Trzęsienie ziemi w telekomunikacji: Wdrożenia 5G, wizje 6G i internet satelitarny rozpalają świat (30 września–1 października 2025)

Afgańska blokada: Nakazane przez talibów wyłączenia odcięły większość sieci 3G/4G 30 września, pozostawiając online tylko 2G. Łączność spadła do około 1%, unieruchamiając miliony ^[1] ^[2]. Mieszkańcy ostrzegają „nie możemy się komunikować” nawet w Kabulu ^[3] ^[4], a agencje ONZ informują, że pracownicy pomocy nie mogą już dotrzeć do ofiar trzęsienia ziemi.
Indyjski rodzimy 4G: Państwowy operator BSNL i partnerzy TCS, C-DOT, Tejas wdrożyli pierwszą w Indiach w pełni rodzimą infrastrukturę 4G na około 100 000 lokalizacjach, obejmując około 22 miliony osób w 26 700 wioskach ^[5]. Wszystkie wieże są „gotowe do modernizacji do 5G”, co stanowi kamień milowy w dążeniu New Delhi do suwerenności telekomunikacyjnej ^[6] ^[7]. BSNL planuje także pięć nowych centrów danych, aby wzmocnić ogólnokrajowe wdrożenie 4G i nadchodzące 5G, a nawet rozważa 6G do 2030 roku ^[8] ^[9].
Wielkie transakcje w Wielkiej Brytanii: Fuzja Vodafone z Three (przemianowana na VodafoneThree) ogłosiła wielomiliardowe kontrakty z firmami Ericsson i Nokia na modernizację ponad 17 000 lokalizacji. Modernizacja o wartości 11 mld funtów ma na celu stworzenie „najlepszej sieci w Wielkiej Brytanii”, obejmując około 90% populacji samodzielną siecią 5G w ciągu trzech lat i około 99,95% do 2034 roku ^[10] ^[11]. Dyrektor generalny Max Taylor powiedział, że plan „zostanie zrealizowany w szybkim tempie… kładąc fundamenty pod cyfrową przyszłość Wielkiej Brytanii” ^[12] ^[13].
Inicjatywa FCC dotycząca rozbudowy: 30 września amerykańska FCC zagłosowała za rozpoczęciem procesu legislacyjnego, aby przyspieszyć wdrażanie wież i małych stacji bazowych sieci bezprzewodowych, uprzedzając uciążliwe lokalne przepisy. „Build America Agenda” przewodniczącego Carra ma „znacząco przyspieszyć” budowę sieci 5G/6G poprzez ograniczenie biurokracji (np. możliwy „rocket docket” dla sporów dotyczących pozwoleń) ^[14] ^[15]. Celem jest przyspieszenie zagęszczania sieci 5G i zapewnienie, że stanowe/lokalne ograniczenia „nie będą mogły niezgodnie z prawem blokować” sieci nowej generacji ^[16].
Luka w łączności w Afryce: W Ghanie (1 października) minister świętował 30 lat obecności online oraz boom w zakresie mobilnego internetu szerokopasmowego i kabli podmorskich. Zauważył, że „prawdziwym sukcesem są … ludzie – młodzi programiści, inżynierowie sieciowi i przedsiębiorcy” napędzający cyfrową rewolucję Ghany ^[17]. Nadal jednak ponad połowa ludności Afryki mieszka na obszarach wiejskich i pozostaje w dużej mierze offline. GSMA prognozuje około 340 milionów połączeń 5G w Afryce do 2030 roku (około 20% światowego udziału) ^[18], co przełoży się na około 26 miliardów dolarów wkładu w PKB. Jednak obecnie 2G/3G nadal obsługuje ponad 75% ruchu mobilnego w Afryce ^[19]. Eksperci twierdzą, że łącza satelitarne-NTN muszą uzupełniać 5G, aby zlikwidować luki na terenach wiejskich – np. satelitarne łącza dosyłowe dla stacji 5G mają rosnąć o 66% rocznie do 2033 roku ^[20].
