Kluczowe fakty
- du z ZEA wprowadza „5G+” – Operator telekomunikacyjny du uruchomił usługę 5G+ opartą na technologii 5G-Advanced, podwajając prędkości mobilne i obniżając opóźnienia w całych ZEA [1]. „Wprowadzając 5G+… du ustanawia nowy standard wydajności mobilnej w ZEA,” powiedział CCO du Karim Benkirane [2], zauważając, że umożliwi to płynne przesyłanie strumieniowe w ultra-HD, granie i aplikacje AI.
- Bangladesz wdraża Open RAN – Grameenphone (Telenor Bangladesh) i japoński Rakuten nawiązali współpracę przy pilotażu 4G/5G Open RAN, pierwszym tego typu w Azji Południowej. Testy utorują drogę do ogólnokrajowego wdrożenia Open RAN, mając na celu bardziej elastyczną i wydajną sieć [3]. „Ten pilotaż to znaczący krok w kierunku bardziej przyszłościowej sieci… otwierając nowe możliwości innowacji,” powiedział CTO Grameenphone Jai Prakash [4].
- Przetasowania w europejskiej telekomunikacji – Vodafone i Digi podzielą Telekom Romania Mobile w ramach umowy o wartości 70 mln euro, która została właśnie oficjalnie podpisana [5]. Grecka grupa OTE zgodziła się sprzedać swój rumuński oddział, przy czym Digi przejmie użytkowników prepaid, część pasma i wieże, a Vodafone resztę. „Umowa… ułatwi inwestycje w infrastrukturę [i] bardziej efektywny rozwój sieci,” powiedział CEO OTE Kostas Nebis, nazywając to zwycięstwem dla cyfrowej transformacji Rumunii [6]. Szefowa Vodafone Margherita Della Valle dodała, że „wzmacnia to naszą pozycję w Rumunii… umożliwiając inwestycje w wysokiej jakości sieci, na których polegają nasi klienci” [7].
- Inwestycja w wieże sygnałem zaufania – Oman Towers Company zawarła strategiczne partnerstwo z Brookfield Asset Management, która nabyła większościowy udział w firmie wieżowej w transakcji ogłoszonej po raz pierwszy w czerwcu [8]. Uczczone w tym tygodniu w Maskacie, posunięcie to wzmacnia finansową i operacyjną pozycję Oman Towers oraz wpisuje się w cyfrowe ambicje sułtanatu. CEO Majid Al Kharoosi zauważył, że współpraca wykracza poza kapitał, zapewniając długoterminową trwałość „w zgodzie z narodowymi cyfrowymi ambicjami Omanu” [9]. Przejęcie przez Brookfield dodaje ~2 450 omańskich lokalizacji wieżowych do jej portfela, czyniąc ją drugim co do wielkości operatorem wież na świecie (315 000 lokalizacji globalnie) i największym poza Chinami [10].
- Pierwsza sieć kolejowa 5G uruchomiona – Niemcy uruchomiły sieć 5G dla kolei, gdy Deutsche Bahn i Nokia aktywowały pierwszy na świecie system zgodny z FRMCS (oparty na 5G Future Railway Mobile Communication System) na trasie testowej w Saksonii [11]. Działająca w paśmie 1900 MHz, samodzielna sieć 5G zastąpi przestarzały GSM-R w komunikacji kolejowej. Umożliwia inteligentne, zautomatyzowane sterowanie pociągami, monitorowanie w czasie rzeczywistym oraz funkcje „samonaprawiającej się” sieci, aby zmniejszyć opóźnienia i zwiększyć przepustowość [12] [13]. Projekt jest częścią ogólnoeuropejskich działań na rzecz modernizacji łączności kolejowej i umożliwienia płynnej transgranicznej obsługi na 5G [14].
- Testy 5G w stratosferze – Japoński SoftBank rozwija swój projekt HAPS, wykorzystując drona na dużej wysokości do przesyłania sygnału 5G z powietrza. Podczas niedawnych testów terenowych prototypowa High-Altitude Platform Station (HAPS) SoftBanku utworzyła sześć komórek zasięgu na ziemi i utrzymała stabilne połączenia 5G nawet na obrzeżach komórek [15] [16]. Pokazuje to, że jedna platforma stratosferyczna może pokryć obszar o średnicy 200 km. Po nawiązaniu współpracy z amerykańską firmą Sceye, SoftBank planuje uruchomienie przedkomercyjnej usługi HAPS do 2026 roku [17]. Firma widzi HAPS jako uzupełnienie sieci naziemnych i satelitarnych, aby zapewnić łączność w odległych regionach w ramach strategii „wszechobecnego zasięgu” [18].
