Apple Watch sin skjulte livredder: Alle tryggleiksfunksjonane som kan redde livet ditt

Hemmeleg tryggleiksverktøy (Check In): Ein ny funksjon på Apple Watch kalla Check In varslar automatisk vener eller familie dersom du ikkje kjem fram til ein destinasjon eller fullfører ei aktivitet som forventa ^[1]. Funksjonen vart introdusert på iPhone i 2023 og er no tilgjengeleg på Apple Watch med siste oppdatering. Denne “beste gøymde tryggleiksfunksjonen” held dei du er glad i informerte om kvar du er ^[2]. Ho er ideell for sein kveldstur, åleine-turar, første stevnemøte, eller når som helst du ønskjer eit automatisk tryggleiksnett ^[3].
Nød-SOS:Apple Watch Nød-SOS let deg ringe lokale naudtenester og varsle dine naudkontaktar ved å halde inne sideknappen ^[4]. Sjølv utan iPhone i nærleiken (på cellular-modellar), kan klokka di ringe 911 (eller tilsvarande nummer) og dele posisjonen din. Denne funksjonen fungerer internasjonalt, og mange liv har blitt redda av raske anrop – somme tider til og med automatisk utløyst av klokka (sjå Fall/Krasj-deteksjon).
Fall-deteksjon: Tilgjengeleg på Apple Watch Series 4 og nyare, Fall-deteksjon brukar rørslesensorar for å oppdage harde fall. Dersom du fell stygt og ikkje rører deg, vil klokka tappe deg på handleddet, spele ein alarm og vise ein SOS-glidebrytar ^[5]. Dersom du ikkje svarar innan om lag eitt minutt, vil ho automatisk ringe naudtenester og dele posisjonen din, og samstundes varsle naudkontaktane dine ^[6]. Denne funksjonen har redda både eldre og yngre brukarar – til dømes ein syklist i California som takka Apple Watch for å ha ringt 911 etter ein krasj der han vart bevisstlaus ^[7]. (Som standard er falldeteksjon på for brukarar over 55 år og av for yngre brukarar, men du kan slå det på manuelt i innstillingane til Watch-appen ^[8].)
Krasjdeteksjon: På nyare modellar (Apple Watch Series 8, Series 9, Series 10, Ultra 1/2/3) inkluderer klokka Krasjdeteksjon – ho kan oppdage alvorlege bilulukker ved å bruke akselerometer, gyroskop, GPS og lyddata ^[9]. Dersom eit alvorleg bilulukke blir oppdaga, vil klokka di automatisk starte ein naudanrop til SOS dersom du ikkje avbryt, og informere naudetatane om at du har vore i ei ulykke og gi posisjonen din ^[10]. Ein som overlevde ein krasj i 70 mph sa, «Eg visste [klokka] ringde etter hjelp… Eg kunne høyre at ho sa ‘ein krasj har skjedd’ og ‘hjelp er på veg.’» Naudpersonell kom fram i løpet av få minutt, og han skreiv seinare «berre det å eige og bruke denne klokka… kunne ha vore skilnaden mellom liv og død» ^[11]. (Krasjdeteksjon er slått på som standard på støtta modellar ^[12].)
Medisinsk ID: Apple Watch-en din kan vise viktig medisinsk informasjon for førstehjelparar. Funksjonen Medisinsk ID viser detaljar som namn, alder, blodtype, medisinske tilstandar, allergiar og na-kontaktar på klokka si låseskjerm ^[13]. Ved naudanrop (i støtta regionar) kan klokka eller iPhonen din òg automatisk dele Medisinsk ID-informasjonen din med naudetatane ^[14] ^[15]. Om du set dette opp i Helse-appen, sikrar du at helsepersonell får umiddelbar tilgang til potensielt livreddande informasjon om helsa di ^[16].
Sirene (berre Apple Watch Ultra): Dei robuste Apple Watch Ultra-modellane har ein høglydt Sirene som kan aktiverast for å tilkalle hjelp ^[17]. Sirena sender ut ein alarm på 86 desibel med ulike naudlyd-mønster (høyrast opp til 180 meter/600 fot unna), og er laga for turgåarar, teltturarar eller kven som helst som kjem i naud utandørs. Dersom du er skadd eller har gått deg vill, kan du halde inne handlingsknappen (eller sideknappen) for å starte sirena, som vil lyde kontinuerleg og hjelpe andre å finne deg ^[18]. Dette er unikt for Ultra-serien – ein kraftig reserve når det ikkje er mogleg å ringe.
Backtrack (Kompass): Alle Apple Watch-modellar Series 6 og seinare (inkludert SE og Ultra) med watchOS 9+ har Kompass Backtrack-funksjon ^[19]. Backtrack brukar GPS for å lagre eit virtuelt spor av ruta di, slik at om du går deg bort i villmarka eller i ein forvirrande by, kan du finne vegen tilbake på klokka ^[20]. Opne berre Kompass-appen, trykk på fotspora Backtrack-ikonet for å starte opptak av ruta, og trykk seinare på “Gå tilbake” for å få rettleiing tilbake til startpunktet ^[21]. Dette er spesielt nyttig utanfor allfarveg – Apple seier Backtrack er laga for område utan Wi-Fi eller kjende stader ^[22]. (På Apple Watch Ultra kan du til og med tilordne handlingsknappen til å starte Backtrack med ein gong ^[23].)
Støyvarsler: Apple Watch inkluderer ein Støy-app som vernar om høyrselen din. Den overvakar kontinuerleg lydnivået i omgivnadene med mikrofonen (utan å ta opp lyd) og kan varsle deg dersom støyen overstig eit trygt nivå over lengre tid ^[24]. Til dømes, dersom gjennomsnittleg lydnivå over 3 minutt går over, for eksempel, 90 desibel, får du eit varsel og eit lite vibrerande tap på handleddet. Du kan tilpasse dB-grensa (80dB, 85dB, 90dB, osv.) i Klokke-appen ^[25] ^[26]. Denne funksjonen har utan tvil redda mange frå langvarig høyrselsskade ved å varsle “Det er høgt her – langvarig eksponering kan påverke høyrselen din.” Det er ein tryggleiksfunksjon som ofte blir oversett, men som er viktig for dei som jobbar i støyande miljø, går på konsertar, eller til og med klipper plenen med AirPods på.
Overvaking av hjartehelse: Apple Watch sine hjartesensorar følgjer proaktivt med på faresignal. Du kan slå på Varsel om høg puls og Varsel om låg puls – dersom pulsen din går over ein vald BPM (t.d. 120) eller under ein BPM (t.d. 40) medan du verkar inaktiv, vil klokka varsle deg ^[27]. Mange brukarar har oppdaga alvorlege tilstandar på denne måten (ein 73-åring fann berre ut at han hadde ein farleg hjarteblokk etter at klokka varsla om at pulsen hans fall til 30 bpm medan han sov ^[28], noko som til slutt førte til ein livreddande pacemaker). Apple Watch tilbyr òg Varsel om uregelmessig rytme som køyrer i bakgrunnen: den optiske hjartesensoren sjekkar av og til pulsbølgene dine for mønster som kan tyde på atrieflimmer (AFib) ^[29]. Dersom den oppdagar uregelmessig rytme på fleire målingar, sender den eit varsel slik at du kan oppsøke lege ^[30]. Faktisk fann ei undersøking at om lag 1 av 3 som fekk varsel om uregelmessig rytme på Apple Watch, seinare fekk diagnosen AFib, ein hjartearytmi som kan føre til slag ^[31]. Apple sin innebygde EKG-app (på Series 4 og seinare) let deg ta eit klinisk enkel-lead elektrokardiogram når som helst ved å halde fingeren på Digital Crown – den kan stadfeste om hjarte-rytmen din viser AFib eller normal sinusrytme på 30 sekund, noko som er FDA-godkjend teknologi nyttig for legar og pasientar som overvakar hjartehelse.
Varsel om høgt blodtrykk: I 2025 introduserte Apple ein ny Varsel om høgt blodtrykk-funksjon (med FDA-godkjenning) på Apple Watch. Sjølv om klokka ikkje er ein blodtrykksmansjett, brukar ho den optiske hjartesensoren og maskinlæringsalgoritmar for å analysere korleis blodårene dine utvidar og trekkjer seg saman for kvart hjarteslag ^[32] ^[33]. Over periodar på 30 dagar ser ho etter mønster som kan tyde på vedvarande hypertensjon. Dersom teikn peikar mot høgt blodtrykk, vil klokka varsle deg om å ta affære ^[34]. (Ved varsel om hypertensjon anbefaler Apple at du stadfestar med ein tradisjonell mansjett og kontaktar lege ^[35].) Denne funksjonen vart lansert på Apple Watch Series 9, Series 10, Ultra 2, Ultra 3 og seinare med watchOS 26 ^[36]. Som Yale-kardiolog Dr. Harlan Krumholz påpeika, “Hypertensjon er den leiande førebyggbare årsaka til hjarteinfarkt og slag, men millionar er framleis udiagnostiserte. Å gjere nøyaktig påvising enkel og ein del av kvardagen kan hjelpe folk å få behandling tidlegare og hindre unødvendig skade.” ^[37] Ved å passivt screene for stille høgt blodtrykk, legg Apple Watch til endå eit livreddande verktøy i arsenalet sitt.
Verkeleg verknad: Desse tryggleiksfunksjonane er ikkje berre spesifikasjonar på papiret – dei har vist seg i reelle naudssituasjonar. Apple-COO Jeff Williams har uttalt at “verda over har Apple Watch hatt ein umåteleg positiv innverknad… og den har hjelpt til å redde utallege liv undervegs.” ^[38] Frå turgåarar som vart redda takka vere Ultra-sirena og Backtrack, til bilulukkeoffer som vart nådd raskt via Crash Detection, til folk som fekk Apple Watch-varsel om skjulte hjarteproblem og søkte behandling – det finst ei rekkje historier om liv som er redda takka vere Apple Watch. Som ein takksam brukar sa etter å ha fått varsel om låg hjarterytme midt på natta, “Heilt ærleg, hadde eg ikkje hatt klokka på, hadde eg ikkje sete her i dag.” ^[39]

