firmy technologiczne pokazało, jak strategiczne stały się AMR. Na przykład Amazon wcześniej przejął Canvas Robotics (startup AMR), aby zwiększyć swoje możliwości sortowania robotycznego, a w 2023 roku Siemens nabył udziały w duńskim producencie AMR, Mobile Industrial Robots. Widzieliśmy też, jak tradycyjne firmy sprzętowe współpracują z firmami robotycznymi – np. producenci wózków widłowych łączą siły z firmami AI, aby produkować autonomiczne wózki widłowe. Te działania przyspieszają innowacje i wskazują na dojrzewający rynek. Kolejny przykład współpracy: japońska firma LexxPluss wprowadziła swoje systemy AMR w USA w 2024 roku poprzez partnerstwo, co pokazuje globalizację tej technologii robotics247.com. W środowisku akademickim projekty open-source (wiele z nich przez ROS – Robot Operating System) oraz wyzwania sponsorowane przez rządy wciąż przesuwają granice możliwości, jak konkursy na roboty automatyzujące budownictwo lub reagujące na katastrofy. Efektem tych współprac jest bogatsza, szybciej rozwijająca się dziedzina z wieloma krzyżującymi się pomysłami.

W istocie, ostatnie 6–12 miesięcy podkreśliło, że autonomiczne roboty mobilne nie są już futurystyczną obietnicą – są tu, teraz i szybko się rozwijają. Jak ujął to jeden z branżowych przeglądów, kamienie milowe, które kiedyś „wydawały się science fiction”, są osiągane rutynowo braincorp.com. Trajektoria sugeruje, że w przyszłym roku i później zobaczymy jeszcze bardziej zaawansowane roboty (inteligentniejsze AI, być może podstawowe zdolności manipulacyjne) i szerszą adopcję w sektorach takich jak handel detaliczny i usługi publiczne. Droga nie jest pozbawiona przeszkód (bitwy regulacyjne, akceptacja społeczna, techniczne ograniczenia w chaotycznych środowiskach), ale impet jest silny. Albo, cytując CEO Starshipa Ahti Heinla po milionach dostaw: „nie tylko wyobrażamy sobie przyszłość – już w niej działamy.” starship.xyz

Komentarze ekspertów i prognozy na przyszłość

Co mają do powiedzenia ci, którzy stoją na czele robotyki, na temat tego trendu? W większości eksperci są entuzjastycznie nastawieni do potencjału AMR, jednocześnie świadomi wyzwań do pokonania. Zakończmy kilkoma wnikliwymi opiniami:

O obietnicy AMR: „Autonomiczne roboty oferują ogromne nowe możliwości,” mówi Marina Bill z IFR, podkreślając, że inteligentna automatyzacja dostosowana do potrzeb branży może rozwiązać problemy takie jak niedobór siły roboczej i zwiększyć produktywność ifr.org. Wielu menedżerów podziela to przekonanie – że stoimy u progu boomu wydajności napędzanego przez robotykę. Matt Wicks, lider robotyki w Zebra Technologies, maluje żywy obraz synergii człowieka i robota w magazynach: wiele robotów i jedna osoba współpracują w harmonii, aby realizować zamówienia szybciej niż kiedykolwiek. „To jak taniec między robotami a człowiekiem… Zarówno wykorzystanie robotów, jak i wydajność kompletującego rosną,” wyjaśnia, opisując podejście zespołowe automate.org. Odzwierciedla to szerszy optymizm, że roboty i ludzie będą coraz częściej pracować ramię w ramię, wzajemnie się uzupełniając.
O bezpieczeństwie i integracji: Ekspert ds. bezpieczeństwa Andrew Singletary podkreśla innowacje w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa robotów bez kompromisów dla przepływu pracy. Zwraca uwagę, że dzięki lepszym czujnikom (takim jak lidar, który mierzy nawet prędkość obiektów) i zaawansowanym algorytmom, roboty mogą zachować bezpieczeństwo przy jednoczesnym utrzymaniu produktywności, na przykład zwalniając zamiast zatrzymywać się przy przeszkodach automate.org. Przyszłość, jak sugeruje, to „bezpieczna autonomia” – roboty wystarczająco inteligentne, by płynnie poruszać się w złożonych, ruchliwych przestrzeniach. Inni podkreślają znaczenie standardów: „Chcemy globalnie ujednoliconych zasad bezpieczeństwa dla robotów mobilnych,” zauważył jeden z członków komitetu ds. standardów, dążąc do zapewnienia, że każdy sprzedawany robot spełnia rygorystyczne kryteria automate.org. Panuje zgoda, że rozwiązania techniczne i jasne wytyczne będą szły w parze, aby odpowiedzialnie integrować AMR.
O pracy i społeczeństwie: Istnieje spektrum opinii. Optymiści, tacy jak John Santagate, doradzają firmom, by wdrażały AMR nie tylko w celu obniżenia kosztów, ale także, by „rozwiązywać problemy kadrowe” i zwiększać odporność swoich operacji techradar.com. On i inni zachęcają, by traktować roboty jako element strategii podnoszenia kwalifikacji pracowników i radzenia sobie ze zmianami demograficznymi (starzenie się pracowników itp.). Z drugiej strony, przedstawiciele związków zawodowych apelują o ostrożność. Przedstawiciel związku może argumentować, że roboty powinny być wdrażane stopniowo, w drodze negocjacji, aby pracownicy nie zostali po prostu zwolnieni. Kluczowe, jak zgadza się większość, jest szkolenie i przejście – przygotowanie pracowników do pracy z robotami lub w nowych rolach stworzonych przez roboty. Rządy i instytucje edukacyjne coraz bardziej dostrzegają tę potrzebę; w niektórych krajach producenci robotów współpracują z college’ami społecznymi, tworząc programy nauczania certyfikacji techników robotyki.
Na granicy technologii: Badacze robotyki są podekscytowani przecięciem AMR z postępami AI. Jednym z trendów jest wyposażanie AMR w więcej zdroworozsądkowego rozumowania. „Roboty to już nie tylko narzędzia – stają się decydentami,” zauważył komentator technologiczny, omawiając, jak ulepszenia AI pozwalają robotom samodzielnie planować i optymalizować braincorp.com. Mówi się, że gdy roboty zbierają więcej danych (mapując całe magazyny, monitorując przepływy pracy), mogą zasilać analitykę big data – zasadniczo roboty nie tylko wykonują zadania, ale także dostarczają wniosków do usprawniania procesów. Kolejną granicą jest interakcja człowiek-robot: sprawienie, by roboty lepiej rozumiały i reagowały na ludzkie zachowania (na przykład robot przewidujący trasę pieszego i płynnie zwalniający, by go przepuścić, zamiast niezręcznie się zatrzymywać). Postęp w tej dziedzinie sprawi, że roboty będą wydawać się bardziej „naturalne” w ludzkim otoczeniu.
Prognozy: Patrząc w przyszłość, eksperci przewidują, że AMR staną się tak powszechne i niepozorne jak windy czy wózki widłowe w ciągu następnej dekady. IFR prognozuje dynamiczny wzrost i sugeruje nawet, że do 2030 roku na całym świecie mogą działać miliony robotów mobilnych starship.xyz. Niektórzy przewidują przyszłość, w której każdy średni i duży obiekt będzie miał zautomatyzowany wewnętrzny system logistyczny jako standard. Spekuluje się także o współpracy wielu robotów – roje AMR koordynujące działania z dronami i robotami stacjonarnymi w czasie rzeczywistym, by autonomicznie prowadzić całą operację. Futuryści wyobrażają sobie „ciemne magazyny”, gdzie roboty pracują przy zgaszonym świetle (bo nie potrzebują światła) przez całą dobę. W przestrzeni publicznej możemy zobaczyć autonomiczne roboty usługowe w rolach takich jak przewodnicy, asystenci zakupów czy listonosze. Każdy mały sukces w jednym mieście czy firmie zwykle zachęca innych do prób, więc może nadejść punkt zwrotny, w którym pomocnicy-roboty staną się po prostu normalną częścią codziennego życia.