- Australijska awaria pod lupą – Poważna awaria sieci dotknęła australijskiego operatora Optus (drugi co do wielkości operator w kraju) w tym tygodniu, wyłączając usługi połączeń alarmowych na 13 godzin i zbiegając się ze śmiercią trzech osób, które nie mogły połączyć się z numerem 000 [19]. Awaria techniczna, wywołana aktualizacją zapory sieciowej, trwała od północy do wczesnego popołudnia w czwartek [20]. W obliczu publicznego oburzenia, dyrektor generalna Optus Kelly Bayer Rosmarin (która zrezygnowała 20 września) oraz pełniący obowiązki CEO Michael Ackland przeprosili i zadeklarowali pełną współpracę z rządowymi śledztwami [21] [22]. Przedstawiciele władz nazwali awarię „całkowicie nieakceptowalną”, a formalne dochodzenie zbada, dlaczego zawiodły kluczowe środki awaryjne.
Rozwój operatorów i sieci
Wprowadzenie 5G+ w ZEA: W ramach dużej modernizacji sieci, du (Emirates Integrated Telecom) wprowadził 5G+, stając się jednym z pierwszych operatorów na Bliskim Wschodzie, którzy wdrożyli 5G-Advanced na szeroką skalę. Wdrożenie 5G+ obiecuje nawet podwojenie prędkości standardowego 5G oraz znacznie niższe opóźnienia [23]. Du twierdzi, że technologia – działająca na nowym, niezależnym rdzeniu 5G-Advanced – umożliwi „płynne, niezawodne i naprawdę nowej generacji” doświadczenia, od natychmiastowego streamingu wideo 4K po rozgrywkę w chmurze bez opóźnień i aplikacje AI [24]. „Wprowadzając 5G+… dostarczymy coś więcej niż tylko szybsze prędkości, odblokowując nowe możliwości dla naszych klientów,” wyjaśnił dyrektor handlowy du, Karim Benkirane [25]. Usługa, działająca niezależnie od 4G, wymaga kompatybilnych urządzeń i kart SIM i jest częścią działań du na rzecz przygotowania infrastruktury ZEA na usługi wymagające dużej ilości danych. Wraz z przyspieszającą adopcją 5G w Zatoce, rywal du – Etisalat – prawdopodobnie również wprowadzi ulepszenia do 5.5G, gdy operatorzy starają się utrzymać konkurencyjność jakości sieci.
Open RAN w Azji Południowej: Największy operator komórkowy w Bangladeszu, Grameenphone (należący do norweskiego Telenor), współpracuje z japońską firmą Rakuten Symphony, aby wdrożyć pierwsze w kraju mobilne stacje Open RAN. Ogłoszony 19 września pilotaż obejmie budowę kilku stacji 4G/5G z wykorzystaniem architektury Open RAN jako wstęp do ogólnokrajowego wdrożenia [26]. Grameenphone, które obejmuje zasięgiem 99% populacji Bangladeszu, byłoby jednym z pierwszych w Azji Południowej, które wdroży Open RAN na dużą skalę. Rakuten Symphony dostarcza natywne dla chmury jednostki radiowe, scentralizowane i rozproszone jednostki (CU/DU) oraz oprogramowanie OSS dla projektu [27]. Ten krok odzwierciedla strategię Telenor polegającą na wprowadzaniu bardziej elastycznych, niezależnych od dostawców sieci. „Ten pilotaż to znaczący krok w kierunku budowy bardziej zwinnej, wydajnej i gotowej na przyszłość infrastruktury sieciowej,” powiedział CTO Grameenphone Jai Prakash, zauważając, że pozwoli to „zapewnić lepsze doświadczenia związane z łącznością naszym milionom abonentów” poprzez umożliwienie większej innowacyjności i efektywności kosztowej [28]. Prezes Rakuten Symphony, Sharad Sriwastawa, dodał, że współpraca pokazuje wspólną wizję, aby „w pełni wykorzystać zalety Open RAN, w tym większą elastyczność operacyjną [i] przyspieszoną innowacyjność sieci.” Jeśli test zakończy się sukcesem, doprowadzi to do wdrożenia Open RAN na większą skalę w sieci Grameenphone, obejmującej 86 milionów abonentów, i może zachęcić innych operatorów w regionie do podjęcia podobnych działań.