Liberia się otwiera: Liberyjski regulator telekomunikacyjny przepisuje przepisy, by przyciągnąć inwestycje. Przedstawiciel USA właśnie spotkał się z liderami Liberii, by rozszerzyć dostęp do szerokopasmowego internetu. Starlink (satelitarny ISP SpaceX) otrzymał tymczasową licencję i może teraz sprzedawać zestawy w całym kraju, a kraj zabiega o nowych graczy, takich jak Amazon i OneWeb ^[21]. Przedstawiciele władz twierdzą, że reformy mają na celu „stymulowanie konkurencji, zmniejszenie barier dla konsumentów i rozszerzenie dostępu do szerokopasmowego internetu na obszarach niedostatecznie obsługiwanych” ^[22].
Prognozy dla rynku mobilnego w Chinach: Analitycy przewidują umiarkowany wzrost przychodów telekomunikacyjnych w Chinach (471 mld USD w 2024 do 483 mld USD do 2029) ^[23]. Spadające przychody z usług głosowych (–19% CAGR) zostaną zrekompensowane przez rosnące przychody z transmisji danych mobilnych (5,3% CAGR), ponieważ 5G dominuje. Sarwat Zeeshan z GlobalData zauważa, że w Chinach już 70,2% abonamentów to 5G (4,4 mln stacji bazowych 5G na I kw. 2025) ^[24], napędzane wsparciem MIIT i przystępnymi cenowo ofertami. Światłowód pozostaje kluczowy dla szerokopasmowego internetu stacjonarnego, a Chiny dążą do ogólnokrajowego zasięgu gigabitowego do końca 2025 roku ^[25].
Boom internetu satelitarnego: Według doniesień Verizon prowadzi rozmowy w sprawie zakupu pasma AWS-3 od EchoStar na potrzeby 5G ^[26]. EchoStar sprzedaje licencje (AT&T i SpaceX również kupiły AWS-3), aby spłacić zadłużenie ^[27], a regulatorzy przeprowadzą aukcję AWS-3 w przyszłym roku. Analitycy zauważają, że Verizon „jest pod presją, by zmniejszyć dystans” do konkurencji w zakresie pasma średniego ^[28], więc przejęcie pasma EchoStar może zrównoważyć jego pozycję. Po stronie Starlinka nowe prognozy przewidują ok. 8,2 mln globalnych abonentów do końca 2025 roku ^[29] – „szturm abonentów” – generując ok. 10,3 mld USD przychodów konsumenckich do 2026 roku ^[30] ^[31]. Raport podkreśla, że niedawne zgody na uruchomienie usług w Indiach czynią ten kraj „jednym z najważniejszych nowych rynków” dla Starlinka ^[32].
Patrząc w stronę 6G i dalej: Przemysł koncentruje się obecnie na 6G. W Indiach rządowa Bharat 6G Vision (uruchomiona w 2023 r.) oraz projekt Krajowej Polityki Telekomunikacyjnej (NTP-25) priorytetowo traktują wczesne udostępnienie widma mmWave/sub-THz oraz lokalne badania i rozwój. Finansowanie DoT (za pośrednictwem nowego Funduszu Rozwoju Technologii Telekomunikacyjnych) napędza rozwój rodzimych technologii 6G (np. IIT Delhi/C-DOT pracują nad komponentami THz) ^[33] ^[34]. Nowe reformy dotyczące widma (np. refarming 687 MHz) mają zaspokoić rosnące potrzeby i „położyć podwaliny pod 6G” ^[35]. Na świecie niektórzy analitycy już ostrzegają, że przyszłość 5G może skoncentrować władzę: jeden z felietonistów nazywa skok do ~9 miliardów połączeń 5G do 2030 roku „nie kamieniem milowym, lecz pułapką zależności”, z której korzystają wielcy dostawcy chmury obsługujący te połączenia ^[36] ^[37].