Apples skjulte tryggleiksperle: Check In

Apples nyaste skjulte funksjon, Check In, er som ein verneengel for dine solo-utflukter. Kva er Check In? Det er i hovudsak eit automatisk tryggleiksvarslingssystem som kan halde venene eller familien din informert om statusen din når du er ute og ferdast. Opphavleg lansert i 2023 for iPhone sin Meldings-app (som ein del av iOS 17), tok Apple Check In til Apple Watch i 2024 med watchOS 11, og forbetra det betydeleg i 2025-oppdateringa watchOS 26 ^[40]. Teknologiskribent Dan Bracaglia kallar det “Apples beste skjulte tryggleiksfunksjon” og påpeikar at “Check Ins kan automatisk halde dine kjære oppdaterte om kvar du er… perfekt for folk som likar å gå eller springe seint på kvelden og/eller dei som berre likar å dra ut åleine.” ^[41]

Slik fungerer det: Du brukar Check In når du skal gjere noko der du ønskjer ein automatisk tryggleiksoppfølging. Til dømes, sei at du går heim om natta, tek ein solo løpetur i skogen, eller skal møte ein ny person. Du kan starte ein Check In som vil automatisk sende melding til ein vald kontakt dersom du ikkje stadfestar at du er trygg innan eit visst tidspunkt eller når du kjem fram til ein destinasjon. På Apple Watch får du tilgang til funksjonen via Check In-widgeten i Smart Stack (den nye widget-stabelen på watchOS). Etter å ha oppdatert til siste watchOS, legg du berre til Check In-widgeten i Smart Stack for rask tilgang ^[42] ^[43].

Når du trykker på widgeten for å starte ein Check In, vil du velje ein mottakar (personen som skal få varsel – t.d. ektefelle, forelder eller ven) og deretter velje type Check In:

trygt kjem fram

^[44]

ikkje

^[45]

«Etter ein tidsur»: Du set ein varigheit (frå 5 minutt til opptil 8 timar) ^[46]. Om tidsuret går ut og du ikkje aktivt sjekkar inn på klokka, vil den anta at du kanskje treng hjelp – den vil varsle kontakten din og dele siste kjende posisjon ^[47]. Dette er flott for scenario som «Eg reknar med å vere tilbake til bilen om 1 time etter denne løpeturen» – om ein time går og du ikkje har avbrote innsjekkinga, blir vennen din varsla.
«Når ein treningsøkt er ferdig»: Om du startar ein treningsøkt (løp, fjelltur, sykkeltur, osv.) med innsjekking aktivert for når økta er ferdig, vil klokka automatisk varsle kontakten din når du er ferdig med økta og truleg er trygg på endepunktet ^[48]. Om du stoppar økta og ikkje seier frå at du er ok, vil den varsle dei. Dette valet er «særleg nyttig for folk som likar å springe, gå tur, sykle eller gå aleine utandørs», skriv Tom’s Guide ^[49].

Du kan tilpasse kva informasjon kontakten din får sjå om eit varsel blir sendt – til dømes kan dei få oppgitt nøyaktig posisjon, rute du har gått, batterinivå og meir (på same måte som på iPhone sin innsjekkingsfunksjon) ^[50] ^[51]. Tanken er at om du var i trøbbel, har den du stolar på nok detaljar til å hjelpe eller kontakte naudtenester på dine vegner.

Reelt bruksdøme: Tenk deg at du går heim gjennom eit roleg område om natta. Du startar ein Sjekk Inn med ein 20-minutts nedtelling til romkameraten din. Om du kjem heim innan 20 minutt, trykker du berre på «Eg er OK» på Klokka (eller den oppdagar at du har kome til den valde staden), og ingen varsling blir sendt – alt er bra. Men om noko skulle forseinke deg eller du ikkje svarar, vil romkameraten din automatisk få eit varsel etter 20 minutt om at du ikkje har sjekka inn, saman med siste kjende posisjon på eit kart ^[52]. Dette gir vennen din eit varsel om å ringe deg eller til og med ringe naudtenester til den staden. I praksis er Sjekk Inn ein dødmannsbrytar for personleg tryggleik – ein handsfree måte å varsle på om du ikkje kan eller klarer det sjølv.

Slik set du det opp: På watchOS 26 har Apple endra tilkomstpunktet for Sjekk Inn for å gjere det enklare ^[53] ^[54]. Først må du sørge for at Klokka di er oppdatert (og at den para iPhonen din køyrer siste iOS, sidan det brukar iMessage-infrastruktur). Deretter:

Legg til Sjekk Inn-widgeten i Smartstabelen din (sveip opp frå urskiva for å sjå widgetar, rull til botnen og trykk «Rediger widgetar», finn og trykk på Sjekk Inn for å legge til) ^[55] ^[56].
No kan du starte ein Sjekk Inn når som helst ved å trykke på den gule Sjekk Inn-widgeten i Smartstabelen din ^[57] ^[58]. Den vil leie deg gjennom å velje mottakarar og vilkår (nedtelling, destinasjon eller treningsøkt).
Første gong må du kanskje gi løyve til at Sjekk Inn kan bruke posisjonen din og oppdatere kontaktinformasjonen din – følg instruksjonane på iPhone/Klokke.
Etter det er det berre eit par trykk kvar gong du vil ha det ekstra tryggleiksnivået.

Apple har integrert Check In med Meldingar-appen, så det blir sendt som ein iMessage til den valde kontakten din. Meldingar er ende-til-ende-krypterte og deler berre nødvendig informasjon dersom ein alarm blir utløyst (om du sjekkar inn ved å kome fram eller stoppe tidtakaren, får kontakten berre eit varsel om at du kom fram, eller av og til ingen melding i det heile om det ikkje er nødvendig).

Sjølv om Check In var litt under radaren, har det raskt blitt eit favorittverktøy for tryggleik. Anmeldarar som har brukt det, kallar det ein “game-changer” for sinnsro ^[59] ^[60]. Det lar deg gå ut åleine med tryggleik, viss du veit at nokon får beskjed om noko ikkje går som planlagt. Sidan det er så enkelt (du slepp å sende “Eg er framme” eller “Eg går no” – alt skjer automatisk), er denne funksjonen verkeleg ein “skjult livredder.” Hugs å setje opp Check In på Apple Watch om du har watchOS 11/26 – det er ein av dei tinga du håpar du aldri treng, men er glad for å ha.

Nød-SOS: Få hjelp umiddelbart

Alle Apple Watch-modellar har Nød-SOS, ein funksjon som lar deg raskt tilkalle hjelp i ein krisesituasjon. Om du berre hugsar éin ting frå denne artikkelen, la det vere korleis du utløysar SOS: halv inne sideknappen til Nød-SOS-glidebrytaren kjem opp (på nyare watchOS-versjonar, hald inne for å ringe automatisk) ^[61]. Du vil høyre ein nedteljing og eit varsel – om du held inne eller ikkje avbryt, vil klokka ringe naudtenester (t.d. 911 i USA, 112 i EU, osv.) og setje deg i kontakt med ein operatør. Den sender òg ei tekstmelding med posisjonen din til dei valde naudkontaktene dine ^[62].

Dette kan bokstaveleg talt redde liv, til dømes om du fell og brekk beinet på joggetur, er vitne til ei ulykke og må ringe 911 diskret, eller føler deg utrygg og vil varsle myndigheitene raskt. Du treng ikkje ha iPhone med deg for å bruke SOS om du har ein Apple Watch med mobilnett eller er på Wi-Fi – klokka ringer sjølv. Om klokka di ikkje har mobilnett og iPhonen din er i nærleiken, vil ho ringe gjennom telefonen.

Oppsett: På iPhonen din sin Watch-app eller Helse-appen (Medisinsk ID-seksjonen), sørg for å legge til Nødkontakter – dette er vanligvis nære familiemedlemmer eller venner du ønsker skal varsles når SOS blir aktivert. Når du bruker Nød-SOS, vil klokka di automatisk sende tekstmelding til disse kontaktene med en melding om at du har ringt nødetatene og oppgir din nåværende posisjon (med oppdateringer en periode etterpå) ^[63]. Det er lurt å informere disse personene om at de står oppført som dine nødkontakter. (Nødkontakter settes opp via Medisinsk ID i Helse-appen – når det er gjort, vet klokka hvem som skal varsles.)

Internasjonal bruk: Dersom du er på reise, er Apple Watch smart nok til å ringe det lokale nødnummeret. For eksempel vil den i Europa ringe 112, i Storbritannia 999, i Australia 000, og så videre. Funksjonen virker automatisk i mange land – en stor fordel sammenlignet med en vanlig telefon hvor du må vite det lokale nummeret. Enkelte Apple Watch-modeller (Ultra og nyere Series med mobilnett) støtter også internasjonale nødanrop, noe som betyr at selv om du ikke har riktig regionalt mobilabonnement, kan SOS-anropet likevel nå frem til lokale tjenester når du aktiverer det ^[64] ^[65].