Virgin Media O2 rozszerza 5G SA (Wielka Brytania): W powiązanych wiadomościach z początku tego tygodnia, Virgin Media O2 w Wielkiej Brytanii ogłosiło, że rozszerzyło swoją sieć 5G Standalone do 500 miast i miasteczek, obejmując teraz ponad 70% populacji [29]. Daje to VMO2 największy zasięg 5G SA w Wielkiej Brytanii, wysuwając się na prowadzenie w wyścigu o dostarczenie w pełni niezależnego 5G. Chmurowy rdzeń 5G umożliwia zaawansowane funkcje, takie jak podział sieci (network slicing) dla usług krytycznych oraz edge computing dla aplikacji wymagających niskich opóźnień [30] [31]. W każdej z 500 lokalizacji osiągnięto co najmniej 90% zasięgu zewnętrznego w 5G SA [32]. Rozszerzenie to jest częścią inwestycji o wartości 700 milionów funtów w tym roku, która obejmowała również dodanie setek nowych małych stacji bazowych 4G/5G w celu zwiększenia pojemności w gęsto zaludnionych obszarach miejskich [33]. „Inwestujemy 2 miliony funtów każdego dnia, aby ulepszać naszą sieć mobilną… przygotowując ją na przyszłość i torując drogę dla ekscytujących innowacji zorientowanych na klienta” – powiedziała Jeanie York, CTO VMO2 [34]. Działania te podkreślają przyspieszone wysiłki brytyjskich operatorów w zakresie samodzielnego 5G; BT/EE i Vodafone również wdrażają 5G SA, choć obecnie głównie dla przedsiębiorstw. Dzięki szerokiemu wdrożeniu konsumenckiego 5G SA, VMO2 kładzie nacisk na niezawodność i innowacyjność, przygotowując sieć na nadchodzące usługi, takie jak immersyjne VR, systemy inteligentnych miast i pojazdy autonomiczne.
Transakcje i partnerstwa branżowe
Vodafone i Digi dzielą Rumunię: Zakończono znaczącą konsolidację telekomunikacyjną w Europie Wschodniej, gdy Vodafone i rumuńska Digi zgodziły się na podział aktywów Telekom Romania Mobile. Umowa, po raz pierwszy przedstawiona w 2024 roku, uzyskała zgodę organów regulacyjnych, a ostateczne porozumienia podpisano 19 września [35]. Grecki OTE (spółka zależna Deutsche Telekom) sprzeda 100% udziałów w Telekom Romania Mobile za 70 mln euro, przy czym działalność nabywcy zostanie podzielona: Digi Romania zapłaci 40 mln euro za bazę klientów prepaid, część licencji na pasmo oraz część infrastruktury wieżowej, natomiast Vodafone Group zapłaci 30 mln euro za działalność postpaid i pozostałe aktywa [36]. Prezes OTE Kostas Nebis powiedział, że sprzedaż jest zgodna ze strategią OTE polegającą na uproszczeniu portfela i „zwiększeniu wartości dla akcjonariuszy.” Zaznaczył, że współpraca z Vodafone i Digi „ułatwi inwestycje w infrastrukturę, umożliwi bardziej efektywny rozwój sieci i poprawi obsługę klienta” w Rumunii, wspierając cyfrowy postęp kraju [37]. Dyrektor generalna Vodafone, Margherita Della Valle, pochwaliła ten ruch, stwierdzając, że „wzmacnia naszą pozycję w Rumunii, zwiększając naszą lokalną skalę i odblokowując znaczące korzyści synergiczne… [To] pozwala nam inwestować w wysokiej jakości sieci, na których polegają nasi klienci.” [38] Po zamknięciu transakcji Vodafone umocni swoją pozycję nr 2 na rumuńskim rynku telefonii komórkowej, podczas gdy Digi (już lider wśród dostawców kablowych i internetowych) zyska cenne pasmo i wzrost liczby abonentów. Przewiduje się, że ta zmiana zwiększy konkurencję z Orange Romania (liderem rynku mobilnego) i poprawi jakość sieci dzięki wspólnym inwestycjom.