Zakłócenia łączności i zmiany polityki

W tym okresie doszło do dramatycznych wstrząsów w łączności. W Afganistanie nakazane przez talibów wyłączenie 30 września odcięło większość kraju od sieci. Firma monitorująca NetBlocks poinformowała, że dostęp do internetu spadł do ~1% normalnego poziomu ^[38]. Pracownik telekomunikacji w Kabulu wyjaśnił: „Ludzie dziś polegają na technologii… Nikt nie wie, co się dzieje z ich bliskimi… nie możemy się komunikować” ^[39]. Ten cios następuje w obliczu szerszych napięć regionalnych: np. rządowe środki oszczędnościowe doprowadziły nawet do wstrzymania giełdy w Kabulu.

Dla kontrastu, niektóre rządy aktywnie rozbudowują sieci. Nowy minister łączności Ghany otworzył Africa Internet Summit (1 października), świętując 30-lecie łączności w kraju. Wskazał na takie kamienie milowe jak krajowa wymiana internetowa i liczne kable podmorskie, ale ostrzegł, że nierówny dostęp i wysokie koszty wciąż hamują rozwój ^[40] ^[41]. „Prawdziwym sukcesem nie są kable, wieże czy serwery. To ludzie – młodzi programiści, inżynierowie sieciowi i przedsiębiorcy, którzy są sercem cyfrowej rewolucji Ghany,” powiedział ^[42]. W Afryce Zachodniej regulator Liberii przepisuje przepisy telekomunikacyjne, by przyciągnąć inwestorów. Amerykański dyplomata właśnie spotkał się z liberyjskimi urzędnikami, by pogłębić współpracę: Starlink uzyskał tymczasową licencję (obecnie sprzedaje zestawy w całym kraju), a nowe prawo może dopuścić do rynku takich graczy jak Amazon i OneWeb ^[43]. Urzędnicy twierdzą, że celem jest „stymulowanie konkurencji, zmniejszenie barier dla konsumentów i rozszerzenie dostępu do szerokopasmowego internetu na obszarach niedostatecznie obsługiwanych” ^[44], co jest częścią szerszych działań na rzecz modernizacji infrastruktury.

Tymczasem w USA FCC zajmuje się wąskimi gardłami: 30 września jednogłośnie zatwierdziła zawiadomienie o proponowanym stanowieniu prawa, aby przyspieszyć rozbudowę sieci bezprzewodowych. Komisja rozważy uchylenie restrykcyjnych lokalnych przepisów dotyczących zagospodarowania przestrzennego i przyspieszenie wydawania pozwoleń (nawet w trybie „rocket docket”), aby wieże 5G i przyszłe 6G mogły powstawać szybciej ^[45] ^[46]. To część „Build America Agenda” przewodniczącego Carra, mającej na celu ograniczenie biurokracji i uwolnienie pasma na potrzeby wdrożeń krajowych. Krótko mówiąc, regulatorzy na całym świecie równoważą przerwy w dostępie (Afganistan) z polityką rozwoju (Ghana, Liberia, USA), kształtując krajobraz telekomunikacyjny.

Wdrażanie sieci 5G i 4G

Operatorzy komórkowi podjęli znaczące działania w zakresie ekspansji. W Indiach państwowa Bharat Sanchar Nigam Limited (BSNL) wraz z partnerami Tata Consultancy Services, C-DOT i Tejas zaprezentowali „Bharat Telecom Stack” – pierwszą w Indiach w pełni rodzimą sieć 4G ^[47]. Ukończony w dwa lata i spełniający standardy 3GPP stack działa już na ok. 97 500 masztach (BSNL, Jio, Airtel), obejmując 26 700 wcześniej niepodłączonych wiosek ^[48]. Wszystkie te lokalizacje są zaprojektowane z myślą o możliwości modernizacji do 5G, wspierając rozwój szerokopasmowego internetu w Indiach. To wpisuje się w szerszy plan BSNL: firma prowadzi testy 5G i planuje komercyjne uruchomienie 5G w Delhi/Mumbaju do końca roku ^[49]. Przedstawiciele twierdzą, że lokalny sprzęt sprawdził się dobrze, torując drogę do ogólnokrajowego wdrożenia 5G.

Tymczasem w Europie doszło do odważnej współpracy operatorów. Połączony VodafoneThree (Wielka Brytania) uruchomił program infrastrukturalny o wartości 11 mld funtów. W ramach nowych kontraktów Ericsson zmodernizuje ponad 10 000 lokalizacji, a Nokia ok. 7 000 lokalizacji, dostarczając nowoczesny sprzęt RAN i core ^[50]. Połączona sieć już teraz zapewnia szybsze usługi: klienci Vodafone i Three odnotowują do 40% szybsze prędkości 4G i płynny roaming na wzajemnych masztach ^[51]. Dyrektor generalny VodafoneThree, Max Taylor, podkreślił tempo: „Powiedzieliśmy, że dostarczymy to szybko… oni wnoszą skalę i doświadczenie potrzebne do przyspieszenia … odpornej, bezpiecznej, światowej klasy … sieci” ^[52]. Firma twierdzi, że te modernizacje pozwolą objąć 5G Standalone 90% populacji Wielkiej Brytanii w ciągu trzech lat, a 5G SA praktycznie 100% do 2034 roku ^[53].