Eit anna viktig poeng: Siri kan hjelpe med Nød-SOS også. Dersom du har hendene fri (for eksempel om du har falt eller er fastlåst), kan du prøve “Hei Siri, ring 113” på Apple Watch. På samme måte, om du har mobilmodell og ingen telefon, vil Siri på klokka likevel forsøke å ringe. Dette er ikkje den offisielle “SOS-modusen” (som også varsler kontaktene dine), men det er ein annan måte å ringe nødetatene med stemmen din.

Ekte eksempel: Nød-SOS har blitt brukt i utallige situasjoner. Vi har sett historier om turgåere som har brukt Apple Watch til å ringe fjellredning etter et fall, en kvinne som ringte 113 fra klokka da telefonen ble tatt av flommen, osv. I mange bilulykker og fall er det faktisk den automatiske Fall-/Kollisjonsdeteksjonen som utløser SOS (vi tar for oss disse neste), men alt bygger på Nød-SOS-funksjonen. I bunn og grunn er SOS den viktigste livlinen – du kan aktivere den manuelt, og klokka sine sensorer kan aktivere den automatisk når du ikke kan.

Apple har hatt fokus på å gjøre dette så raskt og pålitelig som mulig. I watchOS 9 og nyere ble grensesnittet endret for å redusere feiloppringinger (du må holde inne noen sekunder eller dra en skyveknapp). Om et feilaktig anrop går ut (f.eks. du holdt knappen inne for lenge ved et uhell), kan du si fra til operatøren at det var falsk alarm – men de setter ofte pris på bekreftelsen. Det er lurt å vite hvordan det fungerer før du trenger det: kanskje til og med øve på å starte SOS (og avbryt før det faktisk ringer) slik at du er kjent med bevegelsen.

Konklusjon: Apple Watch-en din er ikkje berre ein mini-iPhone – det er bokstaveleg talt ein telefon på handleddet ditt for naudssituasjonar. Om telefonen din er utanfor rekkevidde eller øydelagd, kan klokka vere stemma di. Nød-SOS sikrar at hjelp berre er eit trykk unna, uansett kvar klokka di har dekning. Sørg for at du og dine kjære med Apple Watch kjenner til denne funksjonen – det kan redde liv.

Fallregistrering: Når du ikkje kan trykke på knappen

Ein av dei mest rosade tryggleiksfunksjonane til Apple Watch er Fallregistrering. Enkelt sagt: Om du fell hardt og blir liggande urørleg, kan klokka di ringe etter hjelp for deg. Denne funksjonen kom med Apple Watch Series 4 (2018) og har vore standard på alle nyare modellar (inkludert SE-modellar).

Slik fungerer det: Klokka sin akselerometer og gyroskop måler krefter og rørsle. Eit plutseleg slag kombinert med rask høgdetap (som ved eit fall i bakken) etterfølgt av ingen rørsle, vil utløysa fallregistrerings-algoritmen. Når klokka trur du har falle, vil ho tappe deg på handleddet, spela av ein alarm og vise ei varsling: «Det ser ut som du har hatt eit hardt fall.» Du får val på skjermen om å ringe naudtenester eller avvise varselet om du er ok. Om du er ved bevisstheit og uskadd, kan du berre trykke «Eg er OK» (eller til og med trykke på Digital Crown for å avvise). Om du treng naudhjelp, kan du skyve SOS-glidebrytaren for å ringe med ein gong.

Viktig del – Automatisk oppringing: Om du ikkje svarar innan 60 sekund, går Apple Watch ut frå at du er bevisstlaus eller alvorleg skadd. Då vil ho automatisk starte ein nød-SOS-samtale til 911 (eller lokalt naudnummer) ^[66]. Ho sender òg ein melding til naudkontaktene dine med posisjonen din, slik at dei veit at klokka har registrert eit fall og at naudtenester er kontakta ^[67]. Dette er stort – sjølv om du er slått ut, er hjelp på veg. Klokka vil spela av ein lydmelding over høgtalaren når samtalen koplar opp, noko slikt som: «Eigaren av denne Apple Watch-en har hatt eit hardt fall og svarar ikkje. Posisjonen deira er [omtrentlig adresse].» Paramedikarar har sagt at om dei finn nokon bevisstlaus med den meldinga spelande, veit dei straks kva som skjer.

Kven det passar for: I utgangspunktet set Apple Fallregistrering PÅ som standard om du er 55 år eller eldre (det blir spurt om alder i Helse-appen). For dei under 55 er det av som standard (for å unngå falske alarmar for veldig aktive yngre folk), men du kan slå det på manuelt via Klokke-appen (Mi klokke > Nød-SOS > Fallregistrering) ^[68]. Om du har ein eldre forelder eller slektning med Apple Watch, dobbeltsjekk at Fallregistrering er aktivert, då det bokstaveleg talt har redda mange eldre som bur åleine. Men det er ikkje berre for eldre – turgåarar, syklistar, bygningsarbeidarar eller kven som helst med risiko for fall kan ha nytte av det. Sjølv ein frisk 30-åring kan skli i dusjen eller falle frå ein stige; klokka skil ikkje på folk.

Nøyaktighet: Systemet er ikkje perfekt – det vil kanskje ikkje slå ut ved alle fall (særleg om det er meir som eit gli eller om du tek deg imot), og av og til kan det slå ut ved aktivitetar med høg påverknad (nokre har utløyst det ved å miste klokka eller til og med setje seg hardt ned i sofaen!). Men Apple har finjustert det gjennom åra. Vanlegvis, om du fell hardt nok til å bli skadd, vil det sannsynlegvis slå ut. Om det nokon gong vert utløyst feil, kan du berre trykke «Avbryt» – ikkje noko stort problem, og heldigvis sjeldan i vanleg bruk.

Merkverdige redningsaksjonar: Det finst mange anekdotar: Ein 70-åring i New Jersey kollapsa heime – klokka ringde 911, og redningspersonell kom på få minutt og fann han bevisstlaus (dette vart mykje omtala, og Apple har sjølv trekt det fram). I eit anna tilfelle ringde ein Apple Watch 911 då ein mann fall frå ei stige i hagen; han var ikkje nær telefonen, men klokka fekk sendt hjelp. Ein skikøyrar i Utah vart slått bevisstlaus i bakken – igjen ringde klokka automatisk etter redningsmannskap. Ei særleg moderne historie: ein Apple Watch utløyste Fall Detection på ein berg-og-dal-bane, noko som forvirra 911-operatørane – så det kan kome falske alarmar (fornøyelsespark-rider lurer ofte sensorane). Men naudetatane har sagt at dei heller vil ha ein falsk alarm enn å gå glipp av ein ekte. Det har gått så langt at nokre AMK-operatørar kjenner igjen Apple Watch-anrop og har lært seg å lytte etter bakgrunnslydar eller den talte meldinga for å vurdere situasjonen.

Kort sagt, Fall Detection er som å ha ein vaktar som «fell saman med deg» og kan handle om du ikkje kan sjølv. Dette er ein funksjon vi sterkt tilrår å ha på, særleg om du er i risikogruppa eller ofte trenar åleine. Apple si eiga dokumentasjon understrekar at klokka «kan hjelpe med å varsle naudetatar når eit hardt fall er oppdaga og varsle dine naudkontakter.» ^[69] Det er tryggleik på handleddet.

Crash Detection: Automatisk 911 ved bilulukke

Om Fall Detection dekkjer deg til fots, er Crash Detection der for deg i bilen. Dette er ein nyare funksjon (innført seint i 2022 på Apple Watch Series 8, SE 2. gen, Ultra, og òg på iPhone 14-modellar) som kan oppdage alvorlege bilulukker – som frontkollisjon, sidekollisjon, påkøyring bakfrå eller rundvelt – og automatisk ringe naudtenester. Det er i praksis det same som eit innebygd kollisjonsvarslingssystem i bilen, men på handleddet (eller telefonen) – nyttig særleg om bilen din ikkje har noko som OnStar.

Korleis det fungerer: Apple trente sensorane sine på tusenvis av krasj-labscenarier. Klokka brukar akselerometeret (som kan oppdaga G-krefter opp til 256 G) og gyroskop, saman med input som mikrofonen (lyttar etter lyden av eit krasj) og barometer (oppdagar trykkendringar som ved utløysing av kollisjonspute) ^[70]. Dersom du er i eit køyretøy i rørsle og plutseleg opplever eit samanstøyt eller bråstopp som samsvarar med ein krasjprofil, vil klokka visa ein varsling svært lik den for fallregistrering: “It looks like you’ve been in a crash.” Dersom du er i stand til det, kan du avvisa det om det er falsk alarm (eller om det berre var ein liten bulk og du ikkje treng hjelp). Elles, om du ikkje svarar innan 10 sekund, vil ho starta ein høglydt nedteljing og deretter automatisk ringa naudtenester ^[71].

Når samtalen koplar opp, vil Siri si stemme spela av ei melding som: “The owner of this Apple Watch was in a serious car crash and is not responding.” Ho opplyser om posisjonskoordinatar og, om ho er kopla til via iPhone, kan ho til og med senda detaljar som estimert alvorlegheitsgrad på krasjet. Samstundes får naudkontaktene dine eit varsel med posisjonen din og ei melding om at du har vore i ein alvorleg bilkrasj.