Udział w Oman Tower przejęty przez Brookfield: Na Bliskim Wschodzie międzynarodowa inwestycja w infrastrukturę cyfrową podkreśla zaufanie inwestorów do rynków wschodzących. Oman Tower Company (OTC) – która zarządza około 2450 wieżami telekomunikacyjnymi w całym sułtanacie – oficjalnie zawarła strategiczne partnerstwo z kanadyjską firmą Brookfield Asset Management, jednym z największych na świecie inwestorów infrastrukturalnych [39]. Umowa, świętowana podczas ceremonii w Maskacie 19 września, daje Brookfieldowi pakiet kontrolny (podobno około 80%) w OTC, co zostało uzgodnione już w czerwcu. Brookfield wniesie kapitał i know-how, aby przyspieszyć rozbudowę i modernizację wież w Omanie. Majid Amer Al Kharoosi, dyrektor generalny Oman Towers, powiedział, że partnerstwo wykracza poza zastrzyk gotówki, wzmacniając finanse, operacje i zarządzanie OTC w długim terminie. Zapewnia rozwój firmy „zgodnie z narodowymi ambicjami cyfrowymi Omanu”, podkreślił [40]. Dla Brookfield, która zarządza aktywami o wartości ponad 1 biliona dolarów, przejęcie to rozszerza już ogromne portfolio wież telekomunikacyjnych do około 315 000 lokalizacji na całym świecie, ustępując jedynie państwowej firmie wieżowej Chin [41]. (Brookfield weszła w sektor telekomunikacyjny poprzez zakup 12% udziałów w American Tower w 2020 roku oraz tegoroczne przejęcie aktywów ATC Europe i Indii za 1,6 miliarda dolarów). Umowa z Omanem nie tylko umacnia pozycję Brookfield jako największego niezależnego operatora wież na świecie, ale także sygnalizuje silne zaufanie międzynarodowych inwestorów do sektora telekomunikacyjnego Omanu. Kierownictwo ds. telekomunikacji Brookfield zauważyło, że młoda populacja Omanu i rosnące zużycie danych mobilnych stwarzają znaczący potencjał wzrostu. Rząd, który założył OTC w 2018 roku, aby pobudzić współdzielenie infrastruktury, przyjął zagraniczną inwestycję jako potwierdzenie swojego modelu partnerstwa publiczno-prywatnego. Dzięki wsparciu Brookfield, oczekuje się, że OTC szybciej wdroży nowe wieże – poprawiając zasięg na obszarach wiejskich i gotowość na 5G – oraz zaoferuje bardziej zaawansowane usługi operatorom komórkowym Omanu (Omantel, Ooredoo i Vodafone Oman). Ten ruch wpisuje się w regionalny trend wydzielania aktywów wieżowych w celu uwolnienia wartości i przyspieszenia rozbudowy sieci przez wyspecjalizowane firmy towerco i globalnych inwestorów.
Transkontynentalne przedsięwzięcie z kablem podmorskim: (W innym obszarze współpracy infrastrukturalnej, konsorcjum globalnych operatorów realizuje nowy system podmorskiego kabla Azja-Afryka-Europa. PCCW Global (Hongkong), Telecom Egypt, włoska Sparkle oraz Zain Omantel International uzgodniły budowę „AAE-2” – kabla podmorskiego łączącego Hongkong i Singapur z Europą przez Tajlandię, Bliski Wschód i Afrykę [42]. System światłowodowy o dużej przepustowości będzie połączony z innymi kablami i sieciami naziemnymi, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na międzynarodową przepustowość [43]. Dyrektor generalny PCCW, Frederick Chui, nazwał AAE-2 „zaawansowaną, geograficznie zróżnicowaną” trasą, wykorzystującą wcześniejsze doświadczenia partnerów z AAE-1 [44]. Po ukończeniu (planowane ok. 2028 r.) nowy kabel znacząco zwiększy łączność danych i odporność między szybko rozwijającymi się rynkami Azji, Afryki i Europy. Google również inwestuje w infrastrukturę w Afryce, ogłaszając plany budowy czterech nowych centrów chmurowych i danych, które połączą podmorskie kable Equiano i Umoja na całym kontynencie [45]. Te inicjatywy podkreślają ciągłe dążenie do poprawy międzynarodowych łączy internetowych równolegle z modernizacją sieci mobilnych.)