Podsumowując konsensus ekspertów: autonomiczne roboty mobilne zostaną z nami na stałe i będą stawać się coraz bardziej zaawansowane. Obecnie kluczowe jest rozsądne skalowanie wdrożeń – zapewnienie bezpieczeństwa, włączenie pracowników w proces oraz rozwiązanie pozostałych wyzwań technicznych – tak, aby społeczeństwo mogło czerpać korzyści z pracy tych niestrudzonych pomocników. Jesteśmy świadkami początków transformacji sposobu, w jaki rzeczy przemieszczają się w naszym świecie. Jeśli historia czegoś nas uczy, to firmy i społeczeństwa, które skutecznie zintegrują AMR, zyskają przewagę konkurencyjną, podobnie jak ci, którzy pierwsi wykorzystali komputery czy internet. Jednak poza ekonomią, nadzieją jest, że roboty przejmą żmudne zadania, prowadząc do przyszłości, w której ludzie będą mogli skupić się na kreatywności, rozwiązywaniu problemów i zadaniach międzyludzkich, których roboty nie są w stanie zastąpić. Jak ujął to jeden z prezesów stojących na czele tej rewolucji, „Mamy za sobą miliony dostaw… już działamy w [przyszłości].” starship.xyz Rewolucja autonomicznych robotów mobilnych naprawdę się rozpoczęła – i jest gotowa uczynić nasze życie łatwiejszym i ciekawszym w nadchodzących latach.

Źródła:

Goodwin, D. „Ewolucja autonomicznych robotów mobilnych.” Control.com (Artykuł techniczny), wrz. 2020 control.com control.com.
Pastor, A. „Czym jest AMR? Wyjaśnienie autonomicznych robotów mobilnych.” AGV Network (Blog), 2023 agvnetwork.com agvnetwork.com.
Komunikat prasowy IFR. „Roboty wyposażone w AI pomagają branży logistycznej walczyć z niedoborem siły roboczej.” Międzynarodowa Federacja Robotyki, 13 marca 2024 ifr.org ifr.org.
Brain Corp. „2024 w podsumowaniu: rok, w którym robotyka i AI zmieniły nasze wyobrażenia o możliwościach.” Braincorp.com (Artykuł), 23 grudnia 2024 braincorp.com.
Garland, M. „Dlaczego roboty dostawcze stoją w obliczu regulacyjnego ‘koszmaru’.” Supply Chain Dive, 26 kwietnia 2023 supplychaindive.com.
Starship Technologies. „Starship Technologies przekracza 8 milionów dostaw.” (Informacja prasowa), 17 kwietnia 2025 starship.xyz.
Santagate, J. „5 rzeczy, które powinieneś zrobić w sprawie autonomicznych robotów mobilnych.” TechRadar, 8 sierpnia 2025 techradar.com.
A3 Association for Advancing Automation. „Wgląd w branżę: Najnowsze informacje o autonomicznych robotach mobilnych.” Automate.org, październik 2023 automate.org.
Phenikaa-X. „Trendy i potencjał światowego rynku autonomicznych robotów mobilnych 2025.” 24 czerwca 2025 portal.phenikaa-x.com.

World’s most advanced robotic warehouse (AI automation)

Watch this video on YouTube.