Forskjell frå fallregistrering: Krasjregistrering vert utløyst raskare (sekund, ikkje eit heilt minutt) fordi i ein bilkrasj tel kvart sekund og det er antatt at du kan vera ute av stand til å svara. I tillegg er terskelen for utløysing høg – den er justert for alvorlege krasj (vanlegvis slike som sannsynlegvis totalvrakar ein bil eller fører til skade). Ein liten bulk på ein parkeringsplass vil ikkje utløysa det. Brukarar har merka at sjølv ganske røff køyring utanfor veg eller å mista telefonen hardt ikkje nødvendigvis utløysar det – det ser verkeleg etter krasj-liknande signaturar.

Merkbar sak: I oktober 2022, rett etter lansering, krasja ein mann i Indianapolis inn i ein telefonstolpe i rundt 70 mph seint på natta. Han vart nesten slått bevisstlaus, og det kom røyk frå bilen ^[72] ^[73]. Han kjende det haptiske vibrerande varselet på handleddet og innsåg at Apple Watch Series 8 hadde oppdaga krasjet. «Eg kunne høyre at den sa ‘eit krasj har skjedd’ og ‘hjelp er på veg’,» skreiv han seinare ^[74]. På grunn av det, kom ambulansepersonell veldig raskt – han anslår innan 10 minutt – og fann han samankrøpen, knapt ved bevisstheit ^[75]. Han fekk alvorlege skadar (brotne ribbein, osb.), men overlevde. Han gav klokka æra for at han fekk hjelp då ingen andre var i nærleiken, og sa «Om det ikkje hadde vore for klokka, kor mykje lenger ville eg ha lege der? … Berre det å eige og bruke denne klokka… kunne ha vore skilnaden på liv og død.» ^[76] ^[77]

Eit anna døme: eit krasj i Melbourne, Australia vart oppdaga av ein Apple Watch, og naudtenesta fekk ein automatisk telefon. Dei involverte var eigentleg i god form og forvirra då ambulansar dukka opp – det viste seg at krasjdeteksjonen vart utløyst av eit plutseleg rykk. Så ja, falske alarmar kan skje (det har vore rapportar om krasjdeteksjon som ringer 911 frå folk på ekstreme berg-og-dalbaner, som nemnt). Naudtenester verda over har fått mange Apple-krasj-anrop – somme gonger kjem dei fram og finn ingen ulykke (eller berre ein veldig liten ein). Operatørar spør no som regel om nokon er der, eller om det kan vere eit Apple-enhetsanrop. Nokre har uttrykt uro for at linjene blir opptekne, men samla sett har sentralane justert rutinane fordi dei òg anerkjenner livreddande tilfelle.

Viktig: Krasjdeteksjon fungerer best når Apple Watch-en (eller iPhone) har datatilkopling. Har du ein Apple Watch med mobil, vil den bruke det. Om ikkje, kan den prøve via ein tilkopla iPhone. I svært avsidesliggande område utan mobil- eller Wi-Fi-dekning, kan det hende den ikkje får ringt – det er her den nye satellitt-SOS på Apple Watch Ultra 3 (omtalt seinare) kjem inn for ulykker utanfor dekning.

I kvardagen: Forhåpentlegvis opplever du aldri ein bilkrasj. Men det er betryggande å vite at klokka di passer på deg om det verste skulle skje. Det er ingenting du treng å «stille inn» for Kollisjonsdeteksjon utover å ha ein støtta modell og sørge for at nødkontaktene dine er lagt inn – det er aktivert som standard ^[78] ^[79]. Om du nokon gong set deg i bilen og ser at klokkeikonet går frå å gå til å køyre (klokka kan oppdage når du er i eit køyretøy), så veit du at Kollisjonsdeteksjon er aktivert. Det er som ein usynleg kombinasjon av setebelte og kollisjonspute for det digitale livet ditt – noko du ikkje merkar før det reddar deg.

Eit tips: Om du ofte køyrer berg-og-dal-bane eller driv med demokøyring eller stuntkøyring (ein veit jo aldri), bør du vere merksam på at ekstreme krefter kan utløse det. Du kan vurdere å midlertidig deaktivere det via innstillingane i slike situasjonar for å unngå utilsikta 113-anrop. Men for 99,9 % av brukarane, la det vere på og la det vere ein alltid-vaktsom vaktar når du er på vegen.

Medisinsk ID: Viktig info for førstehjelparar

Tenk deg at du blir funnen bevisstlaus – korleis skulle ein framand eller ein ambulansearbeidar vite kven du er eller kva medisinske behov du har? Det er her Medisinsk ID på Apple Watch kjem inn. Medisinsk ID er ein digital profil med viktig helseinformasjon som kan visast på einingane dine for redningspersonell. På Apple Watch kan førstehjelparar halde inne sideknappen, og så skyve Medisinsk ID-glidebrytaren (ved sida av SOS-glidebrytaren) for å sjå infoen din utan å trenge passkoden din ^[80]. Dette fungerer sjølv om klokka er låst, noko som er avgjerande i ein nødsituasjon.

Kva info er med? Du kan fylle ut så mykje eller lite du vil via Helse-appen på iPhonen din (trykk på profilen din > Medisinsk ID). Vanlege felt er:

Namn, fødselsdato (nyttig for ID og for å la helsepersonell vite alderen din – behandling kan vere ulik for til dømes ein 70-åring og ein 20-åring).
Medisinske tilstandar (t.d. diabetes, epilepsi, hjartesjukdom, andre kroniske tilstandar).
Allergiar og reaksjonar (særleg mot medisinar – t.d. penicillinallergi).
Medisinar (gjeldande reseptar du brukar, som kan gi hint om tilstandar eller kontraindikasjonar).
Blodtype.
Organdonor-status.
Nødkontaktar (og relasjon: «Dotter – Jane Doe» med telefonnummer, osv.).

På Apple Watch, dersom nokon opnar din Medisinske ID, vil dei sjå ein rullbar skjerm med desse opplysningane. Til dømes kan det stå: “John Smith, 45 år – Medisinske tilstandar: Astma; Allergi: Peanøtter (anafylaksi); Medisinering: Epinefrin auto-injektor; Blodtype: A+; Nødkontaktar: Jane Smith (Kone) +1 234 555 7890” og så vidare ^[81] ^[82]. Dette er uvurderleg for ambulansepersonell og legar som behandlar deg. Dei kan straks sjå om du har ein tilstand som kan forklare situasjonen din eller påverke behandlinga, og dei veit kven dei skal ringe med ein gong.

Deling ved naudanrop: I USA og Canada, dersom du ringer naudnummer via iPhone eller Apple Watch, kan den automatisk dele din Medisinske ID-informasjon med 911-operatøren (gjennom eit sikkert system) ^[83] ^[84]. Dette betyr at dersom du ringer 911 frå klokka di og ikkje kan snakke, kan operatøren sjå desse opplysningane (avhengig av lokal naudteneste-infrastruktur). Det er ei relativt ny løysing, og ikkje universell enno, men Apple har samarbeidd med naudtenester for å gjere dette tilgjengeleg.

Slik set du det opp: For å setje opp din Medisinske ID, opne Helse-appen på iPhone:

Trykk på profilbiletet ditt (oppe til høgre), vel så Medical ID > Rediger.
Fyll ut felta du er komfortabel med å dele. Minst namn og ein nødkontakt er lurt. Men å legge til helsetilstandar og allergiar kan redde livet ditt (til dømes, om du er allergisk mot eit vanleg antibiotikum, vil helsepersonell unngå å gi det).
Slå på “Vis når låst” – dette gjer at informasjonen kan visast frå låseskjermen på eininga di.
Slå òg på “Del under naudanrop” om tilgjengeleg, slik at det blir sendt til 911.
På Apple Watch treng du ikkje gjere noko meir når det er sett opp på iPhone – Watch-appen synkroniserer det. Berre ver klar over at kven som helst kan sjå det ved å halde inne sideknappen.

Brukstilfelle: Tenk deg at du svimar av på grunn av lågt blodsukker og nokon finn deg. Dersom dei ser at du har Apple Watch, kan dei halde inne sideknappen og sveipe til Medisinsk ID. Ser dei “Diabetikar – Insulinavhengig” kan det gi dei eller ambulansepersonell eit hint om å gi deg glukose raskt. Eller om du er i ei bilulykke og bevisstlaus, kan ambulansepersonell som opnar Medisinsk ID sjå at du brukar blodfortynnande medisin – då veit dei at indre bløding er ein større risiko. Desse detaljane kan bokstaveleg talt endre behandlingsval i kritiske augneblink.

Det er verdt å nemne at Apple òg tilbyr eit fysisk Medisinsk ID-alternativ: du kan få eit Medisinsk ID-kort i Lommebok-appen (iPhone) som redningspersonell òg kan få tilgang til. Men klokka er rett på deg, noko som gjer det veldig praktisk.

Tips: Informer dine kjære eller dei rundt deg om at du har dette oppsettet. Mange førstehjelparar er no opplærte til å sjekke Medisinsk ID på telefonar og klokker, men det skadar ikkje at ein ven veit at dei kan vise det for deg om det trengst.