Aktualizacje infrastruktury i łączności
5G-Advanced dla transportu kolejowego: Niemiecki operator kolejowy Deutsche Bahn oraz Nokia uruchomili pierwszą na świecie sieć 5G dostosowaną do operacji kolejowych, co stanowi kamień milowy zarówno w telekomunikacji, jak i transporcie. Zaprezentowany 15 września i zgłoszony w tym tygodniu system to pierwsza działająca implementacja Future Railway Mobile Communication System (FRMCS) – nowej generacji standardu, który zastąpi GSM-R (oparty na 2G system komunikacji kolejowej używany od dekad) [46]. Sieć pilotażowa została uruchomiona na cyfrowym poligonie testowym Deutsche Bahn w Rudawach w Saksonii. Działając na dedykowanej sieci 5G SA 1,9 GHz, zapewnia niezawodną, niskolatencyjną łączność z funkcjami takimi jak zautomatyzowane samonaprawianie w przypadku awarii [47] [48]. Pozwoli to na wysoce bezpieczną komunikację między pociągami, torami i centrami sterowania, umożliwiając zautomatyzowane sterowanie pociągami, inteligentne sygnalizowanie i monitorowanie w czasie rzeczywistym pociągów oraz infrastruktury. W przeciwieństwie do GSM-R, który jest skoncentrowany na głosie i zbliża się do wycofania, FRMCS oparty na 5G obsługuje masowe IoT i szerokopasmową transmisję danych, torując drogę dla inteligentniejszych kolei. Deutsche Bahn oczekuje, że system 5G zmniejszy opóźnienia i zwiększy przepustowość na zatłoczonych liniach, umożliwiając pociągom bezpieczniejszą jazdę bliżej siebie dzięki natychmiastowej komunikacji [49]. Przygotowuje to także do „inteligentnych stacji”, które mogą dostarczać pasażerom bieżące informacje i usprawnić transgraniczne operacje kolejowe bez przerw w komunikacji [50]. Nokia, dostawca technologii, podkreśliła, że ten projekt pokazuje zdolność 5G do spełniania krytycznych potrzeb branż takich jak kolej [51]. Niemcy pozycjonują się jako pionierzy we wdrażaniu FRMCS, a wnioski z testów w Saksonii zostaną wykorzystane przy wdrożeniach w całej Europie – ponieważ UE dąży do tego, by wszystkie państwa członkowskie przyjęły FRMCS do lat 30. XXI wieku dla zapewnienia płynnej międzynarodowej łączności kolejowej. Wielka Brytania, Francja i inne kraje prowadzą podobne pilotaże. Niemiecka premiera pokazuje, że 5G nie jest tylko dla konsumentów – staje się kręgosłupem transportu i inteligentnej infrastruktury.
Kampania rozszerzania zasięgu na obszarach wiejskich w Afryce: Poprawa dostępu do mobilnego internetu w regionach niedostatecznie obsługiwanych pozostaje priorytetem. W Zambii projekt publiczno-prywatny pomiędzy Airtel Africa a IHS Towers przyspiesza budowę 152 nowych wież telekomunikacyjnych, aby rozszerzyć zasięg 4G i 5G na głębokie obszary wiejskie [52]. Do połowy września 40 z nowych wież było już operacyjnych, a kolejne 12 miało zostać uruchomionych do końca miesiąca, jak poinformowali urzędnicy, utrzymując harmonogram realizacji do listopada [53]. Wiele lokalizacji korzysta z hybrydowych systemów zasilania energią słoneczną, aby zapewnić niezawodność poza siecią [54]. Rząd Zambii pochwalił szybki postęp partnerstwa – „Nie możesz oczekiwać tego, czego nie kontrolujesz”, zażartował minister technologii Felix Mutati podczas wizyty na miejscu, podkreślając ścisły nadzór [55]. Nowe wieże, z których niektóre umieszczono w pobliżu szkół i uniwersytetów, już łączą tysiące osób, które nie miały stabilnego internetu. Warto zauważyć, że 43 z 51 planowanych wież w odległych prowincjach zostało ukończonych, a kolejne 80 wież ma powstać w całym kraju w nadchodzącym kwartale [56]. Ten zakrojony na szeroką skalę program pokazuje, jak kraje afrykańskie wykorzystują partnerstwa do zmniejszania luki w łączności: rządy oferują zachęty i uproszczone pozwolenia, podczas gdy operatorzy i firmy wieżowe wnoszą kapitał i know-how. Podobne działania trwają w Tanzanii (gdzie Vodacom ogłosił w tym tygodniu modernizację sieci o wartości 100 milionów dolarów) oraz w Nigerii (rozszerzanie lokalizacji wiejskich w ramach funduszu dostępu USPF). Chociaż penetracja 5G w Afryce Subsaharyjskiej wynosi zaledwie około 1% [57], inwestycje w infrastrukturę 4G/5G stale rosną. West Africa Telecom Summit (WATISE) w Lagos w tym tygodniu wezwał do „inkluzywnego dostępu cyfrowego” w całym regionie [58], zachęcając do większej liczby projektów partnerskich, takich jak ten w Zambii. W miarę jak te inicjatywy przynoszą efekty, miliony nowych użytkowników uzyskają dostęp do internetu mobilnego, co odblokuje możliwości gospodarcze i usługi cyfrowe w rolnictwie, edukacji i opiece zdrowotnej.
