Globalna rewolucja GSM: zanik 2G i 3G w miarę ekspansji 4G – kluczowe wydarzenia (12–13 września 2025)

Kluczowe fakty

• Wycofywanie starszych sieci: Rządy i operatorzy na całym świecie przyspieszają wyłączanie sieci 2G i 3G, aby uwolnić pasmo dla 4G i 5G. GSMA podaje, że 169 sieci w 75 krajach już wyłączyło 2G/3G na rok 2024 samenacouncil.org. W Afryce Subsaharyjskiej 3G wciąż dominuje i tylko RPA ma konkretne plany wycofania zarówno 2G, jak i 3G (do 2027 roku) samenacouncil.org.
• Nowe wdrożenia 4G: Namibia właśnie uruchomiła pierwszą prywatnie prowadzoną sieć komórkową, zbudowaną w całości w oparciu o 4G LTE reuters.com. Inwestycja Paratus Group o wartości 81 milionów dolarów ma na celu konkurowanie z operatorami państwowymi i obsługę zaawansowanych technologicznie użytkowników reuters.com. Sąsiednia RPA, planując wyłączenie 2G/3G do 2027 roku, podkreśla zwrot regionu w stronę 4G/5G, pomimo obaw o wykluczenie cyfrowe reuters.com.
• Przemiany w Azji: Filipiny ogłosiły plany wycofania wszystkich usług 2G i 3G, przekazując te pasma na rzecz poprawy zasięgu 4G/5G technobaboy.com technobaboy.com. Tylko około 15% filipińskich użytkowników telefonii komórkowej korzysta jeszcze z 2G/3G, a główni operatorzy (np. Smart Communications) zaczęli już wyłączać starsze sieci na rzecz szybszych technologii technobaboy.com technobaboy.com. Inne rynki Azji i Pacyfiku również dostosowują swoje harmonogramy – na przykład nowozelandzki Spark opóźnił wyłączenie 3G do 2026 roku, jednocześnie planując wyłączenie 2G do 2025 roku, aby ułatwić migrację klientów mobileworldlive.com mobileworldlive.com.
• Wyzwania rynków wschodzących: W Nigerii, borykający się z problemami operator 9mobile (przemianowany na T2) zawarł umowę o krajowym roamingu z liderem rynku, firmą MTN, aby złagodzić skutki niewydolnej infrastruktury thenationonlineng.net thenationonlineng.net. Klienci T2 mogą teraz korzystać z sygnału 2G/3G/4G MTN w całym kraju, jednak wielu użytkowników zgłasza trudności z dostępem do usługi bez ręcznego wyboru sieci thenationonlineng.net. Rzecznicy konsumentów skrytykowali brak edukacji klientów przez T2 w zakresie konfiguracji roamingu, wzywając do lepszej komunikacji, aby operator „odżył na nowo” i pozostał realnym konkurentem thenationonlineng.net. Warto zauważyć, że umowa z MTN przyniosła poprawę – T2 zyskał ok. 290 000 nowych abonentów w lipcu, co jest pierwszym wzrostem od prawie roku thenationonlineng.net.
• Ruchy w zakresie widma i polityki: Meksyk pokazuje, jak polityka wpływa na usługi GSM – wysokie opłaty za widmo nakładane przez rząd sprawiły, że AT&T prawdopodobnie pominie kolejną aukcję widma w Meksyku reuters.com reuters.com. Ponieważ Telcel należący do América Móvil dominuje na rynku z udziałem ok. 70%, kosztowne licencje już wcześniej zmusiły Movistar (Telefónica) do wycofania się (zwracając swoje widmo i korzystając z sieci AT&T) reuters.com reuters.com. Amerykańscy urzędnicy naciskają na Meksyk, by obniżył opłaty, ostrzegając, że wysokie koszty tłumią konkurencję i inwestycje w usługi mobilnego internetu reuters.com.
• Ulepszenia technologiczne i kompatybilność: Operatorzy wdrażają nowe technologie, aby poprawić usługi oparte na GSM i wsparcie dla urządzeń. W Chinach trzej główni operatorzy ogłosili, że będą wspierać eSIM (wbudowaną kartę SIM) w nadchodzącym iPhonie „Air” firmy Apple, co stanowi krok w kierunku unowocześnienia technologii SIM i uproszczenia łączności urządzeń reuters.com. Tymczasem operatorzy w USA i Europie nadal zachęcają klientów do rezygnacji z przestarzałych sieci – na przykład T-Mobile US rozpoczął wyłączanie swojej sieci 2G GSM w 2025 roku i oferuje nawet darmowe aktualizacje telefonów do 4G dla użytkowników 2G, aby nikt nie został odłączony datacenterdynamics.com datacenterdynamics.com. Virgin Media O2 w Wielkiej Brytanii podobnie ostrzegła firmy, aby wymieniły wszelkie urządzenia 2G/3G przed wyłączeniem tych sieci pod koniec roku, ponieważ wszystkie brytyjskie sieci 3G zostaną wyłączone do grudnia 2025 roku capacitymedia.com.