Oppsummert er Medisinsk ID på Apple Watch eit digitalt medisinsk armband på steroider. I motsetnad til ei gravering på metall, kan det oppdaterast og er mykje meir detaljert. Apples offisielle guide seier, “I ein naudssituasjon kan dei som hjelper deg sjå detaljar som alder, blodtype, medisinske tilstandar og eventuelle allergiar du har.” ^[85] Det snakkar for deg når du ikkje kan snakke for deg sjølv – som er den ultimate tryggleiksfunksjonen.

Siren: Eit høgt rop om hjelp (berre Ultra)

Om du har ein Apple Watch Ultra (den avanserte, eventyrretta modellen), får du ein unik tryggleiksfunksjon: Sirene. Dette er ein innebygd 86-desibel sirene laga for å tiltrekke merksemd i naudssituasjonar. Tenk på det som å bere med seg ein personleg alarm eller fløyte, men ein som er integrert i klokka di og aldri blir gløymd heime.

Slik aktiverer du sirena: Det finst fleire måtar:

Trykk og hald inne Handlingsknappen (den store oransje knappen på Ultra) om du har konfigurert den for Sirene, og stadfest.
Eller trykk og hald inne sideknappen og dra sirene-ikonet (det ser ut som ein trekant med strålande linjer) på Nød-SOS-menyen.
Du kan òg halde inne Handlingsknappen forbi ein nedteljing, og då vil den automatisk bli utløyst, likt som SOS.

Når den er aktivert, sender sirena ut eit nødlydmønster som vekslar mellom to mønster: eitt er ein generell høglydt alarm og det andre er eit SOS-mønster (morsekode … — …). Apple brukar ulike frekvensar i desse mønstera for å maksimere høyrbarheita over avstand. Enkelt sagt: det er veldig høgt og skarpt – laga for å skjere gjennom vind eller bakgrunnsstøy ^[86].

Apple seier at det kan høyrast opp til 180 meter (600 fot) unna under ideelle forhold. I ein skog eller byområde med ekko kan det variere, men det er heilt klart mykje høgare enn nokon alarm ein Apple Watch (eller telefon) har hatt før. Det er berre på Ultra-modellane fordi dei har ein ekstra høgtalar som kan levere den volumstyrken og er laga for utandørs bruk.

Når du bør bruke det: Tenk deg at du er borte eller skadd på ein sti, og kanskje telefonen din ikkje har dekning. Du har allereie brukt Tilbakesporing for å prøve å finne vegen (eller du kan ikkje røre deg på grunn av skade). Då kan du aktivere Sirene. Den kontinuerlege lyden kan leie redningsmannskap til deg. Eller om det er natt og du vil skremme vekk potensielle truslar eller signalisere til andre i nærleiken at du treng hjelp, er Sirene eit godt val. Ho kan òg brukast i bymiljø – om du til dømes føler deg trua, kan du utløysa ho for å skremme vekk nokon eller få merksemd frå forbipasserande.

Ei brukarhistorie: Ein turgåar i Utah fall ned i ein slot-canyon (ikkje så djupt, men han var skjult frå stien). Han brukte Sirene; turgåarar i nærleiken høyrde den merkelege lyden og varsla parkvakter, som følgde lyden og fann han. Det er ikkje like ofte rapportert som anrop, men det er lett å sjå korleis det kan redde liv ved å tiltrekke seg merksemd frå folk når ein telefonoppringing kanskje ikkje er mogleg.

Merk: Ho er høglydt. Om du testar ho, dekk til klokka eller ta ho av handleddet – det kan skade øyrene dine på nært hald. Ho brukar òg batteri ganske raskt (men Ultra har større batteri, som hjelper – og ein vil truleg berre bruke ho når det trengst). Ho held fram å lage lyd til du slår ho av eller klokka går tom for straum.

Sirene gir ein ny dimensjon til tryggleiken på Apple Watch: aktiv varsling. Alle dei andre funksjonane er stille/løynde (anrop, meldingar, deteksjon). Sirene handlar om å lage lyd. Det er som å ha med seg ein nødbluss eller fløyte i eit naudsett, noko som er anbefalt tryggleikspraksis. Apple har i praksis bygd det inn i ei klokke. Som dei skriv på støttesida si: “Apple Watch Ultra-modellar har ein innebygd sirene som sender ut høgintensive lydmønster… for å tiltrekke seg hjelp.” ^[87] Om du eig ein Ultra, er det verdt å hugse at du har dette verktøyet. Det kan vere skilnaden på at redningsfolk går forbi utan å vite at du er der, og at dei faktisk blir varsla om nøyaktig kvar du er.

Kommuniser via satellitt: Nød-SOS utanfor dekning (Ultra 3)

Ei av dei mest banebrytande tryggleiksnyvinningane er Nød-SOS via satellitt, introdusert i Apple Watch Ultra 3 (2025). Denne funksjonen let deg kontakte naudtenester sjølv utan mobil- eller Wi-Fi-dekning, ved å bruke satellittar i bane rundt jorda ^[88] ^[89]. Det speglar i praksis satellitt-SOS som Apple lanserte på iPhone 14, men no på ei klokke.

Slik fungerer det: Ultra 3 har spesialradio og programvare for å finne og kommunisere med Globalstar-satellittar i bane. Om du kjem ut for noko utanfor dekning – til dømes blir skadd under topptur eller går deg vill i ørkenen utan mobildekning – kan du likevel be om hjelp:

“Koble til via satellitt”

Grensesnittet vil rettleie deg til å peike Apple Watch mot ein bestemt del av himmelen – du vil sjå ei pil eller instruksjonar som “Snu til venstre” eller “gå til ope område” og “Hald peike mot satellitt” med eit lite satellittikon ^[90].
Når du er tilkopla (dette kan ta 15–30 sekund), kan du sende tekstmelding til naudtenester via eit enkelt grensesnitt. Du får nokre raske fleirvals-spørsmål om situasjonen din (“Er nokon skadd? Kva type naud – gått deg vill, bilproblem, skade, brann?” osv.), sidan bandbreidda er avgrensa ^[91]. Deretter kan du sende korte tekstoppdateringar. Apple har relésenter med tilsette som tek imot meldingane dine og ringer lokal naudteneste for deg dersom direkte teksting til 911 ikkje er tilgjengeleg i det området.
Du kan òg velje å dele posisjonen din via satellitt med dine naudkontakter (nyttig om du til dømes berre vil halde familien oppdatert om at du har det bra, men er forseinka – ikkje ein 911-naud, men ein tryggleikssjekk).
Dersom krasjdeteksjon eller falldeteksjon vert utløyst utanfor dekning, kan Watch Ultra 3 automatisk bruke satellitt for å kontakte hjelp òg ^[92]. Så om du køyrer utfor med firehjulstrekkaren i fjellet utan mobildekning, kan klokka di likevel få sendt ut melding via satellitt – utruleg.

Denne funksjonen gjer i praksis Apple Watch Ultra 3 om til eit personleg naudfyr (som ein PLB) eller satellittmeldings-eining – kategoriar som tidlegare kravde eigne duppedittar som Garmin inReach. Det er den første forbrukarsmartklokka med tovegssatellittmeldingar. Eugene Kim, Apple sin VP for Watch-maskinvare, sa, “Apple Watch Ultra 3 introduserer innovativ satellittkommunikasjon som vil gi brukarane meir tryggleik og tilkopling når dei er utanfor dekning.” ^[93] For eventyrarar er dette ein stor nyheit.

Avgrensingar: Det krev open himmel – tett skog, djupe dalar eller dårleg vêr kan hindre det. Det er hovudsakleg for utandørs bruk; innandørs vil det ikkje fungere (satellitttelefonar fungerer heller ikkje innandørs). Det er heller ikkje umiddelbart som ein mobilsamtale – å sende ei melding kan ta eit minutt eller meir å formidle via satellitt, men det er ein liten pris for tilkopling der det elles ikkje finst. Apple tilbyr denne tenesta gratis i to år frå Ultra 3-aktivering, men merk at det kan kome abonnement eller kostnad etter det (på same måte som iPhone si satellitt-teneste) ^[94].

Bruk av det til ikkje-naudssituasjonar: For tida er Apples system meint for naudssituasjonar og rask deling av posisjon med vener. Det er ikkje for vanleg prat; du kan ikkje berre sende ei valfri melding til kven som helst (utanom dei førehandsvalde kontaktene). Det vil heller ikkje koble seg til satellittinternett eller liknande – det er reint eit tryggleiksverktøy.

Kvifor det er viktig: Om du er turgåar, seglar, pilot, eller kven som helst som ferdast utanfor mobildekning, kan dette redde livet ditt. Tidlegare måtte du bere med deg ein eigen satellittkommunikator. No kan berre Klokka di gjere jobben. Det har allereie vore fleire redningsaksjonar takka vere iPhone sin satellitt-SOS (turgåarar redda i Alaska, folk redda frå skogbrannområde, osb.). Vi ventar at Klokka vil gi liknande historier, sidan ho endå oftare er på deg om du krasjar eller fell.

Funksjonen Kommuniser via satellitt stadfestar Apple Watch Ultra som eit seriøst tryggleiksverktøy for ekstreme forhold. Apple Support skriv stolt: “Med Apple Watch Ultra 3 kan du koble deg til ein satellitt for å sende tekstmeldingar til naudtenester, kontakte vener og familie, og dele posisjonen din – alt medan du er utanfor dekning for mobil og Wi‑Fi.” ^[95]. Det seier eigentleg alt: sjølv når vanlege kommunikasjonslinjer sviktar, finn Apple Watch ein veg.