Aktualizacje polityki dotyczącej widma: W godnym uwagi rozwoju regulacyjnym, niemiecki regulator telekomunikacyjny (BNetzA) zdecydował się przedłużyć istniejące licencje na widmo mobilne o 5 lat poza ich wygaśnięcie w 2025 roku [59]. Zamiast pośpiesznie organizować aukcję w 2024 roku dla pasm 800 MHz, 1800 MHz i 2600 MHz, te częstotliwości pozostaną teraz u obecnych operatorów (Deutsche Telekom, Vodafone, Telefónica DE) do końca 2030 roku. Ten krok ma na celu uniknięcie krótkoterminowego niedoboru widma i zsynchronizowanie wygaśnięcia wszystkich głównych pasm mobilnych, umożliwiając późniejszą aukcję w ramach „większego pakietu” oraz zapobiegając sztucznej rzadkości [60]. W zamian za przedłużenie licencji operatorzy muszą spełnić bardziej rygorystyczne wymogi zasięgowe (np. dalsza rozbudowa 5G na obszarach wiejskich) i wspierać konkurencję, potencjalnie poprzez hurtowy dostęp dla mniejszych graczy [61]. Podejście Niemiec odbiega od typowego podejścia „najpierw aukcja”; odzwierciedla ono wnioski z poprzednich aukcji, gdzie wysokie opłaty obciążały operatorów. Opóźniając aukcje, regulatorzy mogą uwzględnić ewoluujące wymagania 6G i ewentualnie pakietować widmo w sposób zachęcający do inwestycji w sieci zamiast licytacyjnych wojen. Niektórzy rywale i MVNO krytykowali przedłużenie jako faworyzowanie obecnych operatorów, ale BNetzA argumentuje, że skoordynowana aukcja większego bloku widma w 2030 roku ostatecznie przyniesie korzyści konsumentom poprzez lepsze sieci [62]. W innych krajach, Maroko podjęło w tym tygodniu kroki w kierunku 5G, ogłaszając przetarg na widmo 5G, z zamiarem uruchomienia komercyjnego w 2025 roku [63]. Natomiast w Stanach Zjednoczonych, po utracie uprawnień do organizowania aukcji, Kongres podjął działania w celu przywrócenia FCC uprawnień do aukcji widma wraz z dyrektywami dotyczącymi sprzedaży pasm średnich na rzecz finansowania zasięgu na terenach wiejskich i wymiany sprzętu produkcji chińskiej [64] [65]. W miarę jak branża spogląda w stronę 6G, takie działania polityczne – równoważące bieżące potrzeby łączności z długoterminowymi modernizacjami – są coraz bardziej w centrum uwagi.
Technologia i innowacje
Testy łączności na dużych wysokościach:SoftBank przesuwa granice dostarczania mobilnego internetu poza naziemne wieże i satelity – do stratosfery. 19 września japoński operator ogłosił pomyślne testy swojego systemu High Altitude Platform Station (HAPS), który wykorzystuje bezzałogowe balony lub sterowce zasilane energią słoneczną jako platformy „operatora w chmurach”. W najnowszym teście terenowym SoftBank wyposażył drona w specjalny ładunek i ustanowił sześć oddzielnych komórek 5G na ziemi z jednego pojazdu na dużej wysokości [66]. Nawet na obrzeżach ~100 km promienia zasięgu na komórkę, test utrzymał stabilne połączenia szerokopasmowe, skutecznie pokazując, że jeden statek HAPS może pokryć obszar do 200 km średnicy z nakładającymi się komórkami [67]. To skok w porównaniu do wcześniejszych testów z jedną komórką i pierwsza na świecie demonstracja wielokomórkowego HAPS. „SoftBank potwierdził, że komunikacja może być utrzymana nawet [na] obrzeżach obszaru zasięgu HAPS,” zauważyła firma, co oznacza, że użytkownicy na skraju zasięgu nadal mieli sygnał [68]. Test jest częścią planu SoftBanku, by uruchomić przedkomercyjną usługę HAPS do 2026 roku, która miałaby uzupełniać naziemne 5G i satelity na niskiej orbicie okołoziemskiej, by dotrzeć do odległych regionów. W czerwcu SoftBank nawiązał współpracę z amerykańską firmą Sceye w celu pozyskania nowej generacji sterowców HAPS [69], a także zainwestował w sektor satelitarny (posiada udziały w OneWeb i współpracuje z Starlinkiem firmy SpaceX) [70]. Dzięki integracji HAPS, „wszechobecny zasięg” w powietrzu, kosmosie i na lądzie ma połączyć wiejskie wioski, statki na morzu czy strefy katastrof, do których tradycyjne wieże komórkowe i światłowody nie docierają. Analitycy branżowi określają HAPS jako obiecujące, ale wymagające przedsięwzięcie – wciąż pozostają pytania o kwestie regulacyjne (prawa do przestrzeni powietrznej ponad granicami i przydział widma) oraz ekonomię utrzymania flot platform stratosferycznych. Niemniej jednak postępy SoftBanku pokazują, że rozwiązania „sieci w chmurach” są coraz bliżej rzeczywistości, oferując potencjalnie nową warstwę globalnego zasięgu internetu GSM. Inni gracze, tacy jak Loon od Alphabetu (obecnie nieistniejący) i firmy z branży lotniczej, uważnie się przyglądają, ponieważ HAPS może stać się częścią narzędzi ery 6G.