Przestarzałe sieci odchodzą w przeszłość

Na całym świecie sieci 2G i 3G – oryginalne systemy oparte na GSM – są wyłączane w bezprecedensowym tempie. Regulatorzy telekomunikacyjni i operatorzy priorytetowo traktują 4G i 5G, powołując się na potrzebę ponownego wykorzystania widma i redukcji kosztów utrzymania przestarzałej infrastruktury samenacouncil.org. Najnowszy raport GSMA „State of Mobile Internet Connectivity” podkreślił, że do końca 2024 roku 169 operatorów w 75 krajach zakończyło wyłączanie sieci 2G lub 3G, a wiele kolejnych procesów jest w toku samenacouncil.org. Ponieważ starsze sieci obsługują coraz mniejszy ruch i stanowią obciążenie finansowe, „wielu operatorów albo już wyłączyło, albo jest w trakcie wyłączania sieci 2G i 3G”, zauważyła GSMA samenacouncil.org. Jednak ten trend jest nierówny w różnych regionach – GSMA zauważa, że w części Afryki Subsaharyjskiej 3G pozostaje dominującą technologią mobilną, a tylko jeden kraj w tym regionie (RPA) ma konkretne plany całkowitego wycofania 2G/3G samenacouncil.org. Ta rozbieżność podkreśla, jak rynki rozwijające się muszą równoważyć postęp z dostępnością: jak ostrzegł jeden z analityków branżowych, całkowite zbyt szybkie wyłączanie przestarzałych sieci „może pogłębić przepaść cyfrową”, jeśli użytkownicy o niskich dochodach nie będą mogli sobie pozwolić na urządzenia 4G/5G reuters.com.

Polityki krajowe ewoluują, aby zarządzać tą transformacją. W Wielkiej Brytanii wszyscy główni operatorzy już wyłączyli lub wyłączą 3G do końca 2025 roku, zgodnie z rządowym planem (sieci 2G zostaną wyłączone do 2033 roku) moneysavingexpert.com. Vodafone, EE i Three UK zakończyły wyłączanie 3G przed terminem, a Virgin Media O2 rozpoczęła wyłączanie w 2025 roku, wzywając wszystkich pozostałych klientów biznesowych korzystających z urządzeń IoT 3G lub 2G do natychmiastowej modernizacji capacitymedia.com capacitymedia.com. „Zapewnienie kompatybilności urządzeń z 4G/5G… [jest] jedynym sposobem, aby uniknąć zakłóceń po wyłączeniu usług 2G/3G,” wyjaśnił Paul O’Sullivan, dyrektor Virgin Media O2, podczas briefingu, podkreślając, że firmy muszą działać, inaczej ryzykują wyłączenie kluczowego sprzętu capacitymedia.com.

W regionie Azji i Pacyfiku również kilka krajów aktywnie wycofuje przestarzałe sieci. Singapur był jednym z pierwszych w regionie, który zakończył usługi 2G kilka lat temu, a jego operatorzy właśnie całkowicie wyłączyli 3G w lipcu 2025 roku iotbusinessnews.com. Operatorzy Nowej Zelandii planowali wycofać 3G do końca 2025 roku, ale w czerwcu Spark NZ ogłosił krótkie przedłużenie do marca 2026 roku, aby dać pozostałym klientom więcej czasu – równocześnie przyspieszając modernizację wszystkich stacji bazowych obsługujących tylko 3G do 4G/5G do tego czasu mobileworldlive.com mobileworldlive.com. Konkurencyjny One New Zealand (dawniej Vodafone NZ) również przesunął wyłączenie 3G, aby zbiegło się z końcem 2G w 2025 roku, synchronizując oba procesy dla płynniejszego przejścia mobileworldlive.com. Przypadki te pokazują, że regulatorzy przyznają krótkie okresy przejściowe, aby nie pozostawić użytkowników bez usług.