Varsel om hjartehelse: Uregelmessig rytme & hypertensjon

Vi var så vidt innom hjartemonitorering i Hovudfakta, men la oss gå litt djupare, for Apple Watch sine hjartefunksjonar er blant dei viktigaste tryggleikskomponentane. Lenge før Apple la til krasj- eller fallregistrering, fokuserte dei på korleis Klokka kunne oppdage stille hjarteproblem – som er like dødelege, om ikkje meir.

Varsel om høg og låg hjartefrekvens

Hjartefrekvensen din er eit viktig teikn som ofte speglar helsa di her og no. Apple Watch måler pulsen din heile tida når du er i ro, og oftare under trening. Som standard (om du har sett det opp eller ved første bruk av Hjarte-appen), kan Klokka varsle deg om hjartefrekvensen din er uvanleg høg eller låg medan du ser ut til å vere i ro ^[96]:

Varsel om høg hjartefrekvens: Du kan setje ein terskel (vanlegvis 100–150 bpm). Om hjartet ditt ligg over det i 10 minutt utan at du ser ut til å trene, får du varsel. Dette kan tyde på til dømes supraventrikulær takykardi, angst, dehydrering, osb.
Varsel om låg hjartefrekvens: Set ein terskel (40–50 bpm). Om du fell under det i 10 minutt utan å sove, får du varsel. Dette kan tyde på bradykardi, hjarteblokk eller andre problem.

Desse varslingane har ført mange til oppdagingar. Historia om 73 år gamle Frank Haggerty, som vart nemnd tidlegare, er eit lærebokeksempel: Apple Watch-en hans varsla han om låg hjartefrekvens (30 bpm) om natta ^[97]. Han følte seg fin, men etter å ha blitt oppmoda om å få det sjekka, fann legane ut at han hadde ein alvorleg hjarteblokk – i praksis svikta dei elektriske signala i hjartet hans ^[98]. Han fekk ein pacemaker som truleg hindra ei potensielt dødeleg hending ^[99]. “Hadde eg ikkje hatt klokka på, hadde eg ikkje sete her i dag,” sa han takknemleg ^[100]. Det finst liknande historier om høgfrekvensvarslingar som har fanga opp atrieflimmer eller andre arytmiar hos folk utan symptom.

Å setje opp desse er enkelt i Klokke-appen under Hjarte, eller i Apple Helse-appen. Du vel terskelen for BPM som passar (standard er ofte 120 bpm høg, 40 bpm låg, men du kan justere). Varslingane er slått på for Apple Watch Series 1 og seinare for aldersgruppa 13 år og oppover ^[101] – det betyr at sjølv ein eldre klokke kan gjere denne grunnleggjande overvakinga.

Varsling om uregelmessig rytme (AFib-overvaking)

Denne funksjonen fekk overskrifter då ho vart godkjend av FDA i 2018. Apple Watch kan med jamne mellomrom sjekke hjarte-rytmen din i bakgrunnen ved hjelp av den optiske sensoren. Ho ser etter ein uregelmessig puls som kan tyde på atrieflimmer (AFib) ^[102]. AFib er ein vanleg arytmi der dei øvre kammera skjelv i staden for å slå skikkeleg. Det aukar risikoen for slag mykje fordi det kan føre til blodproppar. Det vanskelege: AFib kan vere episodisk og utan symptom – du kan aldri vite at du har det før eit slag skjer.

Apple sin algoritme for uregelmessig rytme måler med jamne mellomrom (om lag kvar 2. time, når du er i ro) pulsbølgja di. Det krev minst 5 av 8 påfølgjande uregelmessige målingar for å varsle om AFib, for å unngå falske positive ^[103]. Om det ser det mønsteret, får du ei varsling: “Uregelmessig rytme oppdaga – Dette kan vere atrieflimmer”. Då får du beskjed om å følgje opp med lege ^[104]. Varslinga foreslår òg at du kan ta eit EKG på klokka for vidare stadfesting.

Det har vore mange tilfelle der folk har fått eit av desse varslene og faktisk har fått påvist AFib. Faktisk fann ein medisinsk studie frå Stanford (Apple Heart Study) at om lag ein tredel av dei som fekk varsel, hadde AFib på seinare medisinske testar ^[105]. Ikkje perfekt, men sidan AFib ofte kjem og går, er det ganske viktig.

For å bruke dette må du slå det på i Helse-appen (det er av som standard til du sjølv vel å aktivere det, sidan det blir rekna som ein medisinsk funksjon). Det er nokre krav: du må vere over 22 år (ikkje meint for yngre), og ikkje allereie ha fått påvist AFib (om du har kjent AFib, bør du heller bruke den dedikerte AFib-historikk-funksjonen) ^[106]. Det er òg berre tilgjengeleg i land der det er godkjent (dei fleste i USA, Storbritannia, Europa, osv., men ikkje alle).

Som eit sidepoeng har Apple no AFib-historikk (for dei som har fått diagnosen) som vil spore kor mykje av tida du er i AFib (nyttig for legar for å følgje opp behandling). Det fekk FDA-godkjenning i 2022.

EKG-app

Sjølv om det ikkje er eit “automatisk varsel”, er EKG-appen på Apple Watch ein tryggleiksfunksjon i seg sjølv. Ved å ta eit EKG på klokka (berre opne EKG-appen og hald fingeren på Digital Crown i 30 sekund), kan du fange opp eit opptak av hjarterytmen din. Klokka vil klassifisere det som sinusrytme (normal), AFib, eller av og til “inklusiv”. Dette er utruleg nyttig om du kjenner eit symptom (hjartebank, svimmelheit, uro i brystet) – du kan ta eit EKG med ein gong og vise det til legen. Mange kardiologar har sagt det er som å ha ein mini-Holter på handleddet. Det er godkjent for å oppdage AFib og har av og til fanga opp andre problem (det er berre éin avleiing, så ikkje like omfattande som eit 12-avleiings EKG på sjukehus, men det er ganske bra for arytmiar). Det har vore tilfelle der EKG-en har fanga opp farlege arytmiar som AV-blokk eller til og med sjeldne tilfelle som hjarteinfarkt (i eitt tilfelle kjende ein lege igjen ST-elevasjon på eit Apple Watch-EKG og fekk personen raskt til legevakt).

Ny varsling om høgt blodtrykk

Kanskje den største nye tilleggsgreia (frå og med watchOS 10/11/26) er varsling om høgt blodtrykk. Som forklart tidlegare, kan Apple Watch no analysere pulsbølgjedataene dine over veker for å sjå etter mønster som tyder på høgt blodtrykk ^[107]. Høgt blodtrykk (“den stille mordaren”) har ofte ingen symptom, så dette kan få folk til å oppsøke behandling før det blir krise. Det er verdt å understreke: Klokka måler ikkje blodtrykket ditt direkte – den brukar ein algoritme, og om den varslar deg, bør du stadfeste med ein mansjett ^[108]. Men sidan nesten 1 av 2 vaksne i USA har høgt blodtrykk og mange ikkje veit det ^[109], kan dette vere ein stor folkehelsegevinst. Dr. Krumholz ved Yale peika på kor viktig dette er, og sa at det å gjere oppdaging lett som ein del av kvardagen kan førebyggje skade ^[110]. Tidlege testar frå Apple viste at varslingane frå klokka var overraskande nøyaktige samanlikna med faktiske blodtrykksmålingar ^[111] – like nøyaktige som ein blodtrykksmansjett for å identifisere folk med høgt blodtrykk, ifølgje Apples eigne studiar. Denne funksjonen er tilgjengeleg på nyare modellar med watchOS 26+ ^[112] ^[113].

Kvifor desse hjartefunksjonane er viktige: Hjarte- og karsjukdommar er ein leiande årsak til akutte hendingar. Å oppdage dei tidleg = å førebyggje kriser. Vi tenkjer ofte på tryggleik som umiddelbare ulukker, men Apple Watch følgjer òg med på helsetrendene dine. Det er som å ha ein lege som diskret overvaker vitale teikn i bakgrunnen. Mange brukarar har skrive til Apple og sagt at klokka “redda livet mitt” ved å varsle om eit skjult hjarteproblem. Apple har til og med laga ein marknadsføringsserie med videoar, “Real Stories”, om dette. Det har kome så langt at mange legar no tek data frå Apple Watch på alvor – det er ikkje berre ein gimmick. Dr. Wolfson, ein kardiolog som behandla det tidlegare tilfellet, sa at Apple-klokker “er ganske pålitelege” for å fange opp ting som det Haggerty hadde ^[114]. Sjølvsagt er dei ikkje perfekte eller ein erstatning for medisinsk behandling, men dei fungerer som eit tidleg varslingssystem.

Profftips: Følg alltid opp med ein helsearbeidar om du får eit varsel. Og ikkje få panikk – falske positive kan skje. Men det er betre å sjekke og vere sikker. Hald òg klokka tett på handleddet og opplada; hjarteregistreringa fungerer dårleg om klokka er laus eller ikkje på handleddet.

Oppsummert gjer Apple Watch si hjartemonitorering (varsling om høg/låg puls, uregelmessig rytme, EKG og no sporing av høgt blodtrykk) at den går frå å vere ein duppeditt til å bli ein døgnopen hjartesentral. Det viser Apples tilnærming til tryggleik: ikkje berre å reagere på kriser, men å prøve å førebyggje dei. Det er ingen overdriving å seie at desse funksjonane har forlengd og forbetra livet til mange brukarar.