Ekosystem urządzeń IoT rośnie: Ostatnie 48 godzin przyniosło rozwój w obszarze Internetu Rzeczy (IoT) powiązanym z łącznością GSM. Producent modułów Quectel zaprezentował nową linię modułów IoT „Direct-to-Cell” (D2C), które umożliwiają urządzeniom globalne połączenie przez sieć komórkową LTE bez pośrednich bramek [71]. Moduły te mają na celu uproszczenie wdrożeń IoT na dużą skalę (takich jak trackery zasobów czy inteligentne liczniki) poprzez zapewnienie gotowego wsparcia dla światowych pasm LTE i zintegrowanej eSIM, ograniczając potrzebę lokalnej konfiguracji. Po stronie sieci, operator satelitarny Starlink ujawnił plany rozszerzenia swojej powstającej usługi satellite-to-cellular poza awaryjne SMS-y, aby do 2025 roku objąć połączenia głosowe, transmisję danych i łączność IoT, wykorzystując bezpośrednie połączenia między zwykłymi telefonami (lub czujnikami IoT) a satelitami SpaceX [72]. Może to zapewnić podstawowy zasięg podobny do GSM w bardzo odległych rejonach lub na oceanach, dzięki łączności satelitarnej. W Szwajcarii natomiast, Nokia otworzyła nowe centrum rozwoju Private 5G i AI, aby pomóc przedsiębiorstwom i start-upom testować zaawansowane aplikacje IoT na samodzielnych sieciach 5G [73]. Laboratorium z siedzibą w Zurychu skoncentruje się na przemysłowych zastosowaniach IoT, łączących łączność 5G z edge computingiem i AI – od automatyzacji inteligentnych fabryk po rozwiązania do konserwacji w rzeczywistości rozszerzonej. Te działania podkreślają, jak ekosystem IoT ewoluuje równolegle z 4G/5G: z jednej strony producenci sprzętu upraszczają integrację IoT z sieciami komórkowymi dla masowej adopcji, z drugiej zaś dostawcy sieci (naziemnych i satelitarnych) rozszerzają zasięg i możliwości, by miliardy nowych urządzeń mogły pozostać połączone wszędzie. Przy prognozowanej liczbie globalnych połączeń IoT przekraczającej 30 miliardów do 2030 roku, każdy kolejny postęp – czy to bardziej wszechstronny moduł, czy nowatorska sieć jak satellite-to-IoT – przyczynia się do realizacji wizji „Internetu Wszystkiego” płynnie połączonego przez infrastrukturę GSM.
Odporność sieci i awarie
Awaria 000 w Optus wywołuje śledztwo: Poważna awaria sieci w Australii wzbudziła alarm dotyczący odporności telekomunikacji. 20 września Optus – drugi co do wielkości operator komórkowy w kraju – mierzy się z krytyką społeczną i rządową po nocnej awarii swojej sieci, która uniemożliwiła korzystanie z numeru alarmowego (000) przez ponad 12 godzin [74]. Zakłócenie, które rozpoczęło się około 00:30 czasu lokalnego w czwartek i nie zostało w pełni usunięte aż do po 13:00, oznaczało, że niektórzy klienci w części Australii Południowej, Australii Zachodniej i Terytorium Północnego nie mogli połączyć się z policją, pogotowiem ratunkowym ani strażą pożarną. Niestety, władze potwierdziły, że podczas okna awarii doszło do trzech zgonów: ośmiotygodniowego niemowlęcia, starszej kobiety i starszego mężczyzny – przypadki, w których opóźniona reakcja służb ratunkowych mogła mieć znaczenie [75]. Sama awaria została przypisana „usterce” podczas rutynowej aktualizacji oprogramowania i zapory sieciowej w głównej sieci Optus [76]. Chociaż systemy zapasowe powinny były utrzymać działanie kluczowych usług, nie zadziałały. W obliczu oburzenia, dyrektor generalna Optus Kelly Bayer Rosmarin początkowo przeprosiła, a w sobotę spółka-matka Singtel ogłosiła jej rezygnację. Tymczasowy dyrektor generalny Michael Ackland i kierownictwo Optus współpracują z wieloma śledztwami wszczętymi przez rząd australijski i organy regulacyjne [77] [78]. „Będziemy w pełni współpracować ze wszystkimi śledztwami… [i] głęboko przepraszamy,” zadeklarowali liderzy Optus na konferencjach prasowych, starając