Być może najbardziej dramatyczna zmiana ma miejsce na Filipinach, gdzie władze zdecydowały się całkowicie wycofać sieci 2G i 3G w nadchodzących latach. Departament Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (DICT) ujawnił, że tylko około 15% filipińskich abonentów komórkowych wciąż korzysta z 2G/3G, a utrzymywanie tych przestarzałych sieci jest obecnie postrzegane jako przeszkoda dla postępu cyfrowego technobaboy.com technobaboy.com. Po podpisaniu nowej ustawy (Konektadong Pinoy Act) pasmo obecnie zajmowane przez 2G i 3G zostanie przekazane na rzecz zwiększenia zasięgu 4G i 5G technobaboy.com. „Utrzymywanie tych przestarzałych systemów może spowolnić postęp cyfrowy, gdy rośnie zapotrzebowanie na szybszy, bardziej niezawodny internet”, zauważył DICT, podkreślając, że priorytetem muszą być sieci o wyższej przepustowości technobaboy.com. Najwięksi filipińscy operatorzy wydają się popierać ten kierunek – Smart Communications już rozpoczął wyłączanie stacji 2G/3G, aby przekierować zasoby na 4G/LTE i dostosować się do światowych trendów technobaboy.com. Trzeci operator, DITO Telecommunity, również publicznie poparł wycofanie tych technologii jako „bezpieczniejsze, nowocześniejsze środowisko mobilne”, zapowiadając, że pomoże swoim pozostałym klientom 2G/3G przejść na nowsze rozwiązania, zamiast sprzeciwiać się zmianom (Globe Telecom, drugi co do wielkości operator, już wcześniej w większości przeniósł swoją bazę na 4G) technobaboy.com. Plan filipiński ilustruje szerszy trend na rynkach wschodzących: dążenie do „przeskoku” do nowszych sieci, ale z uwzględnieniem tych, którzy wciąż polegają na podstawowych usługach. Tamtejsi urzędnicy przyznają, że całkowite pożegnanie się z 2G/3G będzie wymagało programów zapewniających przystępne cenowo urządzenia 4G i zasięg nawet na obszarach wiejskich, tak aby żadna społeczność nie została wykluczona, gdy stare sygnały zamilkną.

Przyspieszenie rozbudowy i modernizacji 4G LTE

Nawet gdy starsze generacje zanikają, 4G LTE pozostaje koniem roboczym globalnego internetu mobilnego i nadal rozszerza swój zasięg. Nowe badanie GSMA potwierdziło, że 4G dociera obecnie do około 93% światowej populacji (7,6 miliarda ludzi), co czyni ją najbardziej rozpowszechnioną technologią sieciową na świecie samenacouncil.org samenacouncil.org. W rzeczywistości w 2024 roku prawie 150 milionów osób po raz pierwszy uzyskało dostęp do zasięgu 4G, rozszerzając usługę LTE na ostatnie niepołączone zakątki samenacouncil.org. Jednak GSMA zauważyła również, że tempo wdrażania nowych sieci 4G spowalnia w porównaniu z kilkoma latami wstecz, ponieważ wielu operatorów pokryło już obszary obiecujące najwyższe zwroty samenacouncil.org. Uwaga – i większość inwestycji – przesuwa się w kierunku 5G na rynkach zaawansowanych samenacouncil.org. Jednak w regionach rozwijających się 4G wciąż ma duże pole do wzrostu i często jest główną ścieżką modernizacji dla społeczności 2G/3G.Jednym z przykładów nagłówków w tym tygodniu jest Namibia w południowej Afryce, gdzie Paratus Group uruchomił pierwszą w kraju prywatną sieć komórkową, aby ożywić od dawna statyczny rynek telekomunikacyjny. Do tej pory usługi mobilne w Namibii były zdominowane przez dwóch operatorów wspieranych przez państwo (MTC i Telecom Namibia) od lat 90. reuters.com reuters.com. Paratus – panafrykańska firma telekomunikacyjna działająca w 15 krajach – zainwestowała około N$1,42 miliarda (~81 mln USD), aby wdrożyć zupełnie nową sieć zbudowaną całkowicie w oparciu o technologię 4G LTE reuters.com reuters.com. „Uruchomienie pierwszej prywatnej sieci komórkowej w Namibii to celowy krok w naszej misji transformacji cyfrowego krajobrazu Afryki” – powiedział dyrektor generalny Paratus, Schalk Erasmus, podkreślając odważny zamiar zapewnienia szybszych, nowocześniejszych opcji łączności reuters.com. Pomijając 2G i 3G, Paratus zamierza dostarczać szybszy internet i „wygodne rozwiązania mobilne” dla technologicznie zaawansowanej grupy odbiorców spragnionej lepszych usług reuters.com. To uruchomienie może być przełomowe dla około 3 milionów mieszkańców Namibii, gdzie rośnie zapotrzebowanie na dane mobilne. Wpisuje się to także w trendy regionalne: plan Republiki Południowej Afryki dotyczący wyłączenia 2G/3G do 2027 roku (aby przekierować pasmo na 4G/5G) został wyraźnie wskazany jako kontekst reuters.com. Jednak Paratus i regulatorzy muszą zadbać, by żaden użytkownik nie został pominięty: krytycy wyłączenia sieci 2G/3G w RPA w 2027 roku ostrzegają, że może to wykluczyć tych, których nie stać na urządzenia 4G reuters.com. Namibia będzie musiała zachować tę równowagę podczas modernizacji. Mimo to wdrożenie 4G przez Paratus jest powszechnie postrzegane jako pozytywne – przynosi konkurencję i większą przepustowość. Oczekuje się, że „ugryzie kawałek rynku” operatorów państwowych (MTC ma ponad 2 miliony abonentów), oferując nowoczesny zasięg i plany dostosowane do dzisiejszych użytkowników reuters.com reuters.com.