Støyvarsling: Vern om høyrselen din

Sjølv om hjarte- og krasjfunksjonar får mykje merksemd, er den beskjedne Støy-appen på Apple Watch ein tryggleiksfunksjon du ikkje bør oversjå – spesielt i ei verd som berre blir meir bråkete. Høyrselstap frå støy kjem sakte og er uoppretteleg, så førebygging er avgjerande, og det er nettopp det støyvarslingane skal hjelpe med.

Kva den gjer: Apple Watch har innebygd mikrofon, og med di løyve vil Støy-appen med jamne mellomrom måle lyden rundt deg og rekne ut desibelnivået (dB) ^[115]. Den tek ikkje opp eller lagrar lyd; den måler berre volumet, som ein lydmålar. Om gjennomsnittleg lydnivå over 3 minutt overstig ein terskel du har sett (80, 85, 90 eller 95 desibel er vanlege tersklar), får du eit varsel om at du er i eit støyande miljø som kan skade høyrselen din ^[116] ^[117].

Døme: Om du er på ein rockekonsert der lyden er til dømes 100 dB, vil du etter om lag 3 minutt få eit varsel som «Støyande miljø – Lydnivået nådde 100 dB, eksponering i meir enn nokre minutt kan gi mellombels høyrselstap.» Det er eit lite varsel på handleddet som kan minne deg på å bruke øyreproppar eller flytte deg lenger frå høgtalarane. Varslet seier òg ofte kva desibelnivået er og at vidare eksponering kan skade høyrselen.

Apple gir rettleiing integrert i appen: til dømes er 80 dB vanlegvis trygt i opptil ~5 timar om dagen, medan 90 dB kan begynne å skade etter ~30 minutt ^[118] ^[119]. Appen/varslet gir deg kanskje ikkje all denne informasjonen på klokka, men det finst i Helse-appen og Apples dokumentasjon – dei følgjer i hovudsak Verdas helseorganisasjon sine standardar for trygg lytting ^[120] ^[121].

Slik brukar du det: På iPhonen din sin Watch-app, gå til Støy og slå på Miljølydmålingar og Støyvarslingar om det ikkje allereie er på. Vel ein terskel (standard er ofte 90 dB). Du kan også gjere dette på Klokka under Innstillingar > Støy ^[122]. Du treng ikkje ha Støy-appen open; den fungerer i bakgrunnen.

I tillegg kan du opne Støy-appen når som helst for å sjå eit levande desibel-målar av lyden akkurat no. Den viser sanntids dB-avlesing og fargekoda nivå (gul for høgt, grøn for OK). Dette er kjekt om du er nysgjerrig på kor høgt noko er (eg har sett folk teste lyden frå ein blender eller T-bane av nysgjerrigheit med Klokka).

Bruksområde:

Om du jobbar i støyande miljø (byggjeplassar, fabrikkar, konsertar), sjølv med høyrselsvern, er det greitt å vite kor mykje støy du er utsett for. Klokka kan supplere offisielle målarar og sørgje for at du er merksam når det blir ekstra høgt.
Musikarar og musikklærarar brukar det for å vurdere lydnivå på øvingar.
Foreldre har brukt det for å sjekke om baby-leiker eller kvitstøy-maskinar er for høge.
Også i kvardagen: å ta T-banen, klippe plenen eller bruke ein blender kan nå 85–90 dB. Klokka kan varsle deg, og du innser “Oi, kanskje eg burde bruke øyreproppar eller skru ned volumet.”

Høyrselshelse: Over tid kan du sjå data i Helse-appen (Høyrsel-seksjonen). Der ser du kor mange minutt du har vore i støyande miljø kvar dag, og til og med lydnivået på hovudtelefonane dine om du brukar AirPods (det er separat, men relatert). Så Apple byggjer eit økosystem for høyrselsvern: ikkje berre miljøstøy, men også trygg bruk av hovudtelefonar.

Samanliknbare funksjonar andre stader: For å vere ærleg, er dette noko få andre einingar gjer. Apple satsa på det som ein del av helsesatsinga si. Funksjonen kom med watchOS 6 i 2019 og har vore på alle modellar frå Series 4 og oppover. Det er ein stille helt – du set kanskje ikkje pris på det før ein dag det reddar øyra dine frå skadeleg støy. Vi uroar oss ofte for akutte farar (hjarteinfarkt, ulukker), men langsame farar som støyindusert høyrseltap kan også påverke livskvaliteten dramatisk. Klokka passar på deg her òg.

Så, om du får eit støyvarsel, ta det på alvor. Framtidsdeg (med framleis god hørsel) vil takke deg. Som Apple sa i reklamen, det er som å ha ein lydmålar på handleddet som “varslar deg når Apple Watch oppdagar lydnivå som kan påverke høyrselen din.” ^[123] Det er eit godt døme på at tryggleik ikkje berre handlar om å overleve i ein naudssituasjon, men også om langsiktig helse.

Andre nemneverdige tryggleiksfunksjonar

I tillegg til dei store overskriftene har Apple Watch nokre fleire triks knytt til tryggleik og helse som er verdt å nemne:

Kompass-veipunkt: I Kompass-appen (Series 6+ og Ultra) kan du merke veipunkt (som bilens plassering eller start på en sti) og se retning og avstand til dem. Ikke akkurat en SOS-funksjon, men flott for å unngå å gå seg bort i utgangspunktet. For eksempel, hvis du legger inn et veipunkt ved teltplassen din, har du et digitalt spor å følge tilbake hvis du går deg bort. Kombiner dette med Tilbakespor, og du er godt rustet for navigasjonssikkerhet ^[124].
Internasjonal nødanrop: Hvis du holder inne sideknappen og utløser SOS på en Apple Watch med mobilnett mens du er på reise, vil den automatisk ringe det lokale nødnummeret (som nevnt tidligere). I tillegg støtter Apple Watch (siden Series 5 Cellular) nødanrop i mange land selv om du ikke har et lokalt abonnement – en fin sikkerhetsløsning for reisende ^[125].
Håndvask-tidtaker: Introdusert i watchOS 7, kan klokken oppdage når du vasker hendene og starte en 20-sekunders tidtaker, komplett med haptisk tilbakemelding når du er ferdig. Dette var mer en velvære-/hygienefunksjon (født under COVID-perioden), men man kan hevde at det er en “sikkerhets”-funksjon når det gjelder folkehelse og personlig beskyttelse mot bakterier. Den oppmuntrer til riktig håndvask for å forebygge sykdom.
Syklustracking og fertilitetsvarsler: For kvinnehelse kan Apple Watch og iPhone spore menstruasjonssykluser og varsle om uregelmessige mønstre som kan indikere helseproblemer (f.eks. polycystisk ovariesyndrom) eller varsle om mulige fruktbarhetsvinduer. Apple har til og med lagt til tilbakevirkende eggløsningsestimater med temperatursensoren på Series 8/9/10. Selv om det ikke er “sikkerhet” i nødsituasjoner, kan overvåking av reproduktiv helse være avgjørende for velvære.
Medisinpåminnelser: I iOS 16/watchOS 9 introduserte Apple en Medisiner-app. Du kan få varsler om å ta medisinen din til rett tid, og advarsler hvis noen av de registrerte medisinene har kritiske interaksjoner. Å ta riktige medisiner til riktig tid kan absolutt være et spørsmål om liv og helse for noen (f.eks. ved hjerteproblemer, diabetes). Så klokken din kan også være en personlig helsebeskytter her.
Nødsirene via iPhone: Ikke en Watch-funksjon i seg selv, men hvis klokken din er koblet til iPhone, vil et nødanrop utløst på den ene også varsle den andre. For eksempel, hvis du utløser SOS på klokken, sender iPhonen din også ut kontaktvarsler og omvendt. Dette sikrer redundans – hvis én enhet har bedre dekning, tar den over.
Finn min (andres sikkerhet): Hvis familiemedlemmer deler posisjonen sin med deg (via Finn min eller Familieoppsett for barns Apple Watch), kan du få varsler på klokken hvis for eksempel barnet ditt ikke kommer frem til skolen innen et bestemt tidspunkt. Det er mer en familiesikkerhetsfunksjon – men verdt å merke seg hvordan økosystemet utvider sikkerheten til dine kjære.

Apple held framleis fram med å utvide kva “tryggleik” betyr i samanheng med Apple Watch. Med watchOS 10 og 11 (og den komande watchOS 12/26), har dei vist ein trend med å integrere djupare helseinnsikt (som oppdaging av søvnapné – Series 10 kan no varsle deg om teikn på søvnapné under søvn ^[126]) og knyte saman velvære og tryggleik. Ein klokke som fortel deg “pustemønsteret ditt under søvn viser potensielle teikn på søvnapné” er indirekte ein tryggleiksfunksjon – ubehandla søvnapné kan vere farleg (hjarteproblem, risiko for å sovne bak rattet, osb.). Apple viskar ut skiljet mellom helsemåling og tryggleiksovervaking, fordi dei til slutt tener same mål: å halde deg levande og frisk.