Globalnie, technologia 5G Standalone i powiązane technologie przyspieszają. Firma badawcza Omdia informuje, że rok 2025 będzie przełomowym rokiem dla wdrożeń 5G SA oraz dla urządzeń IoT typu „RedCap” ^[54]. Po wcześniejszych opóźnieniach operatorzy w końcu osiągają ultraszybkie sieci o niskich opóźnieniach. Warto zauważyć, że Ameryka Północna wprowadziła swój pierwszy komercyjny moduł 5G RedCap pod koniec 2024 roku, a koszty mają spaść wraz ze wzrostem adopcji (zwłaszcza dzięki chińskim subsydiom) ^[55]. Zaawansowane funkcje, takie jak network slicing, wyszły już z laboratoriów: oferty takie jak T-Priority od T-Mobile i FrontLine od Verizon są już dostępne, co odzwierciedla zapotrzebowanie IoT na bezpieczeństwo i personalizację ^[56]. Prywatne sieci 5G, często wykorzystywane w przemyśle i infrastrukturze krytycznej, również zyskują na popularności, gdy firmy dążą do segmentacji i zabezpieczenia ruchu ^[57].

W Afryce wdrożenia 5G trwają, ale wciąż są na wczesnym etapie. Vodacom i MTN z RPA przeprowadziły pierwsze uruchomienia w 2020 roku; obecnie około 20 krajów oferuje jakąś usługę 5G ^[58]. Jednak przystępność cenowa urządzeń i zasięg na obszarach wiejskich pozostają w tyle: GSMA szacuje, że dopóki tanie telefony 5G (<50 USD) nie staną się powszechne, masowa adopcja będzie stopniowa. Na razie ugruntowane sieci 2G/3G nadal obsługują większość ruchu głosowego i danych ^[59]. Przedstawiciele branży podkreślają, że sieci wspomagane satelitarnie wypełnią luki. Na przykład, przewiduje się, że łącza nieterestrialne podwoją się na świecie – prognozuje się 72 000 stacji 5G z łączami satelitarnymi do 2033 roku ^[60] – umożliwiając podłączenie szkół i klinik wiejskich tam, gdzie światłowód nie jest opłacalny.

Internet satelitarny i infrastruktura

Łączność satelitarna trafiła na pierwsze strony gazet. Biuletyn branżowy donosi, że Verizon negocjuje zakup średniopasmowego pasma EchoStar (AWS-3) na potrzeby 5G, dołączając do AT&T i SpaceX w pozyskiwaniu licencji EchoStar ^[61]. EchoStar spodziewa się około 24,1 miliarda dolarów w gotówce po sprzedaży pasma, aby spłacić długi ^[62], a w dokumentach SEC wycenia „zapasowe” licencje AWS-3 na około 9,8 miliarda dolarów. Analitycy banków amerykańskich zauważają, że Verizon pozostaje w tyle za konkurencją pod względem pasma, a zakup AWS-3 teraz może być pewniejszy niż czekanie na przyszłoroczną aukcję FCC ^[63]. Jeśli do tego dojdzie, Verizon wyrówna szanse w zakresie pasma, z jedynie niewielkim wpływem na operatorów kablowych.

Sami satelitarni dostawcy internetu przeżywają boom. W prognozie Starlink (SpaceX) Quilty Space przewiduje około 8,2 miliona użytkowników do końca 2025 roku – kontynuację dwucyfrowego wzrostu – nawet gdy konkurenci (w tym rywale LEO i naziemni dostawcy internetu) mają trudności z rozpoczęciem działalności ^[64]. Wolne przepływy pieniężne mają stać się dodatnie: Starlink może wygenerować około 5 miliardów dolarów wolnych przepływów pieniężnych do 2026 roku, gdy nakłady inwestycyjne zaczną spadać ^[65]. Co istotne, raport określa niedawne decyzje licencyjne Indii jako przełomowe dla globalnej ekspansji Starlink ^[66]. Rynki morskie i lotnicze to kolejne gwiazdy: liczba terminali Starlink na statkach może osiągnąć 130 000 do 2026 roku, a połączenia internetowe w samolotach mogą wzrosnąć 10-krotnie dzięki nowym zezwoleniom. Nawet amerykańskie wojsko zwiększa zakupy usług (Starshield).

Innowacje korporacyjne również skierowały się ku niebu. Vodafone otworzył w Maladze, w Hiszpanii, pierwsze w Europie zintegrowane laboratorium badawczo-rozwojowe naziemno-satelitarne ^[67]. Projekt, finansowany przez hiszpańską agencję kosmiczną, pozwoli smartfonom płynnie przełączać się między nadajnikami 4G/5G a satelitami LEO. Szef innowacji Vodafone powiedział, że celem jest „zapewnienie dostępu do szerokopasmowego internetu w dowolnym miejscu na świecie: na pustyni, na środku oceanu, a nawet… w środku pustej Hiszpanii” ^[68]. Laboratorium testowe satelitów zostało otwarte 2 października na Uniwersytecie w Maladze, we współpracy z AST SpaceMobile, z zamiarem stworzenia europejskiego ekosystemu „uniwersalnej łączności mobilnej”. CEO Vodafone podkreślił ambicje: do 2026 roku firma chce być liderem w bezpośredniej łączności satelitarnej z telefonami dla swoich 340 milionów klientów w ponad 60 krajach ^[69].