Inne regiony również podwajają wysiłki w zakresie rozbudowy LTE. W Azji Południowej państwowy operator telekomunikacyjny Indii, BSNL, w tym roku agresywnie instalował wieże 4G po długich opóźnieniach. Do połowy 2025 roku BSNL wdrożył ponad 100 000 nowych stacji bazowych 4G w całych Indiach, wykorzystując opracowany w kraju sprzęt rcrwireless.com rcrwireless.com. Ta ogromna rozbudowa (w dużej mierze zakończona latem) w końcu zapewnia 4G wielu wiejskim i półmiejskim obszarom Indii, które nie miały dostępu do szybkiego internetu. Kolejnym etapem firmy jest modernizacja tych lokalizacji, aby były gotowe na 5G, ale urzędnicy jasno stwierdzili, że uruchomienie 5G nastąpi dopiero, gdy w całym kraju powstanie solidna warstwa 4G rcrwireless.com. Celem BSNL jest dogonienie prywatnych konkurentów (Jio i Airtel) oraz zapewnienie niezawodnego internetu mobilnego nawet w najodleglejszych rejonach. Efekty są już widoczne: do września zasięg populacji Indii w sieci 4G znacznie wzrósł, a wstępne testy sieci BSNL pokazują poprawę prędkości.

W Nigerii, pomimo szumu wokół 5G, to właśnie 4G osiągnęło kamień milowy – po raz pierwszy obejmując ponad połowę populacji (50,8% zasięgu) samenacouncil.org samenacouncil.org. Najnowsze dane nigeryjskiego regulatora (NCC) pokazują, że 4G obecnie prowadzi pod względem zasięgu, podczas gdy starsze sieci GSM się wycofują: sygnały 2G obejmują około 38% Nigeryjczyków, a 3G tylko ~7%, podczas gdy raczkujące 5G ma 3% zasięgu samenacouncil.org samenacouncil.org. To oznacza szybkie przejście w kraju, który jeszcze kilka lat temu w dużej mierze polegał na 2G/3G do podstawowej łączności. Rozwój 4G w Nigerii to zasługa operatorów takich jak MTN, Airtel i Glo, którzy inwestują w modernizację sieci i wdrażanie LTE na niskich pasmach na obszarach wiejskich. To także wyjaśnia, dlaczego nigeryjscy operatorzy – podobnie jak wielu w Afryce – coraz częściej rozważają wyłączenie starszych sieci w nadchodzących latach; jak ujął to jeden z obserwatorów rynku telekomunikacyjnego, utrzymywanie 2G/3G przy tak małej liczbie użytkowników staje się „trudne do uzasadnienia”, gdy 4G może obsługiwać głos (VoLTE), dane i IoT wydajniej samenacouncil.org samenacouncil.org. Firmy muszą jednak postępować ostrożnie na takich rynkach, ponieważ dziesiątki milionów ludzi nadal korzystają z podstawowych telefonów. Raport GSMA zauważył, że „tempo wyłączania sieci różni się w zależności od regionu”, a na obszarach o niższych dochodach 2G może utrzymać się nieco dłużej, dopóki nie poprawi się dostępność przystępnych cenowo telefonów 4G i poziom umiejętności cyfrowych samenacouncil.org.