się odzyskać zaufanie. Federalna minister ds. komunikacji nazwała incydent „całkowicie nieakceptowalnym” i przyspiesza dochodzenie w sprawie tego, dlaczego przywrócenie dostępu do 000 trwało tak długo oraz czy uzasadnione są kary regulacyjne lub nowe standardy niezawodności. Incydent podkreśla kluczowe uzależnienie od sieci komórkowych w zakresie usług ratujących życie i odbił się szerokim echem w branży. Analitycy zauważają, że choć awarie się zdarzają, incydent z Optus podkreśla potrzebę solidnych nadmiarowych rozwiązań w trasowaniu połączeń alarmowych – na przykład automatycznego przekierowywania połączeń do konkurencyjnych sieci, jeśli jedna z nich zawiedzie. Rodzi to także pytania o komunikację kryzysową operatorów: wielu dotkniętych Australijczyków dowiedziało się o awarii dopiero po próbie wybrania 000. Sąsiednia Nowa Zelandia natychmiast zażądała od swoich operatorów audytu systemów połączeń alarmowych, by uniknąć podobnej wpadki. Dla Optus, który w zeszłym roku doświadczył poważnego wycieku danych, skutki są poważne – poza śledztwami i możliwymi karami, ucierpiała reputacja marki. Operator będzie teraz pod presją, by inwestować w wzmocnienie sieci, dokładne testowanie ulepszeń oraz być może ustanowienie umów o wzajemnej pomocy z konkurentami na wypadek sytuacji awaryjnych. Wniosek dla operatorów na całym świecie jest jasny: w miarę jak sieci telekomunikacyjne stają się coraz bardziej kluczowe dla bezpieczeństwa publicznego, odporność i mechanizmy zabezpieczające są równie istotne jak szybkość i pojemność przy projektowaniu sieci. <hr>
Źródła: Komunikaty prasowe firm, oficjalne oświadczenia oraz doniesienia medialne z Reuters, Mobile World Live, Telecoms.com, RCR Wireless, The Business Standard, TechAfrica News i innych renomowanych źródeł, jak wskazano powyżej. Wszystkie informacje pochodzą z wydarzeń i ogłoszeń z 19–20 września 2025 r., o ile nie zaznaczono inaczej.
References
1. gulfbusiness.com, 2. gulfbusiness.com, 3. www.telecoms.com, 4. www.telecoms.com, 5. www.mobileworldlive.com, 6. www.mobileworldlive.com, 7. www.mobileworldlive.com, 8. techafricanews.com, 9. techafricanews.com, 10. techafricanews.com, 11. ftnnews.com, 12. ftnnews.com, 13. ftnnews.com, 14. ftnnews.com, 15. www.telecoms.com, 16. www.telecoms.com, 17. www.telecoms.com, 18. www.telecoms.com, 19. www.reuters.com, 20. www.reuters.com, 21. www.reuters.com, 22. www.reuters.com, 23. gulfbusiness.com, 24. gulfbusiness.com, 25. gulfbusiness.com, 26. www.telecoms.com, 27. www.telecoms.com, 28. www.telecoms.com, 29. www.bez-kabli.pl, 30. www.bez-kabli.pl, 31. www.bez-kabli.pl, 32. www.bez-kabli.pl, 33. www.bez-kabli.pl, 34. www.bez-kabli.pl, 35. www.mobileworldlive.com, 36. www.mobileworldlive.com, 37. www.mobileworldlive.com, 38. www.mobileworldlive.com, 39. techafricanews.com, 40. techafricanews.com, 41. techafricanews.com, 42. www.mobileworldlive.com, 43. www.mobileworldlive.com, 44. www.mobileworldlive.com, 45. subtelforum.com, 46. ftnnews.com, 47. ftnnews.com, 48. ftnnews.com, 49. ftnnews.com, 50. ftnnews.com, 51. ftnnews.com, 52. techafricanews.com, 53. techafricanews.com, 54. techafricanews.com, 55. techafricanews.com, 56. techafricanews.com, 57. www.ecofinagency.com, 58. apanews.net, 59. www.bundesnetzagentur.de, 60. www.bundesnetzagentur.de, 61. www.bundesnetzagentur.de, 62. www.bundesnetzagentur.de, 63. www.instagram.com, 64. www.reuters.com, 65. www.reuters.com, 66. www.telecoms.com, 67. www.telecoms.com, 68. www.telecoms.com, 69. www.telecoms.com, 70. www.telecoms.com, 71. www.quectel.com, 72. www.rcrwireless.com, 73. www.rcrwireless.com, 74. www.reuters.com, 75. www.reuters.com, 76. www.reuters.com, 77. www.reuters.com, 78. www.reuters.com