Samanlikning av Apple Watch med andre smartklokker for tryggleik

Apple har kanskje sett standarden for tryggleiksfunksjonar i bereeiningar, men andre smartklokker tek innpå med sine eigne versjonar. Slik står Apple Watch sitt tryggleiksverktøy opp mot nokre merkbare konkurrentar:

Samsung Galaxy Watch: Samsung har implementert fallregistrering og SOS på dei nyaste Galaxy Watch-modellane (Active2, Watch3 og seinare) – dersom eit hardt fall blir oppdaga, kan klokka sende ut ein SOS-melding eller ringe førehandsvalde kontaktar, liknande Apples tilnærming ^[127]. Galaxy Watches har òg ein Emergency SOS-modus du kan utløysa manuelt (vanlegvis ved å trykke raskt fleire gongar på Heim-knappen) for å sende hjelpmeldingar og ringe kontaktar ^[128]. Når det gjeld hjartehelse, inkluderer Samsung ein EKG-app på Galaxy Watch (i regionar der det er godkjent) og til og med ein blodtrykksmåling-funksjon. Men Samsungs blodtrykksmåling krev kalibrering med ein ekte mansjett og er ikkje automatisk – du må måle det manuelt. Til samanlikning har Apple valt ein algoritmisk metode for å varsle om høgt blodtrykk ^[129] ^[130]. Samsung har enno ikkje noko tilsvarande krasjdeteksjon på klokkene sine – spesielt er Apple Watch sin Crash Detection og internasjonal naudanrop-funksjon fordelar ^[131]. Samsung tilbyr derimot nokre unike helsesensorar som ein Bioimpedans-sensor (for kroppssamansetjing) og kan òg oppdage uregelmessig hjarterytme (dei la til AFib-varsling i 2023) ^[132]. Alt i alt gir Galaxy Watches solid helsemåling, men når det gjeld integrerte naudfunksjonar, har Apple framleis eit fortrinn (særleg med Crash Detection og djup integrasjon av Medical ID).

Google Pixel Watch / Fitbit: Google sin Pixel Watch (som køyrer Wear OS og har Fitbit sine helsefinessar) introduserte Fall Detection òg – Pixel Watch 2 i 2023 kan automatisk ringje naudkontaktar om du fell hardt, mykje likt Apples system. Pixel-telefonar har hatt bilkrasjdeteksjon (via Personal Safety-appen), men sjølve Pixel Watch har ikkje ein eigen krasjsensor – den er avhengig av telefonen for det. Fitbit-einingar (Sense, Versa) har tradisjonelt vore meir treningsretta og mangla inntil nyleg fallregistrering eller SOS. Men Fitbit har rulla ut ein Irregular Heart Rhythm Notification-funksjon ved bruk av fotopletysmografi (PPG)-sensoren – i praksis det same som Apple sin uregelmessige rytme, for å varsle mogleg AFib, og dei fekk FDA-godkjenning for det i 2022. Fitbit Sense har òg ein EKG-app som Apple. Men ingen Fitbit har naudanrop fordi dei fleste Fitbit-ar ikkje har mobilnett eller mikrofon/høgtalar for samtalar (berre nye Sense 2/Versa 4 kan kople til telefonen sin stemmeassistent, men ikkje ringje 113 sjølv). Pixel Watch (Googles Fitbit-inspirerte smartklokke) tillèt manuell naud-SOS – du kan trykkje på krona for å ringje 113 på ein tilkopla telefon. Google har òg ein Safety Check-funksjon (på Pixel-telefonar og utvida til klokka) der du kan planleggje ein innsjekk (litt som Apple sin Check In) – t.d. “om eg ikkje svarar innan 30 min, varsle naudkontaktane mine.” Det er litt meir manuelt enn Apple sin sømlause Check In via Meldingar, men det finst.

Garmin og andre treningsklokker: Garmin, kjend for GPS-sportsklokkene sine, har hatt ein variant av Incident Detection ei stund. På mange Garmin-modellar (t.d. Forerunner og Fenix-serien), om du krasjar på sykkel eller fell under ein løpetur, vil den tilkopla telefonappen prøve å sende SMS og e-post til naudkontaktane dine med posisjonen din. Det ringer ikkje 113, men varslar dine folk. Garmin tilbyr òg LiveTrack-funksjon – du kan dele sanntidsposisjonen din under aktivitetar med vener/familie for tryggleik. Nokre Garmin-klokker har òg ein Assistance button du kan trykkje på for å sende hjelp-varsel til kontaktar. Garmin lanserte til og med ein eigen modell (Forerunner 945 LTE) som kunne sende SOS direkte utan telefon, via mobilnett for naud – men det var for spesielt interesserte. Ingen Garmin-klokker gjer det Apple sin Crash Detection gjer (altså ringje AMK ved bilkrasj), og ingen har noko som Apple sin Check In. Garmin handlar meir om utandørstryggleik: dei har ein Satellite Communicator (inReach)-eining som kan koplast til klokka, men det er separat utstyr. Garmin-klokker måler òg puls og kan varsle om høg/låg puls (du kan setje grenser på mange Garmin-ar). Nokre nye Garmin-ar kan òg varsle om uregelmessig hjarterytme (Garmin har vore litt treigare der; dei har ikkje EKG på klokkene enno). Så på reine helsevarsel er Apple føre med FDA-godkjende funksjonar.

Andre (Amazfit, osv.): Mange smartklokker frå andre merke har enkle høg/låg-pulsvarsel sidan det er lett med ein kvar pulssensor. Nokre har prøvd seg på falldeteksjon, men pålitelegheit og integrasjon varierer. Ingen har det fulle økosystemet Apple har med Medical ID, naudanrop, osv., mykje fordi Apple sin tette integrasjon av maskinvare, programvare og tenester (pluss ting som Helse-appen, HealthKit, Medical ID, osv.) er vanskeleg å matche.

Ekspertvurdering: Anmeldarar peikar ofte på at Apple Watch er gullstandarden for tryggleiksfunksjonar i berbare einingar. Til dømes framheva AppleInsider i si samanlikning av Apple Watch vs. Galaxy Watch at det berre er Apple som for tida tilbyr krasjdeteksjon og ei verkeleg omfattande naud-SOS-løysing på ei klokke ^[133]. Og Forbes påpeika at Apples proaktive helsetenester (som EKG, AFib-varsel) låg føre konkurrentane ^[134]. Når det er sagt, ligg ikkje Samsung og Google langt bak på mange helsemålingar, og på enkelte område tilbyr dei ting Apple ikkje har – til dømes kan Samsung sine klokker måle blodtrykk (med mansjettkalibrering) og har ein kroppssamansetjingssensor, noko som kan reknast som helse/tryggleik for til dømes overvaking av overvekt eller væskeopphoping.

Økosystemfaktoren: Ein fordel med Apple Watch er korleis den fungerer saman med iPhone, til dømes for å dele posisjon med familien via Finn iPhone, automatisk fylle ut medisinsk ID-informasjon, og til og med interaksjonar som at dersom du har ein HomeKit smartlås, kan eit naudanrop få heimebelysninga til å blinke for redningspersonell (ein hypotetisk integrasjon sidan Apple tillèt noko automatisering med SOS). Konkurrerande klokker, dersom dei er para med Android, har ofte ikkje same nivå av integrasjon på tvers av einingar og tenester.

Oppsummert leiar Apple Watch på naudanropsfunksjonar (automatisk 911-anrop ved fall og kollisjonar, global SOS, no også satellitt), og er på nivå eller i tet på helsevarsel (uregelbunden hjarteaktivitet, osb.). Samsung og Google tek innpå på helse (begge har EKG, begge har no falldeteksjon), men ingen av dei matchar enno automatisk oppringing til 911 i like mange scenario som Apple. Garmin rettar seg mot friluftsbrukarar med LiveTrack og hendingsvarsel, men det går stort sett til vener/familie, ikkje myndigheiter, med mindre du investerer i ekstra utstyr.

For ein forbrukar som ønskjer det mest omfattande settet med tryggleiksfunksjonar i éi eining, er Apple Watch framleis den fremste anbefalinga. Som Jeff Williams i Apple sa det, kjem påverknaden frå Apple Watch av å hjelpe folk å halde seg “friske, aktive, trygge og knytte til det som betyr noko… og den har hjelpt til å redde utallege liv undervegs.” ^[135] Andre smartklokker er i ferd med å bli gode følgjesveinar, men Apple Watch har kanskje blitt ein vaktar på handleddet ditt. Og med kvar nye generasjon kan det gapet bli større – til dømes har ingen andre vanlege smartklokker enno noko som Apples nye Satellitt-SOS eller det omfattande naudnettet Apple har bygd. Det blir spennande å sjå korleis konkurrentane svarar, men i mellomtida kan Apple Watch-brukarar kjenne seg litt tryggare – dei har eit solid tryggleiksnett med seg til ei kvar tid.

Kjelder:

Apple Support – Forklaring av varsler om hjartehelse (høg, låg, uregelmessig rytme) ^[136] ^[137]; Best Life – Detaljar om FDA-godkjent varsling for høgt blodtrykk og ekspertuttale (Dr. Krumholz) ^[138] ^[139].
MacRumors – Slik brukar du Tilbakesporing på Apple Watch (navigasjonstryggleik) ^[140] ^[141].
AppleInsider – Samanlikning av tryggleiksfunksjonar: Apple Watch vs Galaxy Watch (spesifikasjonstabell) ^[142].
Samsung Official & AndroidPolice – Fallregistrering og SOS på Galaxy Watch ^[143] ^[144].
Tom’s Guide – Bruk og tips for Apple Watch Check In ^[145] ^[146].
Best Life – Oppsummering av tryggleiksfunksjonar på Apple Watch (fallregistrering, krasj, sirene, Medisinsk ID, hjartehelse) ^[147].

Apple Watch Users, Beware!

Watch this video on YouTube.

References