Działania operatorów i partnerstwa na zmieniającym się rynku

Operatorzy telekomunikacyjni odpowiadają na te zmiany technologiczne poprzez partnerstwa strategiczne i działania skierowane do klientów, aby pozostać konkurencyjnymi. Wyraźny przykład miał miejsce w Nigerii, gdzie czwarty co do wielkości operator komórkowy w kraju przeszedł latem gruntowną restrukturyzację. 9mobile – niegdyś obiecujący operator GSM, który popadł w kłopoty – został przejęty przez nowych inwestorów i w lipcu przemianowany na „T2”. W obliczu wieloletnich strat abonentów i pogarszającej się jakości usług (częściowo z powodu przestarzałego sprzętu 2G/3G), T2 podjął odważny krok: zawarł ogólnokrajową umowę roamingową i dotyczącą współdzielenia infrastruktury z MTN Nigeria, liderem rynku thenationonlineng.net thenationonlineng.net. Od 3 lipca 2025 roku umowa ta pozwala klientom T2 automatycznie łączyć się z siecią MTN wszędzie tam, gdzie MTN ma zasięg, wypełniając w praktyce wszystkie luki, w których własna sieć T2 miała problemy thenationonlineng.net thenationonlineng.net. W praktyce użytkownicy T2 z kartą SIM obsługującą roaming mogą odbierać sygnał (głos, SMS, dane) przez nadajniki MTN na 2G, 3G lub 4G, w zależności od potrzeb thenationonlineng.net. Porozumienie zostało zatwierdzone przez regulatorów, aby wzmocnić konkurencję – nigeryjski urząd telekomunikacyjny chciał uratować podupadającą markę 9mobile przed upadkiem i utrzymać czwartego gracza na rynku.Początkowa reakcja długo cierpiących abonentów T2 była radosna; wielu z nich zachowało swoje stare numery 0809… z lojalności, nawet gdy jakość usług gwałtownie spadła thenationonlineng.net. „Kiedy ogłoszono tę wiadomość… byłem zachwycony, bo 9mobile (obecnie T2) był moim ulubionym operatorem,” wspominał jeden z klientów, zaznaczając, że ma nadzieję „znów cieszyć się moją ukochaną linią” dzięki zasięgowi MTN thenationonlineng.net. Jednak na początku września (ponad dwa miesiące po rozpoczęciu współpracy) pojawiła się frustracja, ponieważ niektórzy użytkownicy nadal nie mogli sprawić, by ich karty SIM T2 działały niezawodnie w sieci MTN thenationonlineng.net. Media społecznościowe i grupy konsumenckie zalała fala skarg, że roaming nie był „automatyczny” dla wszystkich – wielu klientów nie zdawało sobie sprawy, że muszą zmienić ustawienia telefonu (ręcznie wybrać MTN, wyłączyć automatyczny wybór sieci, a następnie zrestartować urządzenie), aby wymusić połączenie roamingowe thenationonlineng.net. Nigeryjskie stowarzyszenie praw konsumentów (ATCIS) zgłosiło nawet dziesiątki skarg od użytkowników T2, którzy nie zostali odpowiednio poinstruowani w tym zakresie thenationonlineng.net. „T2 nie zrobił wystarczająco dużo, by edukować swoich klientów,” zauważył prezes ATCIS Sina Bilesanmi, sugerując, że firma powinna była wysłać masowe SMS-y i komunikaty głosowe w językach lokalnych, wyjaśniające, jak połączyć się z sygnałem MTN thenationonlineng.net. „To ich sieć – powinni… edukować [klientów] o krokach, jakie należy podjąć, by korzystać z roamingu,” powiedział, podkreślając, że utrzymanie zadowolenia tych abonentów jest kluczowe dla „pogłębiania konkurencji” w branży thenationonlineng.net thenationonlineng.net.

Kierownictwo T2 odpowiedziało od tego czasu, że wdraża kampanię informacyjną i że roaming działa wszędzie tam, gdzie MTN ma 4G/3G/2G, ale przyznali, że użytkownicy czasami muszą wybrać go ręcznie. Pomimo problemów, pojawiają się pierwsze oznaki, że strategia działa: T2 odnotowało dodatni bilans abonentów w lipcu 2025 roku – pierwszy raz od prawie roku thenationonlineng.net. W tym miesiącu przybyło około 290 000 nowych klientów, głównie dzięki pozytywnym opiniom, że teraz można korzystać z karty T2 w zasięgu ogólnokrajowej sieci MTN thenationonlineng.net thenationonlineng.net. W rzeczywistości w lipcu T2 był jedynym nigeryjskim operatorem, który odnotował wzrost; trzej więksi rywale stracili abonentów (Airtel stracił ponad 2 miliony) thenationonlineng.net thenationonlineng.net. Choć T2 nadal ma tylko niewielki udział w rynku (~1,6% aktywnych kart SIM) thenationonlineng.net thenationonlineng.net, umowa roamingowa daje mu realną szansę na odzyskanie użytkowników, którzy odeszli z powodu problemów z zasięgiem. Analityk branżowy z Lagos zauważył, że tego typu aktywne współdzielenie infrastruktury może stać się powszechniejsze, by efektywnie wykorzystywać sieci. Dla konsumentów natychmiastową korzyścią jest większy wybór zasięgu: dawniej borykający się z problemami operator GSM może teraz korzystać z sieci najwyższej klasy. Jak ujął to jeden z interesariuszy, nigeryjski rynek komórkowy „jest jak wielki słoń, z którego mięsa wystarczy dla wszystkich” – dzięki sprytnym partnerstwom i podejściu zorientowanemu na klienta nawet mniejsi operatorzy mogą przetrwać i znaleźć swoją niszę thenationonlineng.net.