Poza wdrożeniami komercyjnymi, rządy postrzegają satelity jako infrastrukturę strategiczną. Na przykład regulatorzy w Indiach i innych krajach liberalizują pasma LEO/NTN i ceny, aby zachęcić do rozwoju satelitarnego internetu szerokopasmowego. W Afryce i na obszarach wiejskich na całym świecie, łącza zwrotne LEO będą kluczowym uzupełnieniem 5G. Jak zauważył jeden z analityków, połączenie satelitów i naziemnego 5G obiecuje „spójną warstwę komunikacyjną” od miast po wsie ^[70] ^[71]. To hybrydowe podejście postrzegane jest nie tylko jako rozwiązanie tymczasowe, ale jako długoterminowa ewolucja sieci.

Technologie przyszłości i prognozy

Patrząc w przyszłość, branża telekomunikacyjna już planuje 6G i kolejne generacje. Kraje i firmy podejmują wczesne działania: w Indiach rządowa „Bharat 6G Vision” (2023) oraz projekt polityki telekomunikacyjnej nakazują wczesne udostępnienie widma mmWave/sub-THz i duże finansowanie badań i rozwoju ^[72] ^[73]. Nowy Fundusz Rozwoju Technologii Telekomunikacyjnych finansuje krajowe komponenty 6G (np. systemy THz). Minister Telekomunikacji Srivastava zauważa, że Indie dążą do osiągnięcia ≈10% światowych patentów 6G do 2030 roku ^[74]. Odzwierciedla to trendy we wschodniej Azji i Europie, gdzie uniwersytety i dostawcy prototypują możliwości AI 6G oraz energooszczędne rozwiązania.

Po stronie popytu prognozy podkreślają, dlaczego pojemność musi rosnąć. Jeden z artykułów wskazuje, że do 2030 roku na świecie może być ~9 miliardów połączeń 5G (około 60% całego ruchu bezprzewodowego) ^[75]. Analitycy tacy jak Omdia/Ovum przewidują, że segment IoT/przedsiębiorstw rozkwitnie na 5G SA: urządzenia i slicing otworzą nowe źródła przychodów ^[76] ^[77]. Jednak nie wszyscy są optymistami: niektórzy ostrzegają, że wszechobecna infrastruktura 5G może skoncentrować władzę w rękach kilku gigantów technologicznych. Jak ostrzega jeden z komentatorów, osiągnięcie tych 9 miliardów węzłów grozi stworzeniem „pułapki zależności” – z hiperskalerami chmurowymi (AWS, Azure, Google) czerpiącymi zyski ze świata uzależnionego od zaawansowanych sieci ^[78] ^[79].

Ogólnie rzecz biorąc, wiadomości z 30 września–1 października 2025 r. rysują obraz jednoczesnego przyspieszenia i zakłóceń. Operatorzy i rządy ścigają się, by zagęścić sieci 4G/5G i przygotować grunt pod 6G, nawet jeśli geopolityka czasem odcina łączność. Wielu ekspertów podkreśla, że dobrze zarządzana polityka (np. otwarte widmo, zunifikowane standardy) i różnorodne technologie (satelitarne+lądowe) będą potrzebne, by sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na dane i utrzymać Internet dostępnym oraz bezpiecznym dla wszystkich.

Źródła: Globalne wiadomości i analizy telekomunikacyjne z 30 września–1 października 2025 ^[80] ^[81] ^[82] ^[83] ^[84] ^[85] ^[86] ^[87] ^[88] ^[89] ^[90] ^[91] (raporty eksperckie i oficjalne, badania branżowe oraz komentarze ekspertów).

China launches world’s first 6G satellite into orbit

Watch this video on YouTube.

References

Trzęsienie ziemi w telekomunikacji: Wdrożenia 5G, wizje 6G i internet satelitarny rozpalają świat (30 września–1 października 2025)

Zakłócenia łączności i zmiany polityki

Wdrażanie sieci 5G i 4G

Internet satelitarny i infrastruktura

Technologie przyszłości i prognozy

References

Mateusz Brzeziński

Search

Latest Posts