Na innych rynkach operatorzy również znajdują kreatywne sposoby na modernizację bez zrażania dotychczasowych klientów. W Stanach Zjednoczonych na przykład T-Mobile US rozpoczął stopniowe wyłączanie swojej sieci 2G GSM na początku 2025 roku, ale dokłada starań, aby zrobić to w sposób przyjazny dla klientów datacenterdynamics.com datacenterdynamics.com. Firma ogłosiła, że chociaż pojemność 2G zacznie być ograniczana od lutego, utrzyma część sieci 2G „dla wielu klientów podczas tej transformacji” i nawet zaoferuje darmowe telefony obsługujące 4G każdemu, kto nadal korzysta z urządzeń 2G datacenterdynamics.com datacenterdynamics.com. T-Mobile wyraźnie stwierdził, że „nadal wspiera klientów z urządzeniami 2G poprzez darmowe aktualizacje urządzeń, aby zapewnić im łączność”, podkreślając najlepszą praktykę wymiany starego sprzętu, aby użytkownicy nie zostali odcięci datacenterdynamics.com. Tego typu działania ułatwiają przejście do sieci wyłącznie 4G i 5G. Amerykańscy operatorzy wyłączyli już 3G do 2022 roku, więc 2G pozostało głównie dla niektórych użytkowników M2M/IoT i roamingu; oferując zachęty, T-Mobile sygnalizuje, że nawet te przypadki użycia muszą wkrótce przejść na LTE lub nowsze standardy.

W Europie wielu operatorów stosuje podobne podejście. Niektórzy wprowadzili telefony z obsługą 4G w niskich cenach dla klientów, którzy potrzebują tylko podstawowych połączeń, ale których telefony 3G przestaną działać po wyłączeniu 3G. W Niemczech i Francji operatorzy wysyłali listy do klientów biznesowych, którzy nadal korzystają z aplikacji M2M na 2G (takich jak inteligentne liczniki czy lokalizatory pojazdów), przypominając im o konieczności zaplanowania migracji przed datą odcięcia. Wszystkie te działania mają na celu zarządzanie „długim ogonem” użytkowania GSM – tym niewielkim odsetkiem połączeń nadal korzystających z 2G/3G, dla których istnieją alternatywy, jeśli użytkownicy zostaną do nich zachęceni.

Rozwój regulacyjny i biznesowy wpływający na usługi GSM

Wyłączanie 2G/3G i wdrażanie 4G/5G nie odbywa się w próżni – regulatorzy telekomunikacyjni i decyzje biznesowe odgrywają kluczową rolę w tej zmianie. W dniach 12–13 września 2025 miało miejsce kilka istotnych wydarzeń, które podkreśliły, jak polityka i ekonomia wpływają na usługi internetowe oparte na GSM:

• Polityka dotycząca widma i aukcje: W Meksyku pojawiła się ważna informacja zapowiadająca nadchodzącą aukcję widma dla częstotliwości mobilnych. AT&T Mexico (drugi co do wielkości operator w kraju) zasygnalizował, że prawdopodobnie powstrzyma się od udziału w kolejnej aukcji z powodu zaporowo wysokich kosztów widma reuters.com reuters.com. Rząd Meksyku historycznie pobiera od operatorów komórkowych opłaty za licencjonowane widmo znacznie powyżej średniej światowej – poprzez wysokie roczne opłaty za użytkowanie – i był niechętny obniżeniu ceny minimalnej. Doprowadziło to do zniekształcenia rynku, na którym tylko dominujący gracz (Telcel należący do América Móvil, kontrolujący ok. 70% udziału) może swobodnie pozwolić sobie na duże bloki widma. Rzeczywiście, hiszpańska Telefónica opuściła meksykański rynek w 2019 roku, dosłownie zwracając swoje licencje na widmo państwu i działając zamiast tego jako reseller w sieci AT&T reuters.com reuters.com. Samo AT&T miało trudności z osiąganiem zysków przy tych obciążeniach opłatami (jest zagranicznym graczem z mniejszą liczbą abonentów). Źródło w firmie powiedziało Reutersowi, że „przy obecnych kosztach widma bardzo prawdopodobne jest, że ta aukcja znów pozostanie bez rozstrzygnięcia” – tzn. żaden operator nie złoży oferty, tak jak miało to miejsce podczas ostatniej próby aukcji reuters.com reuters.com. Ten scenariusz podkreśla, jak nadmierne ceny widma mogą przynieść odwrotny skutek: meksykański regulator (IFT) ostrzegł, że odstraszając oferentów, rząd faktycznie stracił prawie 700 milionów dolarów potencjalnych przychodów z licencji z niesprzedanego widma w latach 2020–2023 reuters.com reuters.com. Przypadek Meksyku jest uważnie obserwowany przez analityków branżowych, a nawet rząd USA, który naciskał na Meksyk, by złagodził opłaty za widmo w imię uczciwości handlowej reuters.com <a href=”https://www.reuters.com/enreuters.com. Dla konsumentów konsekwencje są poważne – jeśli operatorów nie stać na pasmo, inwestycje w sieć zostają wstrzymane. Meksyk późno uruchomił 5G i wciąż są tam wiejskie miejscowości korzystające z 2G/3G, ponieważ operatorzy mają ograniczone zasoby. Konkurencyjna aukcja w 2024/2025 mogłaby odblokować nową pojemność 4G (a nawet przyciągnąć nowych graczy), ale jeśli polityka się nie zmieni, użytkownicy mobilnego internetu w Meksyku mogą zauważyć wolniejszy postęp i utrzymujące się wysokie ceny. Nowa rządowa agencja ds. telekomunikacji ma obowiązek przeprowadzić aukcję do stycznia 2026 r.; pytanie, czy na czas zmieni strukturę opłat, by zachęcić AT&T lub innych do powrotu do rozmów.
• Konsolidacja i inwestycje: Przetasowania w branży telekomunikacyjnej nadal kształtują dostępność usług GSM i LTE. W Ameryce Południowej hiszpański gigant Telefónica wyprzedaje wiele swoich operacji w Hispanoameryce, co wpływa na miliony abonentów GSM/LTE. Na początku 2025 roku firma zgodziła się sprzedać swoje jednostki w Urugwaju i Ekwadorze regionalnemu operatorowi Millicom rcrwireless.com rcrwireless.com. Każda sprzedaż przekazuje istniejącą infrastrukturę 2G/3G/4G nowemu właścicielowi. Millicom, znany pod marką Tigo, zapowiedział inwestycje w rozbudowę 4G i przygotowanie 5G na tych rynkach, co może przyspieszyć wycofywanie starszych sieci również tam. Podobnie w Afryce Vodafone ogranicza swoją obecność – na przykład Vodafone Idea w Indiach (joint venture Vodafone) boryka się z problemami finansowymi i może szukać pomocy rządu na sfinansowanie modernizacji do 4G, podczas gdy oddział Vodafone w Ghanie został znacjonalizowany w zeszłym roku. Wszystkie te działania pokazują, jak klimat biznesowy (fuzje i przejęcia, wyjścia, partnerstwa) może zmienić ścieżkę rozwoju technologii mobilnych w danym kraju: nowi właściciele mogą zainwestować kapitał w modernizację do 4G/5G, lub przeciwnie, brak inwestycji może opóźnić te modernizacje.
• Realokacja widma dla starszych pasm: Niektórzy regulatorzy proaktywnie przekwalifikowują częstotliwości z usług ery GSM. W Korei Południowej władze niedawno przydzieliły całe pozostałe pasmo 3G z powrotem do użytku 4G/5G rcrwireless.com. SK Telecom i KT, które miały jeszcze po 10 MHz na 3G, przekierują je na wdrożenia LTE lub 5G, ponieważ korzystanie z 3G w Korei spadło do znikomych poziomów. Taka polityka – odbieranie pasma starym technologiom – zwykle wiąże się z nakazem utrzymania usług dla pozostałych klientów 3G innymi metodami (np. VoLTE lub 2G dla połączeń głosowych). Regulator telekomunikacyjny Hongkongu również ogłosił, że do końca 2025 roku cofnie wszystkie licencje 3G, uwalniając te pasma dla nowszych technologii ofca.gov.hk. Izrael wyznaczył nawet 31 grudnia 2025 jako ostateczny termin wyłączenia zarówno 2G, jak i 3G w całym kraju en.wikipedia.org, podążając śladem takich krajów jak Japonia (która już wyłączyła 3G w 2022 roku i utrzyma minimalne 2G jeszcze przez rok lub dwa). Każde takie ogłoszenie wysyła jasny sygnał do konsumentów i branży: zmierzch sieci GSM jest zaplanowany i nadchodzi wkrótce.

Na koniec warto zauważyć nacisk na zmniejszanie przepaści podczas tej transformacji. Liderzy branży telekomunikacyjnej często podkreślają, że nowe sieci przynoszą ogromne korzyści – wyższe prędkości, lepszą niezawodność – ale muszą im towarzyszyć działania na rzecz włączenia wszystkich. Jak wyjaśnił analityk branży mobilnej w kontekście planów wdrożenia 5G w Afryce, „Wdrożenie 5G to nie tylko szybsze prędkości; to umożliwienie powstania nowych branż i transformacja już istniejących” ippmedia.com. Ta siła transformacji, czy to poprzez 5G, czy powszechnie dostępne 4G, powinna ostatecznie napędzać wzrost gospodarczy i poprawiać życie (na przykład inteligentne rolnictwo, telemedycyna, wydajna produkcja). Jednak analityk zasugerował również, że nic z tego nie zadziała, jeśli duże grupy ludności pozostaną offline. Dlatego nawet gdy 2G i 3G są wycofywane, wielu interesariuszy pracuje nad inicjatywami na rzecz przystępności cenowej – od tanich smartfonów po szkolenia z umiejętności cyfrowych – aby zapewnić użytkownikom możliwość migracji w górę. Raport GSMA zwrócił uwagę na wyraźną „lukę w użytkowaniu”: setki milionów ludzi mieszka obecnie w zasięgu sygnału 4G, ale jeszcze nie korzystają z internetu mobilnego, często z powodu kosztów lub barier związanych z umiejętnością czytania i pisania ippmedia.com ippmedia.com. Zmniejszenie tej luki to kolejne wielkie zadanie. Rządy i operatorzy coraz częściej współpracują w zakresie subsydiów i działań informacyjnych, aby korzyści płynące ze współczesnych sieci dotarły do użytkownika końcowego. W końcu wyłączenie GSM będzie sukcesem tylko wtedy, gdy ci konsumenci płynnie przejdą na lepsze usługi, a nie po prostu stracą łączność. Wzmożona liczba wiadomości z 12–13 września 2025 roku pokazuje, że świat znajduje się w trakcie tej delikatnej równowagi – przesuwając granicę bezprzewodową w stronę 4G i 5G, starając się jednocześnie nie pozostawić pokolenia 2G/3G w tyle.

Źródła:

• GSMA „State of Mobile Internet Connectivity 2025” – kluczowe ustalenia dotyczące zasięgu 4G/5G i wyłączania starszych sieci samenacouncil.org samenacouncil.org
• The Guardian (Tanzania) – raport na temat perspektyw rynku mobilnego w Afryce, w tym planu wyłączenia 2G/3G w RPA do 2027 roku ippmedia.com
• Reuters (Nyasha Nyaungwa) – „Paratus uruchamia pierwszą prywatną sieć 4G w Namibii” reuters.com reuters.com
• Technobaboy (Filipiny) – DICT planuje wycofać 2G/3G na rzecz 4G/5G, odpowiedzi operatorów technobaboy.com technobaboy.com
• The Nation (Nigeria) – „Abonenci T2 (9mobile) narzekają mimo umowy roamingowej z MTN”, wypowiedzi klientów i ekspertów na temat problemów z roamingiem thenationonlineng.net thenationonlineng.net
• Reuters (Sarah Morland) – „AT&T raczej nie weźmie udziału w meksykańskiej aukcji widma”, o wysokich opłatach za widmo i wpływie na rynek reuters.com reuters.com
• DCD (Paul Lipscombe) – „T-Mobile US rozpoczyna wyłączanie 2G”, o strategii przejścia i aktualizacjach urządzeń datacenterdynamics.com datacenterdynamics.com
• MoneySavingExpert UK – przewodnik po terminach wyłączania 3G/2G w Wielkiej Brytanii (potwierdzony koniec 2025 dla 3G, 2033 dla 2G) moneysavingexpert.com moneysavingexpert.com